Προστατευόμενα είδη

Τελικά, οι ποσοστώσεις υπέρ του «ελληνόφωνου τραγουδιού», γίνονται υποχρεωτικές μόνο για τους κοινόχρηστους χώρους των ξενοδοχειακών μονάδων, βάσει του νομοσχεδίου που κατέθεσε στη Βουλή η υπουργός Πολιτισμού και το οποίο θέτει τα πλαίσιο για τη «διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς», όπως διαβάζουμε στον τίτλο του. Οπως εξήγησε μάλιστα η κυρία Λίνα Μενδώνη, στη σχετική συζήτηση στη Βουλή, η ποσόστωση του 40% υπέρ των ελληνικών τραγουδιών, για όλους τους άλλους, ανάλογης χρήσεως, χώρους πλην των ξενοδοχείων, θα είναι προαιρετική.

Προαιρετική; Τότε για ποιον λόγο, βρε παιδιά, να τη νομοθετήσουμε; Αφού είναι προαιρετική, θα αρκούσε μια σύσταση. Γιατί να πρέπει να μπει σε νόμο του κράτους; Η προαιρετική ποσόστωση δεν είναι κάτι περισσότερο από ένα τεστ μουσικής εθνικοφροσύνης, το οποίο επαφίεται στον πατριωτισμό του κάθε επιχειρηματία στον τομέα της εστίασης. Είναι αστείο, δεν χωρεί αμφιβολία, έπρεπε όμως να βρεθεί ένας τρόπος για να υποχωρήσει η κυβέρνηση από την αρχική πρόθεσή της να ισχύει η ποσόστωση παντού, περιλαμβανομένων και των ραδιοφωνικών σταθμών. Καλύτερα έτσι όμως, παρά να επιμένει σε κάτι ανέφικτο. Συνεπώς, εφόσον το νομοσχέδιο υπερψηφιστεί από την Ολομέλεια της Βουλής, το 40% της μουσικής που θα ακούγεται σε ξενοδοχεία, θα πρέπει εφεξής να είναι ελληνικά. Οι δημιουργοί τους, δηλαδή, θα έχουν μία πηγή εσόδων επιπλέον.

Αυτομάτως, όμως, εγείρεται το προαιώνιο πρόβλημα της κατανομής του παραγόμενου πλούτου. Αφού το 40% κερδίζεται υπέρ του ελληνικού τραγουδιού, δεν θα πρέπει να μοιράζεται δίκαια; Θα επιτρέπεται δηλαδή στον κάθε dj να φτιάχνει τη δική του playlist ελληνικών; Κι αν είναι δεξιός και βάζει περισσότερο Χατζιδάκι, ποιος θα μπορεί να προστατεύσει τα θεμιτά συμφέροντα δημιουργών όπως του Θωμά Μπακαλάκου ή του Ηλία Ανδριόπουλου; (Και πάμπολλων άλλων, αλλά περιορίζομαι σε δύο από τα πολλά ιερά τέρατα.) Αναγκαστικά, λοιπόν, η κατανομή των τραγουδιών στις playlists θα πρέπει να γίνεται δημοκρατικά, που σημαίνει: εκλογές! Δημοκρατικές, αδιάβλητες, με διεθνείς παρατηρητές, στις οποίες οι δημιουργοί (ή οι κληρονόμοι τους, για τους τεθνεώτες) θα μετέχουν συνασπισμένοι σε εκλογικούς συνδυασμούς. Αναλόγως του αποτελέσματος, θα κατανέμονται και τα τραγούδια! Ωραία ιδέα; Προσωπικώς, τη θεωρώ μεγαλοφυή, διότι είναι δικιά μου…

