Οι εταιρείες των σόσιαλ μίντια ποτέ δεν επιθυμούσαν την επιθετική αστυνόμευση του περιεχομένου στις πλατφόρμες τους. Πλέον αποφασίζουν ότι δεν χρειάζεται καν να το κάνουν.
Η ανακοίνωση του Μαρκ Ζάκερμπεργκ ότι η Meta θα τερματίσει την επαλήθευση στοιχείων και θα αποσύρει τους περιορισμούς στην ελευθερία της έκφρασης από το Facebook και το Instagram δείχνει ότι η εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ ενίσχυσε την τάση των τεχνολογικών κολοσσών να μη διαιτητεύουν το τι λέγεται στις πλατφόρμες τους.
Πρώτος διδάξας το 2022 ο Ιλον Μασκ, όταν απέκτησε το τότε Twitter και κατήργησε θέσεις εποπτείας περιεχομένου. Το 2023, το YouTube και η Meta σταμάτησαν τις πολιτικές περιορισμού των ισχυρισμών περί νοθείας στις αμερικανικές εκλογές του 2020.
Οι κινήσεις αυτές περιόρισαν δραστικά πολιτικές και λειτουργίες που απαιτούσαν δεκάδες χιλιάδες υπαλλήλους καθώς και δισεκατομμύρια δολάρια.
«Οι πλατφόρμες συνειδητοποιούν πως αν επιθυμούν να έχουν ρόλο στην τεχνολογική πολιτική την ερχόμενη τετραετία, αυτό είναι το παιχνίδι που πρέπει να παίξουν» είπε η Κέιτι Χάρμπαθ, Ρεπουμπλικανή και πρώην διευθύντρια δημόσιας πολιτικής του Facebook.
Ο Ζάκερμπεργκ παραδέχτηκε στην ανακοίνωσή του την περασμένη Τρίτη ότι υπάρχει «αναμφισβήτητα κακό περιεχόμενο εκεί έξω», όπως για τρομοκρατία ή εκμετάλλευση ανηλίκων, το οποίο η εταιρεία θα συνεχίσει να κατεβάζει.
«Οικοδομήσαμε πολλά περίπλοκα συστήματα για την εποπτεία περιεχομένου αλλά το πρόβλημα με τα περίπλοκα συστήματα είναι ότι κάνουν λάθη» είπε. «Αν λογοκρίνουν από λάθος μόλις το 1% των αναρτήσεων, αυτό σημαίνει εκατομμύρια ανθρώπους».
Ο περιορισμός ή η κατάργηση των συστημάτων για την επαλήθευση στοιχείων και την εποπτεία περιεχομένου όμως κινδυνεύει να αναστατώσει άλλους χρήστες, καθώς θα αβαντάρει τη ρητορική μίσους και τις σκόπιμα παραπλανητικές πληροφορίες που ανάγκασαν τις εταιρείες να δημιουργήσουν αυτά τα συστήματα.
«Η κουλτούρα έγινε υπερβολικά woke και γι’ αυτό τη διορθώνουμε. Αλλά οι κινήσεις αυτού του είδους μοιάζουν με υπερδιόρθωση» είπε ο Μάικλ Κάσαν, ιδρυτής της εταιρείας συμβούλων 3CV.
Επιπλέον, διευρύνεται το χάσμα μεταξύ ΗΠΑ και Ευρώπης, που ενισχύει τη νομοθεσία της για να καταστήσει τις τεχνολογικές πλατφόρμες υπεύθυνες για το περιεχόμενό τους. Οι κολοσσοί της τεχνολογίας στρέφονται όλο και περισσότερο στο να αφήνουν τους χρήστες να χειρίζονται οι ίδιοι την επαλήθευση στοιχείων και την εποπτεία περιεχομένου – προσέγγιση που απαλλάσσει τις εταιρείες από το χρηματικό και πολιτικό κόστος που είχε αυτή η δραστηριότητα αλλά φέρνει τα δικά της προβλήματα.
