Τώρα, καθώς προελαύνει προς το χρίσμα του υποψηφίου των Ρεπουμπλικανών επιστρέφοντας στην προεδρική κούρσα, η εκτός συνόρων επιχειρηματική του αυτοκρατορία, η οποία όλο και μεγαλώνει, βρίσκεται και πάλι στο μικροσκόπιο.
Είναι πολύ πιθανό ότι ο Τραμπ θα πιεστεί ξανά ώστε να πάρει αποστάσεις από τα επιχειρηματικά του εγχειρήματα, εν μέρει δίνοντας την υπόσχεση ότι η Trump Organization δεν θα εμπλακεί σε νέες συμφωνίες στο εξωτερικό.
Από το 2021 η Trump Organization, η οποία είχε παγώσει τις δραστηριότητές της ή είχε υπαναχωρήσει από αυτές κατά τη διάρκεια της προεδρίας Τραμπ, αναβίωσε τις προσπάθειες για διεθνή επέκταση. Η εταιρεία χτίζει ένα δεύτερο γήπεδο γκολφ στη Σκωτία και έχει συμφωνίες επωνυμίας σε κατασκευαστικά έργα για κτίρια οικιστικής χρήσης στην Ινδία και τουριστικά θέρετρα στην Ινδονησία.
Στα τέλη του 2022, η Trump Organization, από κοινού με την σαουδαραβική εταιρεία real estate Dar Al Arkan, συμφώνησε να δώσει την επωνυμία της και να διαχειριστεί ένα πρότζεκτ αξίας 1,6 δισ. δολ. για ένα θέρετρο και εγκαταστάσεις γκολφ στο Ομάν. Στο πόθεν έσχες του 2022 ο Τραμπ δήλωσε έσοδα άνω των 5 εκατομμυρίων δολαρίων από τη συγκεκριμένη δραστηριότητα. Εχει επίσης γήπεδα γκολφ, ξενοδοχεία, θέρετρα, πολυκατοικίες και άλλες εκμεταλλεύσεις σε περισσότερες από δέκα χώρες σε τέσσερις ηπείρους.
Οι επικριτές του Τραμπ λένε ότι δεν έκανε αρκετά κατά την πρώτη του θητεία ώστε να διαχωρίσει τη διακυβέρνηση της χώρας από τα επιχειρηματικά του συμφέροντα, και φοβούνται πως το ίδιο θα συμβεί ξανά σε μια δεύτερη θητεία του στον Λευκό Οίκο. «Το να επηρεάζεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ από το ξένο χρήμα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο» λέει ο Richard Painter, ο οποίος ήταν επικεφαλής νομικός σύμβουλος για θέματα δεοντολογίας στον Λευκό Οίκο επί Τζορτζ Μπους του νεότερου.
Ο Τραμπ αρνείται σταθερά ότι υπήρξε οτιδήποτε μεμπτό. Αυτός και άλλα μέλη της οικογένειάς του έχουν επισημάνει ότι η Trump Organization ήταν αναμεμειγμένη σε διεθνή έργα real estate και άλλες δραστηριότητες στο εξωτερικό πολύ πριν ο ίδιος εισέλθει στην πολιτική. Οταν ο Τραμπ άφησε τον Λευκό Οίκο και έγινε ξανά ιδιώτης, έπαψε να υπόκειται στους νομικούς και ηθικούς περιορισμούς του προεδρικού αξιώματος, ανέφερε ο Ερικ Τραμπ, εκτελεστικός αντιπρόεδρος της Trump Organization και γιος του πρώην προέδρου. Είπε ακόμη ότι η εταιρεία αναζητεί σε τέσσερις ηπείρους νέες δραστηριότητες σε θέρετρα, γκολφ, καταλύματα και πολυκατοικίες.
«Είμαστε στον χώρο των ακινήτων εδώ και τέσσερις γενιές» σημείωσε. «Πρέπει να καθόμαστε χωρίς να κάνουμε απολύτως τίποτα;».
Το προβάδισμα του Τραμπ εγείρει το ερώτημα κατά πόσον θα δεσμευτεί ξανά να τερματίσει τις επιχειρηματικές του συμφωνίες στο εξωτερικό, σε περίπτωση που ξανακερδίσει στις προεδρικές εκλογές. Ενα πρόσωπο που γνωρίζει τη λογική της Trump Organization λέει ότι κάτι τέτοιο είναι πιθανό να συμβεί. Η επιχειρηματική καριέρα του Τραμπ φαίνεται ήδη πως θα αποτελέσει θέμα εντός του 2024 για άλλους λόγους. Η Trump Organization καταδικάστηκε στα τέλη του 2022 για φοροδιαφυγή μετά από δίωξη που άσκησε ο εισαγγελέας του Μανχάταν.
Εκκρεμεί επίσης μια δίκη για αστική απάτη, έχοντας απέναντί του την εισαγγελέα της Νέας Υόρκης Letitia James, η οποία τον κατηγορεί για ένα μεγάλο σχέδιο διόγκωσης της αξίας των στοιχείων του ενεργητικού του με σκοπό το οικονομικό όφελος. Ο Τραμπ έχει αρνηθεί τις κατηγορίες και έχει κατηγορήσει τις εισαγγελικές αρχές της Νέας Υόρκης για πολιτικά κίνητρα.
Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες του Τραμπ είναι σήμερα με πολλούς τρόπους διαφορετικές από ό,τι ήταν το 2015, όταν κατέβηκε τη χρυσή κυλιόμενη σκάλα των γραφείων του στον Trump Tower για να ανακοινώσει την υποψηφιότητά του για την προεδρία. Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, η θέση του στην προεδρία καθόρισε τα επιχειρηματικά πλάνα της Trump Organization, όπως και τον ισολογισμό της και τα στελέχη που διαχειρίζονταν καθημερινά τις δραστηριότητές της. Ακόμη και μετά το νέο πρότζεκτ στο Ομάν, ο όμιλος του Τραμπ σήμερα εμπλέκεται σε λιγότερα περιουσιακά στοιχεία ανά τον κόσμο από ό,τι το 2016, όταν ήταν υποψήφιος στις προεδρικές εκλογές, εν μἐρει γιατί το ενδιαφέρον του Τραμπ τα τελευταία χρόνια ήταν περισσότερο εστιασμένο στην πολιτική παρά στις επιχειρήσεις.
O πύργος Τραμπ στη Νέα Υόρκη
Σήμερα, υπό την ομπρέλα του ομίλου Trump Organization, ο Ντόναλντ Τραμπ εξακολουθεί να κατέχει πλειοψηφικό ποσοστό σε ποικίλες επιχειρηματικές οντότητες. Ωστόσο, η καθημερινή ενασχόληση με τις δραστηριότητές τους είναι ευθύνη των γιων του, Ερικ και Ντόναλντ Τραμπ Τζούνιορ.
Η πιο επιθετική επέκταση της Trump Organization στο εξωτερικό ξεκίνησε το 2000, αφότου ο Τραμπ ξεπέρασε τα σοβαρά οικονομικά προβλήματα που αντιμετώπισε στη δεκαετία του 1990. Στα επόμενα 15 χρόνια ο όμιλος έκανε συμφωνίες για έργα real estate σε όλον τον κόσμο, κυρίως πουλώντας τη φίρμα της εταιρείας και την εμπειρία του στο μάνατζμεντ αλλά όχι επενδύοντας δικά του χρήματα, προκειμένου να περιορίσει το ρίσκο.
Ο όμιλος Trump Organization πάγωσε την περαιτέρω διεθνή επέκτασή του αφότου ο Τραμπ κέρδισε το χρίσμα των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία το 2016 και ξεκίνησε να αποσύρεται από χώρες στις οποίες σκεφτόταν να δραστηριοποιηθεί ή στις οποίες είχε ενεργές συμφωνίες. Μέσα σε λίγα χρόνια αποσύρθηκε από έργα ή εγκατέλειψε τα σχέδιά του για συμμετοχή σε άλλα σε περισσότερες από δέκα χώρες, μεταξύ των οποίων η Ρωσία, η Κίνα, το Ισραήλ, η Βραζιλία και η Αργεντινή. «Την ημέρα που ανακηρύχθηκε υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών για την προεδρία, αποφασίσαμε εθελοντικά να μην αναλαμβάνουμε πλέον έργα σε όλο τον κόσμο» λέει ο Ερικ Τραμπ. Ωστόσο, ο όμιλος Τραμπ είχε ήδη αναλάβει νομικές δεσμεύσεις στο πλαίσιο κάποιων συνεργασιών και δεν μπορούσε να υπαναχωρήσει, ειδικά από εκείνα τα όποια ήταν ήδη σε φάση κατασκευής. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες σε Ινδία, Ινδονησία και Ουρουγουάη συνεχίστηκαν σε όλη τη διάρκεια της προεδρικής θητείας του Τραμπ.
Οι επικριτές του λένε ότι δεν έκανε όσα έπρεπε να κάνει. «Αν ήθελαν πραγματικά [να αποφύγουν συγκρούσεις συμφερόντων] θα είχαν πουλήσει ολόκληρη την αυτοκρατορία του Τραμπ» σχολίασε ο Painter. Ο ίδιος είπε ακόμη ότι οι διεθνείς επιχειρηματικές συνεργασίες του Τραμπ αφότου έφυγε από τον Λευκό Οίκο εγείρουν το ερώτημα κατά πόσον οι πράξεις του ως προέδρου επηρεάστηκαν από προσδοκίες για μελλοντικές επιχειρηματικές ευκαιρίες. «Μήπως είναι ανταλλάγματα για αποφάσεις που λήφθηκαν εντός του Λευκού Οίκου;» αναρωτιέται. «Εγώ το αποκαλώ πλάνο εξ αναβολής αποζημίωσης».
