Πέμπτος κύκλος στο παζάρι με τις ΗΠΑ

Οι επίσημες αναφορές κάνουν λόγο για την έναρξη του πέμπτου κύκλου του στρατηγικού διαλόγου μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ. Αλλά στην πραγματικότητα στις 9 Φεβρουαρίου ξεκινά στην Ουάσιγκτον ένα νέο παζάρι ανάμεσα στον Γιώργο Γεραπετρίτη και τον αμερικανό ομόλογό του Αντονι Μπλίνκεν, για ένα δούναι και λαβείν που θα ενισχύσει περαιτέρω τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.

Το επισημαίνω, καθώς πληροφορούμαι ότι ο διάλογος επικεντρώνεται σε μια σειρά θεμάτων κοινού ενδιαφέροντος, αλλά υπάρχουν και δύο παράλληλες ατζέντες, με θέματα που επιδιώκουν να προωθήσουν από τη μία πλευρά η Αθήνα και από την άλλη η Ουάσιγκτον.

Στο κοινό ανακοινωθέν που θα ακολουθήσει, προεξοφλώ ότι θα επιβεβαιώνεται πως βρισκόμαστε στο βέλτιστο σημείο των διμερών σχέσεων Ελλάδας – ΗΠΑ και ότι η στρατηγική εταιρική σχέση μας είναι στέρεη. Εν ολίγοις, έχει γερά θεμέλια.

Οπως στοιχηματίζω ότι οι ΗΠΑ θα επισημαίνουν εκ νέου τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας ως περιφερειακού πυλώνα σταθερότητας και τον αναβαθμισμένο ρόλο της ως αξιόπιστου εταίρου των ΗΠΑ και αναπόσπαστου τμήματος της περιφερειακής αρχιτεκτονικής ασφάλειας στα Βαλκάνια και στην Ανατολική Μεσόγειο.

***

Αυτά βεβαίως είναι τα εύκολα, γιατί στην ημερήσια διάταξη υπάρχουν και θέματα που δεν ακολουθούν την ίδια σειρά προτεραιότητας ανάμεσα στις δύο χώρες. Η ενίσχυση διμερούς συνεργασίας, μέσα και από το σχήμα 3+1 με Κύπρο και Ισραήλ, καθώς και η εμβάθυνση της αμυντικής συνεργασίας με προμήθεια αμυντικού υλικού, ιδίως των F-35, είναι ζητήματα που βρίσκονται ψηλά στην ελληνική ατζέντα.

Οπως και η συνεργασία στον έλεγχο συνόρων και παράνομων δραστηριοτήτων, αλλά και η εντονότερη αμερικανική σφραγίδα στο εμπόριο και στις επενδύσεις, με έμφαση σε τεχνολογία, τουρισμό, φαρμακοβιομηχανία. Εννοείται, δε, ότι οι νέες ισορροπίες με την Τουρκία θα μπουν εμφατικά στο τραπέζι από τον Γεραπετρίτη.

Οι Αμερικανοί από την πλευρά τους επιδιώκουν μεγαλύτερο έλεγχο σε ζητήματα περιφερειακού ενδιαφέροντος που ξεκινούν από την Ουκρανία και φθάνουν έως την Ερυθρά Θάλασσα.

Η Ουάσιγκτον εξακολουθεί να ψάχνει επίσης ελληνικά και ευρωπαϊκά αναχώματα απέναντι στην Κίνα, αναβαθμίζει τα ζητήματα κυβερνοασφάλειας και προκρίνει τη διαφοροποίηση του ενεργειακού μείγματος σε Ελλάδα και ΕΕ, μέσω ΑΠΕ, και την προώθηση της ενεργειακής διασυνδεσιμότητας, μέσω αγωγών και έργων ηλεκτρικής διασύνδεσης.