Πώς θα ελέγχεται όμως η τήρηση της κατανομής, θα με ρωτήσετε. Διότι, εντάξει να ψηφίζουν οι δημιουργοί, αλλά χρειάζεται και μηχανισμός ελέγχου της εφαρμογής των όσων ψηφίζονται. Αλλιώς, τι νόημα έχει; Το έχω προβλέψει και αυτό, προκειμένου λοιπόν να είναι πλήρης και λειτουργική στην πράξη η πρότασή μου, πρέπει να συνοδεύεται και από την ίδρυση ενός κοινοβουλίου των δημιουργών ελληνόφωνου τραγουδιού! Εκεί, διά του κοινοβουλευτικού ελέγχου, οι παρατάξεις που θα είναι στην αντιπολίτευση θα ελέγχουν την πιστή εφαρμογή των αποφάσεων σχετικά με την κατανομή των τραγουδιών. Φυσικά, τα μέλη του σώματος θα αμείβονται ή, μάλλον, θα αποζημιώνονται τα μέλη του κοινοβουλίου, αλλά το κόστος είναι ασήμαντο, διότι θα το επωμιστεί το κράτος, δηλαδή θα βγει και αυτό από το πορτοφόλι των φορολογουμένων. Οι τελευταίοι δεν νομίζω να φέρουν αντιρρήσεις, εφόσον τους εξηγηθεί η εθνική σημασία του σχεδίου. Δεν προβλέπεται, δηλαδή, πολιτικό κόστος από την εφαρμογή του προτεινόμενου μέτρου.

Το μέγιστο πλεονέκτημα της ιδέας μου είναι ότι επιτρέπει τη διάνοιξη όχι απλώς δρόμων, αλλά λεωφόρων, για το βάθεμα και το πλάτεμα της μουσικής δημοκρατίας. Η βουλή των δημιουργών είναι βέβαιο ότι θα πιέσει την πολιτική ηγεσία προς δύο κατευθύνσεις: την εξομοίωση των προνομίων των μελών της με εκείνα των βουλευτών της κανονικής Βουλής (συντάξεις, εκτός έδρας, κόστος γραφείου κ.λπ.) και, ασφαλώς, την επέκταση των υποχρεωτικών ποσοστώσεων σε κάθε δημόσια εκπομπή μουσικής. Ετσι, διά του «εκδημοκρατισμού», το ελληνικό τραγούδι πολύ σύντομα θα έχει κρατικοποιηθεί και εμείς θα γλιτώσουμε. Φυσικά, αυτό δεν σημαίνει ότι θα πάψει να υπάρχει καλό ελληνικό τραγούδι! Κάτι τέτοιο είναι αδύνατον, διότι η ανάγκη του ανθρώπου για καλλιτεχνική έκφραση ούτε ελέγχεται ούτε περιορίζεται σε φόρμες. Απλώς, το ελληνικό τραγούδι θα αναπτύσσεται εκ παραλλήλου με το κρατικό, που θα μένει στάσιμο, όπως καθετί κρατικό. Με τη διαφορά ότι θα εξελίσσεται υπόγεια, για να μην ενοχλείται το κρατικό. Θα είναι, ας πούμε, ένα είδος «samizdat», όπως έλεγαν στη Σοβιετία τις ιδιωτικές εκδόσεις αλογόκριτης λογοτεχνίας, που κυκλοφορούσαν κρυφά από χέρι σε χέρι.

Αυθεντικά ελληνικό

Από τη συζήτηση στη Βουλή επί της αρχής του νομοσχεδίου της κυρίας Μενδώνη, ξεχώρισα την τολμηρή πρόταση της κυρίας Ασπασίας Κουρουπάκη της «Νίκης», διότι, όπως και σε εμένα, της αρέσουν οι μεγαλεπήβολες ιδέες. Η καλή βουλευτίνα και καλή Χριστιανή, εκ των πραγμάτων, ζήτησε την «καταγραφή του αυθεντικού ελληνικού μουσικού σύμπαντος και να προωθηθεί η διδασκαλία του σε νέους ανθρώπους, ώστε να χτίσουν πάνω σε αυτό, όπως οι μεγάλοι συνθέτες». Λαμπρή ιδέα, την οποία η πολιτεία οφείλει να σταθμίσει σοβαρά. Θα πρότεινα μάλιστα, με όλο το θάρρος, η διδασκαλία αυτή να είναι υποχρεωτική, διαφορετικά δεν προβλέπω να υπάρξει ενδιαφέρον. Επίσης, επειδή μάλλον θα υπάρξουν αντιδράσεις από την κοινή γνώμη, ας εφαρμοστεί το πρόγραμμα στις φυλακές ανηλίκων…