Τα ψυγεία, τα πλυντήρια και οι κουζίνες μας έχουν σήμερα περισσότερες δυνατότητες από ποτέ: από το να παράγουν συμμετρικά παγάκια, μέχρι να λαμβάνουν εντολές εξ αποστάσεως για να ξεκινήσουν το ψήσιμο, καθώς εμείς επιστρέφουμε από τη δουλειά. Το κακό με όλες αυτές τις φανταχτερές δυνατότητες είναι ότι οι συσκευές τείνουν να χαλούν πλέον πιο εύκολα.
Τεχνικοί συσκευών και άλλοι εργαζόμενοι στον κλάδο λένε ότι υπάρχει αύξηση του αριθμού των αντικειμένων που χρειάζονται επισκευή. Για παράδειγμα, τον προηγούμενο μήνα οι χρήστες του Yelp.com ζήτησαν 58% περισσότερες προσφορές για επισκευή κάποιας συσκευής, από χιλιάδες επιχειρήσεις, έναντι του περυσινού Ιανουαρίου. Για τη μείωση της αξιοπιστίας των συσκευών οι άνθρωποι του κλάδου κατηγορούν την τάση για ηλεκτρονικοποίηση και την αύξηση της ποσότητας των μεμονωμένων εξαρτημάτων και των υλικών κακής ποιότητας. Οπως αναφέρουν, ακόμη και τα ακριβότερα μοντέλα δεν είναι τόσο ανθεκτικά.
Σύμφωνα με τη Euromonitor International, το 2023 τα αμερικανικά νοικοκυριά ξόδεψαν 43% περισσότερα χρήματα σε οικιακές συσκευές από ό,τι το 2013 – μια μέση δαπάνη που, προσαρμοσμένη βάσει του πληθωρισμού, αντιστοιχεί σε 558 δολάρια έναντι 390 δολαρίων μια δεκαετία νωρίτερα. Οι τιμές της κατηγορίας μειώθηκαν κατά 12% το διάστημα από τις αρχές του 2013 έως το τέλος του 2023, σύμφωνα με το υπουργείο Εργασίας.
Πιο περίπλοκες συσκευές
Ενας λόγος για την ανακολουθία ανάμεσα στις δαπάνες και τις τιμές είναι το υψηλότερο ποσοστό αντικατάστασης των συσκευών, λένε καταναλωτές, επισκευαστές συσκευών και άλλοι. Αυτό έχει κάνει ορισμένους να εύχονται να είχαν κρατήσει τις άκομψες συσκευές τους της δεκαετίας του ’90, και άλλους να παζαρεύουν με τεχνικούς για την επισκευή ανυπάκουων παγομηχανών και στεγνωτηρίων που δεν λειτουργούν.
«Φτιάχνουμε τα πράγματα πιο περίπλοκα. Είναι πιο δύσκολο και πιο ακριβό να επισκευαστούν» λέει ο Aaron Gianni, ο δημιουργός της Plunjr, μιας εφαρμογής για DIY οικιακές επισκευές.
Ιστορίες τρόμου
Η Σάρον Σουάν έδωσε σχεδόν 7.000 δολάρια για μια κουζίνα αερίου και ένα έξυπνο ψυγείο της Bosch. Σκέφτηκε ότι οι συσκευές θα ζούσαν τουλάχιστον μέχρι να αποφασίσει να πουλήσει το σπίτι της στην Αλεξάνδρεια της Βιρτζίνια και ότι θα εντυπωσίαζαν τους επίδοξους αγοραστές.
Αυτά πριν ο φούρνος πιάσει φωτιά την πρώτη φορά που δοκίμασε το γκριλ, με αποτέλεσμα μια κλήση στην πυροσβεστική και μια εσπευσμένη επιστροφή. Στο μεταξύ, η παγομηχανή του ψυγείου είναι χαλασμένη τώρα για τρίτη φορά σε διάστημα μικρότερο των δύο ετών. Η Bosch κάλυψε τις πρώτες δύο επισκευές, αλλά όπως είπε στη Σάρον, πρέπει να πληρώσει την τελευταία επισκευή η ίδια – σύνολο 250 δολάρια συν τα ανταλλακτικά.
