Τρεις ολυμπιονίκες στέκονται στα σκαλοπάτια του βάθρoυ, κατά σειρά νίκης. Ποιος είναι ο πιο δυστυχής; Ο δεύτερος.

Είτε πρόκειται για έναν αθλητή που παρατηρεί τον χρυσό ολυμπιονίκη είτε για ένα στέλεχος εταιρείας που έχασε για λίγο μια καλή θέση, στο μυαλό του δεύτερου αντηχεί η ίδια φράση, σημειώνει ο καθοδηγητής στελεχών Μπραντ Στάλμπεργκ: «Παραλίγο να τα καταφέρω». Και γρήγορα αρχίζεις να αναρωτιέσαι: «Αραγε, θα τα καταφέρω ποτέ;».

Πείτε το «η κατάρα του αργυρού ολυμπιονίκη». Επιβιώνετε από τους γύρους των συνεντεύξεων, παίρνοντας συνεχώς θετικά σχόλια, και στο τέλος σας λένε ότι λείπει από το βιογραφικό σας ένα βασικό συστατικό. Ή ότι η προαγωγή πήγε σε κάποιον που ήταν η «σειρά» του. Ή δεν σας δίνουν καμιά απολύτως εξήγηση.

Ολο και περισσότεροι βρίσκονται σε αυτή τη δυσάρεστη θέση. Οι εταιρείες που έκαναν αθρόες προσλήψεις το 2021 και το 2022 αναθεωρούν πλέον προσεκτικά τη στελέχωσή τους. Ορισμένες περικόπτουν τα μεσαία στελέχη, αφήνοντας λιγότερες ευκαιρίες για ανέλιξη. Το ποσοστό των εργαζομένων που προάγονται στις αμερικανικές επιχειρήσεις έφτασε το 7,3% το 2022, σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας υπηρεσιών μισθοδοσίας ADP. Το 2023 το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 6,5%.

Ο σημερινός επιλαχών για μια θέση εργασίας πιθανότατα θα είχε δεχτεί μια προσφορά πριν από μερικά χρόνια, λέει η Κάρεν Βλάντεκ, νομική υπεύθυνη προσλήψεων με έδρα την Ουάσιγκτον. Αν ήσουν καλός, οι εργοδότες θα έβρισκαν μια θέση και για εσένα. «Οι εταιρείες δεν έχουν τον προϋπολογισμό για κάτι τέτοιο αυτή τη στιγμή» λέει.

Το να έρχεστε δεύτεροι δεν σημαίνει ότι πρέπει να σας παίρνει από κάτω. Αν ξαναβρείτε την αυτοπεποίθησή σας και συγκεντρωθείτε και ξανακερδίσετε την προσοχή του αφεντικού σας, η επόμενη ευκαιρία μπορεί να είναι ακόμη καλύτερη από αυτό που δεν καταφέρατε να κερδίσετε αρχικά.

Ριχτείτε ξανά στη δουλειά

Αν είστε φιλόδοξοι, είναι αναπόφευκτο να έρθετε δεύτεροι κάποια στιγμή. Οσο ψηλότερα ανεβαίνουμε τόσο λιγότερες είναι οι δουλειές που προσφέρονται και ο ανταγωνισμός γίνεται σκληρότερος. Ο καθοδηγητής στελεχών Μπ. Στάλμπεργκ, που είναι επίσης συγγραφέας ενός βιβλίου για την πορεία προς την αλλαγή, συνιστά να μην ξεχνάμε ότι, όταν δεν τα καταφέρνουμε, «αυτό στην πραγματικότητα είναι σημάδι ότι βρισκόμαστε στο σωστό σημείο, έχοντας να ανταγωνιστούμε τους καλύτερους».

