Η συντριβή των Συντηρητικών, στις βρετανικές εκλογές της περασμένης Πέμπτης, ήταν ως έναν βαθμό το αποτέλεσμα της άθλιας προεκλογικής εκστρατείας του Ρίσι Σούνακ. Oπως βλέπετε και στη σημερινή φωτογραφία, ήταν μια εκστρατεία που ξεκίνησε με τον χειρότερο δυνατό οιωνό: την ώρα που ανακοίνωνε προς το έθνος και τον κόσμο ολόκληρο ότι αποφάσισε εκλογές στις 4 Ιουλίου, εκδηλώθηκε μια κλασική εγγλέζικη μπόρα και σε λίγα δευτερόλεπτα μέσα είχε γίνει σαν να είχε μόλις βγει μόλις από την πισίνα με το κοστούμι. Oποια βαρύτητα ήθελε να δώσει στην περίσταση την πήρε η μπόρα.

Σε εμάς, εδώ, το περιστατικό ερμηνεύεται ως ατυχία: για δες τι έπαθε ο άνθρωπος! Για τους Βρετανούς, όμως, είναι απόδειξη κακής οργάνωσης, οφειλόμενης στην προσωπική ανεπάρκεια του πρωθυπουργού. Διότι, τα καιρικά απρόοπτα είναι ο κανόνας εκεί. Για τον λόγο αυτόν, υπάρχει πάντοτε ένας υπάλληλος πίσω από την πόρτα της πρωθυπουργικής κατοικίας, έτοιμος με την ομπρέλα για να παρέμβει. Κλασική σκηνή, την έχουμε δει να επαναλαμβάνεται εκατοντάδες φορές. Αυτή, όμως, ήταν η πρώτη φορά που δεν είδαμε τον κοστουμαρισμένο, αθλητικό τύπο να πετάγεται μέσα από τη Ντάουνινγκ Στριτ και να ανοίγει αμέσως την ομπρέλα.

Το ότι δεν έγινε αυτό σημαίνει ότι το γραφείο είναι το χάος. Το ότι δεν βρέθηκε κάποιος από το επιτελείο και τους βοηθούς του να σκεφτεί, «ρε παιδιά, αυτός γίνεται μουσκίδι, μήπως χρειάζεται ομπρέλα;», αλλά τον άφησαν να ανακοινώνει την πιο σημαντική απόφαση της πρωθυπουργίας του, οπωσδήποτε και του πολιτικού βίου του, με τη βροχή να τον μουσκεύει πλήρως, σημαίνει ότι ο ίδιος δεν κάνει για τη δουλειά που ζητάει από τους ψηφοφόρους.

Το δεύτερο καρφί στο φέρετρο ήταν η απόφασή του να φύγει από την τελετή της ογδοηκοστής επετείου της απόβασης των Συμμάχων στη Νορμανδία, προκειμένου να δώσει συνέντευξη σε τηλεοπτικό σταθμό. Η πράξη αυτή είναι ανοσιούργημα για οποιονδήποτε Βρετανό με εθνική συνείδηση. Το τίμημα, για να είναι στους νικητές του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου η Βρετανία, ήταν η απώλεια της αυτοκρατορίας της. Γεωπολιτικοί ήταν οι λόγοι για τους οποίους το βρετανικό κατεστημένο της εποχής υποστήριζε την πολιτική του κατευνασμού. Πολιτικοί όπως ο λόρδος Χάλιφαξ και ο Νέβιλ Τσάμπερλεν δεν ήταν κουτοί ούτε φασίστες. Οπως οι περισσότεροι «κατευναστές» της περιόδου, έτσι και αυτοί έθεταν το συμφέρον της αυτοκρατορίας πάνω από τις αρχές τους. Δεν ήθελαν καβγάδες με τον «Χερ Χίτλερ», όπως τον έλεγε στις δημόσιες δηλώσεις του ο Τσάμπερλεν, επειδή καταλάβαιναν ότι ο πόλεμος θα επέσπευδε το τέλος της αυτοκρατορίας.

Ετσι και έγινε. Παρά τον μεγάλο καημό του, ο Τσόρτσιλ αναγκάστηκε να δεχθεί τους όρους του Ρούζβελτ για ανεξαρτησία και αυτοδιάθεση των εθνών στη μεταπολεμική τάξη πραγμάτων. Η αυτοκρατορία, που για μερικούς αιώνες τους έκανε ένα από τα ισχυρότερα και πλουσιότερα έθνη του κόσμου, πέθανε μαζί με την αυτοκρατορία του Χίτλερ. Επειδή όλοι οι Βρετανοί, ιδίως αν ψηφίζουν Συντηρητικούς, αυτό το γνωρίζουν, είναι ο λόγος για τον οποίο η νίκη στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο σημαίνει τόσο πολλά γι’ αυτούς. Χάσαμε την αυτοκρατορία μας, σου λέει, αλλά ήμασταν πρωταγωνιστές στη συντριβή του απόλυτου κακού. Αυτόν τον κάλο, λοιπόν, ένας πολιτικός των Συντηρητικών, που θέλει μάλιστα να γίνει και πρωθυπουργός με τη λαϊκή ψήφο, προσέχει να μην τον πατήσει.