Προκλήσεις ζημιών
«Νιώθω σαν να πέταξα τα χρήματά μου» λέει η 65χρονη Σάρον, η οποία εργάζεται ως σύμβουλος εμπορικών ενώσεων.
Μια εκπρόσωπος της Bosch δήλωσε μέσω ηλεκτρονικής αλληλογραφίας ότι η εταιρεία ανταποκρίθηκε άμεσα στο πρόβλημα της Σουάν και ότι θα συνεχίσει να συνεργάζεται μαζί της για την επίλυση των θεμάτων που εκκρεμούν. «Οι συσκευές Bosch είναι σχεδιασμένες και κατασκευασμένες για να ανταποκρίνονται στις υψηλότερες προδιαγραφές ποιότητας και είναι φτιαγμένες για να αντέχουν» ανέφερε.
Ο Κέβιν και η Κελίν Ντινίνο εύχονται να είχαν κρατήσει το λευκό πλυντήριο πιάτων τους της δεκαετίας του 1990, το οποίο δούλευε περίφημα.
Το κομψότερο ανοξείδωτο πλυντήριο πιάτων αξίας 800 δολαρίων της GE που αγόρασαν έβγαλε μέσα σε τρία χρόνια μια κρυφή διαρροή, η οποία προκάλεσε ζημιά ύψους 35.000 και πλέον δολαρίων στην κουζίνα τους στο Σαν Ντιέγκο.
Η ασφαλιστική κάλυψε τις επισκευές, που περιλάμβαναν την αντικατάσταση του ξύλινου πατώματος, μέχρι και τα δοκάρια του υποστρώματος, και όλα τα κάτω ντουλάπια της κουζίνας, αλλά δεν ανανέωσε το ασφαλιστήριο των Ντινίνο. Επίσης, η οικογένεια έμεινε χωρίς κουζίνα για μήνες.
«Ηταν μια αντλία των 60 δολαρίων που χάλασε. Τι στο καλό συνέβη;» αναρωτιέται ο 45χρονος Κέβιν, που διευθύνει μια εταιρεία οικονομικών δημόσιων σχέσεων.
Μια εκπρόσωπος του τμήματος συσκευών της GE σχολίασε ότι η εταιρεία αντιμετωπίζει τα θέματα των συσκευών με σοβαρότητα και εργάζεται γρήγορα ώστε να τα επιλύσει σε συνεργασία με τους καταναλωτές.
Αφαιρέστε το πλαστικό από ένα σύγχρονο ψυγείο ή ένα πλυντήριο και θα δείτε αισθητήρες και διακόπτες που δεν διαθέτει μια προ δεκαετίας αντίστοιχη συσκευή. Αυτά τα επιπλέον μέρη βοηθούν να διασφαλίζεται ότι η συσκευή χρησιμοποιεί μόνο την ενέργεια και το νερό που χρειάζεται για να κάνει τη δουλειά της, λένε τεχνικοί. Ωστόσο, όταν υπάρχουν περισσότερα μέρη, επισημαίνουν, είναι περισσότερα και αυτά που τείνουν να χαλούν πιο γρήγορα.
Ο Mansoor Soomro, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Teeside, ένα τεχνικό κολέγιο στο Μίντλσμπρο της Αγγλίας, λέει ότι οι οικιακές συσκευές χαλούν πιο συχνά. Επισημαίνει ότι οι κατασκευαστές παλιότερα βασίζονταν περισσότερο σε απλά μηχανικά μέρη (σκεφτείτε έναν διακόπτη on/off ο οποίος ενεργοποιεί έναν και μόνο μοχλό). Σε διάστημα περίπου μιας δεκαετίας οδηγηθήκαμε στο να βασιζόμαστε περισσότερο σε περίπλοκα ηλεκτρικά και ηλεκτρονικά μέρη (όπως, για παράδειγμα, μια οθόνη αφής που εμφανίζει καμιά δεκαριά διαφορετικές επιλογές πλύσης, οι οποίες ρυθμίζονται από αισθητήρες).