Αν είστε στενοχωρημένοι, να θυμάστε ότι όταν νοιαζόμαστε για κάτι είναι λογικό να πληγωθούμε κάποια στιγμή, προσθέτει ο Στάλμπεργκ. Μας συμβουλεύει να δώσουμε κάποιον χρόνο στον εαυτό μας, ας πούμε 48 ώρες, για να «πενθήσουμε» και ύστερα να ριχτούμε και πάλι στη δουλειά.

Σε τελική ανάλυση, η δουλειά μας είναι αυτό που μπορούμε να ελέγξουμε, σε αντίθεση με το αν θα μας δώσουν κάποιο βραβείο. Συχνά, απλώς χρειάζεστε περισσότερες επαναλήψεις για να γίνετε καλύτεροι, λέει ο Στάλμπεργκ, ή περισσότερο χρόνο μέχρι να σταθείτε τυχεροί. Ενας από τους πελάτες του επί δύο χρόνια αποτύγχανε να κλείσει μεγάλες επιχειρηματικές συμφωνίες την τελευταία στιγμή, χάνοντας τη μία σύμβαση μετά την άλλη στο στάδιο των διαπραγματεύσεων. Αναρωτιόταν μήπως το πρόβλημα ήταν ο ίδιος και ήταν έτοιμος να κάνει βιαστικές αλλαγές στην προσέγγισή του. Ο Στάλμπεργκ τον παρότρυνε να μείνει σταθερός στην πορεία του.

Εν τέλει πέτυχε μια πολύ μεγάλη συμφωνία που τον έφερε σε πολύ καλή κατάσταση τα επόμενα χρόνια, λέει ο Στάλμπεργκ.

Πότε να μείνεις, πότε να φύγεις

Στις αρχές της καριέρας της σε μια εταιρεία παραγωγής καταναλωτικών αγαθών, η Μίτα Μάλικ, κάθε φορά που αποτύγχανε να προαχθεί σε μια διοικητική θέση, χωνόταν στην τουαλέτα του γραφείου της για να κλάψει.

Σήμερα, ως στέλεχος μιας εταιρείας χρηματοοικονομικού λογισμικού, καταλαβαίνει ότι είχε ανάγκη να αναλαμβάνει καθήκοντα που θα έκαναν τους συναδέλφους της σε εκείνη την πρώτη εταιρεία να σκεφτούν: «Πώς και δεν έχει γίνει ακόμα μάνατζερ;».

«Εκπαιδευόμαστε σε αυτό από μικροί – βαθμοί, έλεγχοι στο σχολείο. Υπάρχει πάντα κάτι επόμενο και μετά κάτι άλλο και κάτι άλλο» λέει η Μάλικ, που ζει στο Νιου Τζέρσεϊ. Περνώντας δύσκολα στον αμερικανικό επιχειρηματικό κόσμο, ήταν σαν να κυνηγάει διαρκώς το επόμενο μετάλλιο.

Ξεκίνησε να βγάζει ένα ενημερωτικό δελτίο για τις τάσεις στον χώρο της ομορφιάς που το έστελνε σε 200 άτομα στην εταιρεία όπου δούλευε και καθοδηγούσε νέους υπαλλήλους. Υστερα από έναν χρόνο πήρε την προαγωγή.

Σε κάποια άλλη φάση της καριέρας της, η Μάλικ αισθανόταν ότι δεν εξελισσόταν σε μια δουλειά στην οποία ήταν εξαιρετική. Ενας μέντορας της είπε ότι το αφεντικό της φρόντιζε ώστε να μην μπορεί να διεκδικήσει κάποια ανώτερη θέση. «Του έχεις γίνει απαραίτητη» της είπε, θυμάται η Μάλικ. «Δεν σκοπεύει να σε αφήσει να φύγεις». Τελικά παραιτήθηκε και πήγε σε άλλη εταιρεία.