Στόχος βεβαίως είναι η πλήρης απεξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό αέριο. Στην Ουάσιγκτον, πληροφορούμαι ότι προγραμματίζεται και η υπογραφή της συμφωνίας «Artemis» που αφορά τη διαστημική συνεργασία, αλλά δεν έχω καταλήξει εάν καίγεται περισσότερο για αυτήν ο Γεραπετρίτης ή ο Μπλίνκεν…

Αδίστακτοι διακινητές

Ισως σε πολλούς φανεί περίεργο, αλλά τα στατιστικά στοιχεία επιμένουν ότι κάθε φορά που υπάρχει κακοκαιρία, με ισχυρούς ανέμους πολλών μποφόρ στο Αιγαίο, αυξάνονται κατακόρυφα (αντί να μειώνονται, όπως παλαιότερα) οι ροές μεταναστών προς τη χώρα μας. Και ξέρετε γιατί; Επειδή οι διακινητές θεωρούν ότι η βροχή και ο ισχυρός άνεμος δυσκολεύουν τον εντοπισμό τους και δεν διστάζουν έτσι να θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές.

Στην τελευταία κακοκαιρία, την «Avgi», όπου οι άνεμοι ξεπερνούσαν τα 9 μποφόρ, το Λιμενικό κατέγραψε διακινητές που έβαλαν σε φουσκωτά δεκάδες μετανάστες μαζί με παιδιά, για να περάσουν από τα τουρκικά παράλια απέναντι, αδιαφορώντας για τους κινδύνους. Παρ’ όλα αυτά τον Ιανουάριο σημειώθηκε σημαντική μείωση των αφίξεων αιτούντων άσυλο.

Πιο συγκεκριμένα, ο συνολικός αριθμός των αφιχθέντων ανήλθε σε 3.795, μειωμένος κατά 30% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, τον Δεκέμβριο του 2023. Η συνολική μείωση σε σχέση με τον Σεπτέμβριο του 2023 ξεπέρασε το 70%. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μεταναστευτική πίεση έχει υποχωρήσει, σε πολύ μεγάλο βαθμό, στον Εβρο και, δευτερευόντως, στο Νοτιοανατολικό Αιγαίο, ενώ παραμένει αξιοσημείωτη στη Λέσβο και, δευτερευόντως, στη Σάμο.

Εκνευρισμός στην Αγκυρα

Σε αντίθεση με τις πληροφορίες που αφήνει η Αγκυρα να διαρρεύσουν ότι δήθεν δεν υπήρξαν όροι για την έγκριση των τουρκικών F-16, οι δικές μας πληροφορίες απευθείας από την Ουάσιγκτον αναφέρουν ότι στην επιστολή Μπλίνκεν προς το Κογκρέσο η αμερικανική κυβέρνηση δεσμεύεται να σταματήσει την παράδοση των F-16 Block 70 προς την Τουρκία εάν διαπιστωθεί πως η Αγκυρα παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα χωρών-μελών του ΝΑΤΟ.

Αυτός ο αυστηρός όρος συν το γεγονός ότι η Ελλάδα παίρνει F-35 και η Τουρκία F-16 έχουν προκαλέσει τεράστιο εκνευρισμό στην Αγκυρα, η οποία προσπαθεί με διάφορους τύπους «διαρροών» να κατευνάσει την αντιπολίτευση και μέρος της κοινής γνώμης.

Γιατί η Αθήνα πάει στην… Ερυθρά Θάλασσα

Το παρασκήνιο για την αποστολή της φρεγάτας «Υδρα» στην Ερυθρά Θάλασσα και η διάθεση του στρατηγείου στη Λάρισα είναι πλούσιο και σας το μεταφέρω αμέσως.

Πρώτα απ’ όλα σάς πληροφορώ ότι μέσα Φεβρουαρίου θα κλειδώσει η ελληνική διοίκηση της Επιχείρησης «ΑΣΠΙΔΕΣ».

Δεύτερον, θα σας πω ότι η επιχείρηση δεν θα λέγεται στα ελληνικά «ΑΣΠΙΣ», όπως λέει ο κ. Δένδιας χαριτολογώντας, επειδή στα αγγλικά θα υπήρχε πρόβλημα… (ΑΣ-ΠΙΣ)!