Οταν χαλάει ένα περίπλοκο μηχάνημα, οι τεχνικοί λένε ότι τους είναι πολύ πιο δύσκολο να βρουν τι φταίει. Ακόμη και όταν ο τεχνικός διαγνώσει το πρόβλημα, οι καταναλωτές συχνά έχουν να αντιμετωπίσουν επισκευές το κόστος των οποίων ξεπερνά το 50% της αξίας αντικατάστασης, καθιστώντας τη συσκευή άχρηστη.
«Στην πλειονότητα των περιπτώσεων θα έλεγα ότι από οικονομικής άποψης είναι πιο λογική η αγορά μιας νέας συσκευής παρά η επισκευή» λέει ο Soomro, ο οποίος δούλεψε στη Siemens για επτά χρόνια, μεταξύ άλλων και στο τμήμα οικιακών συσκευών.
Επιπλέον, σήμερα τα μηχανήματα αυτά είναι φτιαγμένα συνήθως από πλαστικό ή αλουμίνιο αντί για ατσάλι, λέει ο Soomro. Τα μοτέρ και οι συμπιεστές υψηλής απόδοσης είναι επίσης πιθανό να έχουν μικρότερη ισχύ, μια και ο στόχος είναι να καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια.
Μια εκπρόσωπος της Ενωσης Κατασκευαστών Οικιακών Συσκευών δήλωσε ότι ο κλάδος έχει «ενισχύσει την ασφάλεια, την ενεργειακή απόδοση, την ισχύ και τις επιδόσεις των συσκευών, αυξάνοντας παράλληλα τις δυνατότητές τους και διατηρώντας την αντοχή και το ανεκτό για τον καταναλωτή κόστος». Ανέφερε ότι, σύμφωνα με στοιχεία που ενημερώθηκαν το 2019, ο μέσος χρόνος ζωής μιας συσκευής «δεν έχει μεταβληθεί σημαντικά την τελευταία εικοσαετία».
Οσο πιο απλά τόσο πιο καλά
Η Κάθριν Ράιαν και ο Κέβιν Σάλιβαν χρειάζονταν νέο αισθητήρα για να επισκευάσουν το πλυντήριο-στεγνωτήριο Unitized Spacemaker της GE που αγόρασαν πρόσφατα έναντι 1.566 δολαρίων. Επί μήνες η GE δεν ήταν σε θέση να επισκευάσει τον αισθητήρα, οπότε το ζευγάρι πλήρωσε 300 δολάρια σε έναν τεχνικό από την περιοχή για να φτιάξει τη συσκευή.
Ο μάστορας τους πρότεινε μάλιστα στο εξής να αποφεύγουν την επιλογή του αισθητήρα και να επιλέγουν το στέγνωμα με προκαθορισμένο χρόνο.
«Θα έπρεπε να μπορείς να χρησιμοποιείς όποια λειτουργία της ολοκαίνουργιας συσκευής σου θέλεις» λέει ο 32χρονος Σάλιβαν, μουσικός στο Μπέρμπανκ της Καλιφόρνια.
Οι πιο πολλές δυνατότητες μπορεί να φαίνονται εντυπωσιακές, αλλά οι λιγότερες είναι συνήθως προτιμότερες, λέει ο Τζιμ Ζακόνε, ο οποίος εργάζεται ως τεχνικός απομακρυσμένης βοήθειας στην εταιρεία Frontdoor.
«Οι καταναλωτές μαθαίνουν από τις ζημιές που συμβαίνουν, και αναρωτιούνται «έχω πραγματικά ανάγκη να ξεκινάει ο φούρνος μου να προθερμαίνεται ενώ είμαι στο σουπερμάρκετ;»» λέει αστειευόμενος ο Ζακόνε, που ασχολείται με τις επισκευές συσκευών 21 χρόνια.
Ο Ζακόνε μόλις αντικατέστησε το πλυντήριο πιάτων στο σπίτι του και λέει ότι αγόρασε αυτό που είχε τα λιγότερα «φρουφρού και αρώματα». Ακόμη, προτίμησε μια μάρκα ευρείας κατανάλωσης με φτηνά και άμεσα διαθέσιμα ανταλλακτικά. Και, όλως περιέργως, διάλεξε ένα από τα φτηνότερα μοντέλα.
«Το να ξοδεύεις πολλά χρήματα σε κάτι δεν αποτελεί εγγύηση για την αξιοπιστία του» λέει ο Ζακόνε.