Κάνοντας τα δέοντα

Οταν φτάνουμε τόσο κοντά στο επόμενο βήμα, η επιθυμία μας για ανέλιξη συχνά μεγαλώνει ακόμα περισσότερο, λέει η Τερέζα Γουέστ, καθηγήτρια Ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης και συγγραφέας ενός βιβλίου για τη διαχείριση της δυστυχίας στον χώρο εργασίας, που θα κυκλοφορήσει σύντομα. Είναι δύσκολο να ξέρεις πότε πρέπει να σταματήσεις.

Αν έχετε κολλήσει στην «ανηφόρα του επιλαχόντος», όπως την αποκαλεί, πρέπει να συλλέξετε περισσότερες πληροφορίες. Ισως δεν αρκεί μόνο να ρωτήσετε γιατί δεν πήρατε τη δουλειά.

«Τα αφεντικά δεν θέλουν να σας πουν ότι υπάρχει κάποιο πρόβλημα με εσάς» λέει.

Αντ’ αυτού, ζητήστε στοιχεία για τα πέντε τελευταία άτομα που πέρασαν το τεστ. Εξετάστε τη διαδρομή τους. Μπορεί να είστε εξαιρετικοί στη θέση που κατέχετε σήμερα, αλλά να σας ξέφυγε κάποιο σημαντικό βήμα πριν από χρόνια – μια αποστολή στο εξωτερικό ή εργασία στο πεδίο – που τώρα θεωρείται εμπειρία καθοριστικής σημασίας. Βρείτε πώς θα καλύψετε τα κενά σας ή εξηγήστε γιατί δεν αποτελούν πρόβλημα κατά την επόμενη προσπάθειά σας για μια νέα θέση.

Μπορείτε επίσης να ρωτήσετε το αφεντικό πόσες φορές περνάει συνήθως κανείς τη δοκιμασία μέχρι να πάρει την προαγωγή, προσθέτει η Γουέστ. Σε ορισμένους οργανισμούς χρειάζεται να δηλώσετε διαθεσιμότητα αρκετές φορές για να θεωρηθείτε έτοιμοι.

Ο Τζέιμς Χαντ ήξερε ότι θα χρειαζόταν χρόνος για να επιστρέψει σε μια θέση υπαλλήλου ύστερα από δύο χρόνια ως ελεύθερος επαγγελματίας στον χώρο της αγοράς ακινήτων. Πέρασε έξι εβδομάδες κάνοντας συνεντεύξεις για μια θέση διευθυντή σε μια εταιρεία παραγωγής σνακ. Ο υπεύθυνος προσλήψεων
συζήτησε μαζί του την αμοιβή, τις πιθανές ημερομηνίες έναρξης και τα σχέδια για τη μετάβαση.

«Ενιωσα ότι ήμουν πολύ κοντά» λέει ο Χαντ. Τότε του τηλεφώνησαν: Η εταιρεία είχε προτιμήσει έναν εσωτερικό υποψήφιο.

Ο Χαντ λέει ότι επέλεξε να κρατήσει προσηνή και όχι πικρόχολη στάση. Διατήρησε επαφή με τον υπεύθυνο προσλήψεων, στέλνοντάς του περιστασιακά email.

Εναν μήνα αργότερα ο διευθυντής προσλήψεων του τηλεφώνησε. Είχε ένα άλλο κενό, μια θέση στην οποία θα είχε υφιστάμενο το άτομο που είχε προσληφθεί πρόσφατα αντί για τον Χαντ. Θα μπορούσε να ξεκινήσει σε δύο εβδομάδες. «Εμεινα έκπληκτος »λέει ο Χαντ.

Η θέση ήταν ανώτερη, με καλύτερες αποδοχές και τελικά αποτέλεσε εφαλτήριο για την καριέρα του. Ο Χαντ ζει τώρα στη Φλόριντα και εργάζεται σε μια εταιρεία καταναλωτικών ερευνών. Λέει ότι νιώθει μόνο ευγνωμοσύνη για το γεγονός ότι αρχικά ήταν επιλαχών.