Η Kathleen Clark, καθηγήτρια Νομικής στο Πανεπιστήμιο Ουάσιγκτον στο Σεντ Λούις, επισήμανε ότι σε μια δεύτερη θητεία του Τραμπ, κυβερνήσεις χωρών όπως η Ινδονησία, η Ινδία και το Ομάν θα είναι σε θέση να χρησιμοποιήσουν την εξουσία τους επί εν εξελίξει έργων στα οποία εμπλέκεται ο όμιλος Τραμπ, με σκοπό να επηρεάσουν την πολιτική των ΗΠᾼ. Αν αποφασίσει να αντιμετωπίσει τις ανησυχίες για σύγκρουση συμφερόντων απλώς και μόνο με το να μη αναλαμβάνει νέα έργα, αυτό θα είναι «απολύτως ανεπαρκές», ανέφερε.
Οι Δημοκρατικοί και ορισμένοι ειδικοί σε θέματα δεοντολογίας κατηγόρησαν επίσης τον Τραμπ ότι, κατά παράβαση του Συντάγματος, προσπορίστηκε οικονομικά οφέλη από τη θητεία του στον Λευκό Οίκο μέσω της ιδιοκτησίας επιχειρήσεων όπως η Trump International Hotel στο κτίριο Old Post Office, στην Ουάσιγκτον. Επί της προεδρίας του, πολλοί ξένοι αξιωματούχοι, εκπρόσωποι ομάδων συμφερόντων και άλλοι έμεναν στο ξενοδοχείο και δαπανούσαν χρήματα σε άλλες επιχειρήσεις του Τραμπ.
Σύμφωνα με τον Ερικ Τραμπ, ο όμιλος Trump Organization συμμορφώθηκε με τη ρήτρα απολαβών του Συντάγματος και «κατέγραφε λεπτομερώς τα χρήματα που λάμβανε από ξένες χώρες και δεν κρατούσε κανένα κέρδος από αυτές τις επιχειρηματικές δραστηριότητες». «Στο τέλος του χρόνου, εκδίδαμε μια τεράστια επιταγή στο όνομα του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών» ανέφερε.
Πιο πρόσφατα, τα εσωτερικά οικονομικά στοιχεία που εξασφάλισαν βουλευτές των Δημοκρατικών έδειξαν ότι κάποιες χώρες ξόδευαν αφειδώς σε περιουσιακά στοιχεία του Τραμπ, δαπανώντας τουλάχιστον 7,8 εκατ. δολ. κατά τη διάρκεια της θητείας του. Τα έγγραφα προέκυψαν από χρόνια δικαστικών αγώνων με αντικείμενο την πιθανή παραβίαση της ρήτρας απολαβών από τον Τραμπ, η οποία απαγορεύει σε όσους κατέχουν αξιώματα να δέχονται από ξένα κράτη οτιδήποτε έχει οικονομική αξία χωρίς την άδεια του Κογκρέσου. Ο Ερικ Τραμπ είπε ότι η πρόσφατη επέκταση της Trump Organization στο εξωτερικό δεν διαφέρει σε τίποτα από τις συνεργασίες που επιδιώκουν άλλες μεγάλες εταιρείες στον χώρο των ξενοδοχείων, των θερέτρων και των ακινήτων.
«Πρόκειται για διάφορα μέρη στον κόσμο όπου έχει νόημα για μας, ως πεντάστερη φίρμα, να έχουμε παρουσία» σημείωσε.
Μεθοδολογία: Τα περιουσιακά στοιχεία εντοπίστηκαν από λογαριασμούς ΜΜΕ, δημόσιες ανακοινώσεις του ομίλου Trump Organization και ρεπορτάζ της «Wall Street Journal». Οι συμφωνίες αδειών χρήσης περιλαμβάνουν συμφωνίες επωνυμίας και διαχείριση περιουσιακών στοιχείων από την εταιρεία. Τα μεικτής χρήσης στοιχεία ενεργητικού κατηγοριοποιήθηκαν με βάση την κύρια χρήση τους. Σχεδιαζόμενα έργα θεωρήθηκαν εκείνα για τα οποία η εταιρεία εξέφρασε ενδιαφέρον να αναλάβει αλλά για τα οποία δεν συνήψε ποτέ επίσημο συμβόλαιο. Τα έργα σε εξέλιξη περιλαμβάνουν κτίρια τα οποία έχουν ανακοινωθεί ή είναι υπό κατασκευή, καθώς και ανοικτά ακίνητα και συνεργασίες μέσω των οποίων η εταιρεία εισέπραξε χρήματα. Αδρανή περιουσιακά στοιχεία είναι εκείνα που εμφανίζονται να έχουν αφεθεί αόριστα για το μέλλον. Υπό τον όρο «νέο ιδιοκτησιακό καθεστώς» περιλαμβάνονται στοιχεία ενεργητικού που αποκτήθηκαν από νέους ιδιοκτήτες, συμβόλαια επωνυμίας που τερματίστηκαν ή δεν ανανεώθηκαν, και ιδιοκτησίες από τις οποίες αφαιρέθηκε το όνομα Τραμπ. Οι κοντινές ιδιοκτησίες έχουν μετακινηθεί ελαφρά για λόγους ορατότητας, και τα ακίνητα χωρίς διεύθυνση εμφανίζονται στην πρωτεύουσα της χώρας.
