Το Ανώτατο Δικαστήριο αποφάνθηκε ομόφωνα τη Δευτέρα ότι οι Πολιτείες δεν έχουν την εξουσία να απορρίπτουν υποψηφίους για την προεδρία με την αιτιολογία ότι έχουν εμπλακεί σε ανταρσία ή εξέγερση κατά των ΗΠΑ, απόφαση που επανέφερε το όνομα του πρώην προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στα ψηφοδέλτια του Κολοράντο και έθεσε τέλος σε ανάλογες αμφισβητήσεις της υποψηφιότητάς του σε άλλες Πολιτείες.
Η γνωμοδότηση απορρίπτει μια σειρά από ισχυρισμούς σύμφωνα με τους οποίους ο Τραμπ δεν έχει το δικαίωμα να γίνει πρόεδρος για δεύτερη φορά βάσει μιας από καιρό ανενεργής συνταγματικής διάταξης που απαγορεύει σε πρώην αξιωματούχους που ενεπλάκησαν σε εξέγερση ή ανταρσία να αναλάβουν εκ νέου δημόσια αξιώματα.
«Το Σύνταγμα καθιστά το Κογκρέσο, και όχι τις Πολιτείες, αρμόδιο για την εφαρμογή της», απεφάνθη το δικαστήριο αναφερόμενο στη διάταξη περί αποκλεισμού, η οποία αποτελεί μέρος της 14ης Τροπολογίας.
Αν η εφαρμογή της αποφασιζόταν από τις Πολιτείες, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε ένα χαοτικό συνονθύλευμα αποτελεσμάτων που θα διατάρασσε τις εθνικές εκλογές, σύμφωνα με το δικαστήριο.
«Θα μπορούσε κάλλιστα να έχει ως αποτέλεσμα ένας συγκεκριμένος υποψήφιος να κηρυχθεί μη εκλέξιμος σε ορισμένες Πολιτείες, αλλά όχι σε άλλες, με βάση την ίδια συμπεριφορά», αναφέρει η απόφαση του δικαστηρίου.
Ενώ και οι εννέα δικαστές συμφώνησαν ότι ο Τραμπ πρέπει να συμπεριληφθεί στα ψηφοδέλτια, τέσσερις από αυτούς, σε ξεχωριστές γνωμοδοτήσεις, είπαν ότι η πλειοψηφία υπερέβαλε. Τα τρία φιλελεύθερα μέλη του δικαστηρίου ήταν αιχμηρά στην κριτική τους, υποδεικνύοντας ότι η πλειοψηφία είχε αποκλείσει αδικαιολόγητα τον Τραμπ «από μελλοντικές αντιπαραθέσεις».
Αυτό ώθησε τη δικαστή Εϊμι Κόνι Μπάρετ, διορισμένη ύστερα από πρόταση του Τραμπ και ένα από τα μέλη του δικαστηρίου που δεν υιοθέτησαν την απόφαση στο σύνολό της, να τονίσει ότι οι δικαστές συμφώνησαν ως προς την ουσία της ετυμηγορίας. «Αυτό είναι το μήνυμα που πρέπει να κρατήσουν οι Αμερικανοί» έγραψε.
Ο Τραμπ εξήρε την απόφαση της Δευτέρας ως ιστορική, «για την οποία θα μιλούν σε 100 χρόνια και σε 200 χρόνια από σήμερα». Οι ψηφοφόροι μπορούν να αποκλείσουν υποψηφίους, «αλλά ένα [πολιτειακό] δικαστήριο δεν θα έπρεπε να το κάνει και το Ανώτατο Δικαστήριο το έκρινε αυτό πολύ καλά» δήλωσε ο Τραμπ.
Η οργάνωση Citizens for Responsibility and Ethics in Washington (CREW), που βρίσκεται πίσω από την προσφυγή του Κολοράντο, δήλωσε ότι ο Τραμπ κέρδισε για τεχνικούς λόγους. «Εναπόκειται στον αμερικανικό λαό να διασφαλίσει την υποχρέωση λογοδοσίας» δήλωσε ο πρόεδρος της CREW Νόα Μπουκμπάιντερ.
Σύμφωνα με την προσφυγή, που κατατέθηκε εκ μέρους μιας ομάδας Ρεπουμπλικανών και ανεξάρτητων ψηφοφόρων στο Κολοράντο, ο Τραμπ αποκλείστηκε επειδή υποκίνησε την επίθεση στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου 2021 από έναν όχλο υποστηρικτών του, με στόχο να αποτρέψει την επικύρωση από το Κογκρέσο της νίκης του προέδρου Τζο Μπάιντεν στις εκλογές του 2020. Το ανώτατο πολιτειακό δικαστήριο του Κολοράντο συμφώνησε με μια απόφαση που είχε εκδοθεί τον Δεκέμβριο.