Ο Ζάκερμπεργκ είπε ότι η Meta θα απολύσει τους επαληθευτές στοιχείων και, ξεκινώντας από τις ΗΠΑ, θα τους αντικαταστήσει με ένα σύστημα «Σημειωμάτων Κοινότητας» (Community Notes) παρόμοιο με εκείνο που χρησιμοποιεί η πλατφόρμα Χ του Μασκ, η οποία βασίζεται σε εθελοντές για να γράφουν «διορθωτικά» σημειώματα κάτω από τις παραπλανητικές αναρτήσεις. Το Χ χρησιμοποιεί έναν αλγόριθμο για να φέρνει στην επιφάνεια τα σημειώματα που κρίνονται ως βοηθητικά από τους χρήστες.
Οι ερευνητές που έχουν μελετήσει τα «Σημειώματα Κοινότητας» λένε ότι το σύστημα έχει ορισμένα οφέλη, καθώς υπάρχει κόσμος που θεωρεί τους απλούς χρήστες πιο έμπιστους από τους επαγγελματίες της επαλήθευσης, ενώ έχει βρεθεί ότι ενίοτε οι χρήστες είναι πιο απίθανο να αναδημοσιεύσουν περιεχόμενο που έχει σημείωμα. Ομως τα σημειώματα αργούν να εμφανιστούν, συχνά αφότου μια ανάρτηση έχει γίνει βάιραλ.
Ο Ζάκερμπεργκ και άλλοι ηγέτες των σόσιαλ μίντια αντιστέκονταν επί καιρό στην εποπτεία περιεχομένου πέρα από ό,τι απαιτούσε ο νόμος. Τόνιζαν ότι ήταν πλατφόρμες και όχι εκδότες, γι’ αυτό δεν έπρεπε να έχουν ευθύνη για τυχόν βλαβερό περιεχόμενο που πόσταρε ένας χρήστης.
Μια σειρά από δημόσιες διαμάχες – όπως οι αποκαλύψεις για ρωσική ανάμειξη στις αμερικανικές εκλογές του 2016, η διάδοση των fake news και η τροφοδοτούμενη από το Facebook εθνοτική βία στη Μιανμάρ – ανάγκασαν τον Ζάκερμπεργκ να παραδεχτεί ότι μια μικρή δόση εποπτείας ήταν αναγκαία. Αλλά ο ενθουσιασμός του για την εποπτεία ήταν στην καλύτερη περίπτωση χλιαρός.
Τα μέτρα του 2020
Το 2020 οι μεγάλες πλατφόρμες των σόσιαλ μίντια πήραν επιθετικά μέτρα για να αστυνομεύσουν τη συζήτηση για τις αμερικανικές εκλογές και την πανδημία της COVID-19. Μετά την εισβολή στο Καπιτώλιο στις 6 Ιανουαρίου 2021, κατήργησαν τους λογαριασμούς του Τραμπ λόγω ανησυχιών για περαιτέρω βία. Οι ενέργειες αυτές εξόργισαν τους Ρεπουμπλικανούς, που θεώρησαν ότι οι πλατφόρμες κατέπνιγαν τις απόψεις τους.
Εν όψει της περυσινής προεκλογικής εκστρατείας στις ΗΠΑ, οι πλατφόρμες Χ, Meta και YouTube αποκατέστησαν τον Τραμπ.
Ο Ζάκερμπεργκ υπήρξε προσωπικά θύμα του συστήματος εποπτείας της Meta. Τον Νοέμβριο του 2023 ανάρτησε φωτογραφία του ύστερα από εγχείρηση στο γόνατο που είχε τραυματίσει σε αγώνα μεικτών πολεμικών τεχνών. «Ανυπομονώ να επιστρέψω (στις μεικτές πολεμικές τέχνες) αφού αναρρώσω» έγραψε.
Η ανάρτηση έλαβε ελάχιστη προσοχή στο Facebook λόγω ενός αλγορίθμου που επιβράδυνε τη διάδοση περιεχομένου σχετικού με την υγεία και ο οποίος είχε καθιερωθεί αφότου το προσωπικό του Facebook κατάλαβε ότι τέτοιο υλικό ήταν συχνά ψευδές ή είχε στόχο τον εντυπωσιασμό. Ο Ζάκερμπεργκ ζήτησε προσωπικά αναθεώρηση του συγκεκριμένου κανόνα. Ανθρωποι που γνωρίζουν το περιστατικό είπαν ότι κατέληξε στην πλήρη αναθεώρηση των αλγορίθμων για την υποβάθμιση αναρτήσεων.