Ο Σούνακ τον συνέθλιψε. Ακόμη και η αρχική δικαιολογία, που σπινάριζαν οι επικοινωνιολόγοι του πρωθυπουργικού γραφείου, ότι η συνέντευξη είχε προγραμματιστεί πριν από δύο εβδομάδες και δεν μπορούσε να ματαιωθεί, ήταν ηλίθια. Η τελετή στη Νορμανδία, σε τελευταία ανάλυση, είχε προγραμματιστεί εδώ και έναν χρόνο. Κάθε χρόνο γίνεται, την ίδια μέρα πάντα. Ακόμα και αν δεν το σκέφτηκε ο ίδιος, κάποιος από τους γύρω του όφειλε να το έχει σκεφτεί. Η ευθύνη ωστόσο παραμένει δική του και εξ ολοκλήρου, διότι αυτός διάλεξε τους συνεργάτες, στους οποίους εμπιστεύτηκε την τύχη του.

Το τρίτο καρφί στο φέρετρο, μόλις δέκα ημέρες πριν από τη μέρα της κάλπης, ήταν η αποκάλυψη ότι οι πιο στενοί από τους συνεργάτες του στην Ντάουνινγκ Στριτ είχαν στοιχηματίσει για την ημερομηνία των εκλογών, αξιοποιώντας προς ίδιο οικονομικό όφελος απόρρητες πληροφορίες από τη δουλειά τους. Ηταν μάλιστα τόσο ξεφτίλες, ώστε τα στοιχήματα ήταν του κατοστάρικου το καθένα (λίρες), προφανώς για να μην τους μυριστούν. Πολλή η φτήνια, το ίδιο και η βλακεία τους.

Η άθλια παράσταση του Σούνακ επισφράγισε αυτό που οι βρετανοί ψηφοφόροι είχαν καταλάβει από την πρωθυπουργία του Μπόρις Τζόνσον και, στη συνέχεια, από τις 49 ημέρες στη διάρκεια των οποίων η Λιζ Τρας πήγε να χρεοκοπήσει τη Βρετανία. Οτι, δηλαδή, τα δύο πράγματα για τα οποία φημιζόταν ανέκαθεν το λεγόμενο «nasty party» (το κόμμα των κακών, σε ελεύθερη απόδοση), η σοβαρότητα στην εκπροσώπηση και η καλή διαχείριση της οικονομίας, δεν υπάρχουν πια. Οι Συντηρητικοί δεν είναι πια το κόμμα των σοβαρών και στην οικονομία μπορούν να είναι επικίνδυνοι όσο ο Κόρμπιν. Το παλαιότερο κοινοβουλευτικό κόμμα της Ιστορίας έπεσε και αυτό θύμα του Brexit. Κατά κάποιον τρόπο, δηλαδή, αυτοκτόνησε…

ΑΧΡΟΥΣ, ΑΟΣΜΟΣ, ΑΓΕΥΣΤΟΣ

Ο σερ Κιρ Στάρμερ που θα διαδεχθεί στην πρωθυπουργία τον Σούνακ έχει μόνο ένα εμφανές πλεονέκτημα: ότι δεν είναι ο Κόρμπιν. Υποθέτω ότι θα έχει και άλλα, αφανή πλεονεκτήματα, αφού υπήρξε διαπρεπής δικηγόρος (εξ ου και ο τίτλος του ιππότη). Oμως, στις ρητορικές αναμετρήσεις ήταν κακός, οι θέσεις του ήταν ασαφείς, του λείπει η πολιτική επιδεξιότητα και, αν πιστέψουμε τις δημοσκοπήσεις, θα είναι ο λιγότερο δημοφιλής πρωθυπουργός της Βρετανίας. Επιπλέον, θα πρέπει να διαχειριστεί και μία ογκώδη κοινοβουλευτική πλειοψηφία, που φέρνει μαζί της προβλήματα ανάλογα του μεγέθους της. Το καλό σενάριο είναι η ευρεία πλειοψηφία να του επιτρέψει να κυβερνήσει με τους λογικούς και τους κεντρώους. Το κακό σενάριο είναι να βρεθεί στην ομηρεία της αριστερής πτέρυγας του κόμματος.