Η απόφαση της Δευτέρας, που ανατρέπει την απόφαση του δικαστηρίου του Κολοράντο, ήταν η πρώτη πράξη μιας σειράς δικαστικών υποθέσεων που αφορούν τον Τραμπ και εκκρεμούν στο Ανώτατο Δικαστήριο. Την περασμένη εβδομάδα, οι δικαστές προγραμμάτισαν μια προφορική εξέταση για τον Απρίλιο αναφορικά με τον ισχυρισμό του Τραμπ ότι δεν μπορεί να διωχθεί για εγκλήματα που φέρεται να διέπραξε κατά τη διάρκεια της θητείας του.
Η απόφαση του Ανώτατου Ομοσπονδιακού Δικαστηρίου δεν έκρινε αν ο Τραμπ συμμετείχε στην εξέγερση, αλλά επικεντρώθηκε στο ποιος μπορεί να εκδώσει αυτή την απόφαση.
Παρ’ όλα αυτά, έκρινε ότι οι Πολιτείες μπορούν να αποκλείουν πρόσωπα από τα πολιτειακά αξιώματα λόγω συμμετοχής σε εξέγερση, κάτι που το Νέο Μεξικό έχει ήδη πράξει, καθαιρώντας έναν κομητειακό επίτροπο που συμμετείχε στην επίθεση της 6ης Ιανουαρίου.
Ο επικεφαλής δικαστής Τζον Ρόμπερτς και οι δικαστές Κλάρενς Τόμας, Σάμιουελ Αλίτο, Νιλ Γκόρσατς και Μπρετ Κάβανο διαμόρφωσαν την πλειοψηφία που ενέκρινε τη γνωμοδότηση στο σύνολό της.
Το δικαστήριο διασπάστηκε μόλις η πλειοψηφία διατύπωσε τη θέση ότι το Κογκρέσο πρέπει να νομοθετήσει για να καθορίσει τις διαδικασίες για την εφαρμογή της συγκεκριμένης διάταξης του Συντάγματος.
Τρεις φιλελεύθεροι δικαστές – η Σόνια Σοτομαγιόρ, η Ελένα Κέιγκαν και η Κετάντζι Μπράουν Τζάκσον – είπαν ότι η απόφαση δεν χρειαζόταν να φτάσει ως εκεί και ότι ένα τέτοιο σκεπτικό απέκλειε άλλες ομοσπονδιακές οδούς για την εφαρμογή της εν λόγω διάταξης, όπως διά των ομοσπονδιακών δικαστηρίων.
«Σήμερα, η πλειοψηφία υπερβαίνει τις ανάγκες αυτής της υπόθεσης περιορίζοντας τον τρόπο με τον οποίο το Σύνταγμα μπορεί να απαγορεύσει σε έναν επίορκο στασιαστή να γίνει πρόεδρος» έγραψαν οι φιλελεύθεροι.
Η Μπάρετ, στη δική της σύμφωνη γνώμη με τους παραπάνω, σημείωσε ότι το δικαστήριο επιλύει «ένα πολιτικά φορτισμένο ζήτημα στην ασταθή περίοδο των προεδρικών εκλογών» και δήλωσε ότι τώρα «δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για να οξύνουμε περαιτέρω τη διαφωνία. Ιδιαίτερα στις παρούσες περιστάσεις, οι διατυπώσεις του δικαστηρίου θα πρέπει να ρίχνουν τους τόνους στην πολιτική ζωή της χώρας, όχι να τους ανεβάζουν» έγραψε.
Ο Τραμπ βαρύνεται με πολλαπλές ομοσπονδιακές και πολιτειακές κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα που σχετίζονται με την προσπάθειά του να διατηρήσει την εξουσία μετά την ήττα στις εκλογές του 2020, αλλά δεν του έχει απαγγελθεί η κατηγορία για το ομοσπονδιακό αδίκημα της εξέγερσης, το οποίο επισύει ποινή έως και 10 ετών και αυτόματη απαγόρευση ανάληψης ομοσπονδιακού αξιώματος.
Αργότερα μέσα στον Μάρτιο πρόκειται να δικαστεί στη Νέα Υόρκη για πολιτειακές κατηγορίες κακουργηματικού χαρακτήρα για παραποίηση στοιχείων που αποκαλύπτουν ότι έδωσε χρήματα για να εξαγοράσει τη σιωπή μιας πορνοστάρ πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2016.
Ο Δημοκρατικός βουλευτής της Πολιτείας του Μέριλαντ Τζέιμι Ράσκιν, ο οποίος ήταν μέλος της Επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων για την 6η Ιανουαρίου, δήλωσε ότι η απόφαση της Δευτέρας «ουσιαστικά μετέτρεψε το Τμήμα 3 της 14ης Τροπολογίας σε κενό γράμμα», εκτός εάν το Κογκρέσο προβεί σε ενέργειες.
Η Νόρμα Αντερσον, κύρια ενάγουσα και πρώην επικεφαλής της ρεπουμπλικανικής πλειοψηφίας στη Γερουσία του Κολοράντο, δήλωσε ότι παρά την απόφαση του δικαστηρίου χαίρεται που άσκησε προσφυγή για να αποκλειστεί ο Τραμπ.
«Αν μη τι άλλο, τουλάχιστον ανοίξαμε κάποια μάτια» δήλωσε η 91χρονη Αντερσον.