Τρίτον, δημιουργείται, μου λένε από το Πεντάγωνο, ένας ισχυρός ευρωπαϊκός αμυντικός βραχίονας, λόγω της κατάστασης στη γειτονιά μας (και χωρίς να ξεχνάμε τον παράγοντα της γειτονικής μας χώρας, παρά την ύφεση…).

Γιατί είναι προς το συμφέρον της Ελλάδας να υπάρχει ευρωπαϊκός αμυντικός βραχίονας από τον οποίο να μπορούμε να ζητήσουμε στήριξη, αν χρειαστεί. Υπό αυτή την έννοια έχει σημασία να έχει το στρατηγείο μιας ευρωπαϊκής επιχείρησης η χώρα μας.

***

Δεν μπορώ να αφήσω απ’ έξω την τεράστια οικονομική διάσταση του θέματος. Και τούτο γιατί η συγκεκριμένη θαλάσσια διαδρομή την οποία θα προστατεύσει η Επιχείρηση, αποτελεί την κύρια και οικονομικότερη οδό μεταφοράς αγαθών και εμπορευμάτων προς τα λιμάνια και τις αγορές της Μεσογείου και της Ευρώπης.

Ο ελληνόκτητος εμπορικός στόλος, ο μεγαλύτερος στόλος του κόσμου, είναι από τους σημαντικότερους χρήστες της συγκεκριμένης διαδρομής. Αλλά θα έχει και επιπτώσεις στον… πληθωρισμό, γιατί οι επιθέσεις που δέχονται τα πλοία που χρησιμοποιούν την Ερυθρά Θάλασσα έχουν ως αποτέλεσμα την αναζήτηση εναλλακτικών διαδρομών που «εκτοξεύουν» κατακόρυφα το μεταφορικό κόστος, το οποίο μετακυλίεται στους καταναλωτές και τροφοδοτεί την αύξηση του πληθωρισμού.

Υπάρχει κενός πολιτικός χώρος ανάμεσα στη ΝΔ και στο ΠαΣοΚ; Θα φανεί από τις επιδόσεις που θα καταγράψει το υπό συγκρότηση νέο κόμμα του οποίου θα ηγείται ο Ανδρέας Λοβέρδος . Πάντως εκεί τοποθετείται, «στο κέντρο ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και στο ΠαΣοΚ», όπως το προσδιόρισε προαναγγέλλοντας τον νέο φορέα που θα συμμετέχει στις ευρωεκλογές του Ιουνίου με υποψήφιο τον ίδιο.

Με την κίνησή του αυτή βάζει τέλος στην επίμονη φημολογία που τον ήθελε να «μετακομίζει» στη ΝΔ – «από τη Νέα Δημοκρατία δεν μου έγινε ποτέ πρόταση» είπε μιλώντας στην ΕΡΤ – ενώ σχετικά με την ονομασία του νέου κόμματος αποκάλυψε ότι τα ονόματα «Κέντρο» και «Εμπρός» είναι «κατοχυρωμένα» στον Αρειο Πάγο.

Πάντως το «Εμπρός» θα είναι το σύνθημά του, το οποίο, όπως διαβεβαίωσε, δεν το εμπνεύστηκε από τον Μακρόν και το κίνημά του En Marche! (Εμπρός!). «Ερχεται πίσω από πολλά κινήματα στην Ευρώπη» είπε ο αυτοπροσδιοριζόμενος ως «κεντρώος μεταρρυθμιστής» πολιτικός. Σε κάθε περίπτωση έχει ακόμα δρόμο να διανύσει για την προετοιμασία του νέου εγχειρήματος το οποίο θα κριθεί στις επικείμενες ευρωκάλπες και εκεί θα δοθεί η απάντηση στο αρχικό ερώτημα: υπάρχει χώρος να καλύψει ο κ. Λοβέρδος;