Οσο σοκαριστικό κι αν φαίνεται σήμερα, στην Ευρώπη της Αναγέννησης και στην πρώιμη αποικιακή Αμερική δεν υπήρχε Ιντερνετ. Υπήρχε όμως ευρύτερη (σε σχέση με την προηγούμενη περίοδο) διάδοση των ιδεών, ακόμη κι αν αυτές συμπεριλάμβαναν αυθαίρετες, μεταφυσικές και μισαλλόδοξες δοξασίες. Υπήρχαν βέβαια και ατυχή συμβάντα, όπως επιδημίες ή κακοκαιρίες που έφερναν από κακές σοδειές έως και ναυάγια πλοίων. Οπως υπήρχαν και γυναίκες που ξέφευγαν από το πατριαρχικό παράδειγμα της αναπαραγωγικής μηχανής είτε παλεύοντας για μικροδιεκδικήσεις είτε συνάπτοντας σχέσεις πέρα από τις νόρμες της εποχής (που ακόμη και 400 χρόνια μετά στην Ελλάδα θα τις αποκαλούσαν «γλωσσούδες» και «ξελογιάστρες», αντιστοίχως).

Σε κάθε περίπτωση, ως αποτέλεσμα και αυτών των παραγόντων (γιατί σίγουρα θα υπάρχουν κι άλλοι) περίπου 40.000 άνθρωποι, στη συντριπτική πλειονότητά τους γυναίκες, θανατώθηκαν στην Ευρώπη και στη Βόρεια Αμερική, ανάμεσα στα μέσα του 15ου και του 18ου αιώνα, κατηγορούμενοι για μαγεία.

Τι να πει ο Τραμπ…

Αυτό ήταν κυνήγι μαγισσών, όχι αυτό που ισχυρίζεται ότι υφίσταται ο Τραμπ (που αν ζούσε εκείνη την εποχή διατηρώ τη βεβαιότητα ότι θα πρωταγωνιστούσε στις διώξεις – αν όχι και στα βασανιστήρια για να αποσπαστούν οι σχετικές ομολογίες). Πώς μου ήρθε αυτό; Πριν από λίγες μέρες, στη διαρκή προσπάθεια της χώρας μας να μην αφήνει χωρίς αντικείμενο τα διεθνή δικαστήρια, γνωστοποιήθηκε η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με την οποία η Ελλάδα καταδικάστηκε να καταβάλει συνολικά 70.000 ευρώ σε τέσσερις γυναίκες επειδή το 2012 δημοσιοποίησε τη φωτογραφία και τα στοιχεία τους με την επισήμανση ότι ήταν οροθετικές.

Για την ακρίβεια, πριν από 12 χρόνια κάποιες γυναίκες διαπομπεύτηκαν ως ιερόδουλες με HIV, που παρότι ήξεραν για τη μόλυνσή τους, συνέχισαν να εκδίδονται και έκαναν σεξ με τους πελάτες τους χωρίς προφύλαξη, με τους όποιους κινδύνους αυτό συνεπαγόταν.

Εχει το ενδιαφέρον του πόσο κοντά τελικά ήταν αυτή η πρακτική το 2012 με το κυνήγι μαγισσών τέσσερις αιώνες νωρίτερα. Και πάλι έγινε σε μια δύσκολη εποχή για τον γενικό πληθυσμό, τον καιρό που μεσουρανούσαν τα μνημόνια, σε μία περίοδο που οι κυρίαρχες δομές ήταν πιο εύκολο να στοχοποιήσουν κάποιες ευάλωτες γυναίκες παρά τις επιλογές και τις πολιτικές που μας οδήγησαν στη χρεοκοπία. Και πάλι οι φορείς της εξουσίας (δικαστικής και πολιτικής) προτίμησαν να δώσουν βορά στο «κοινό περί δικαίου αίσθημα» (καθόλου κοινό, καθόλου δίκαιο, χωρίς κανένα θετικό αίσθημα) τις άτυχες γυναίκες, αντί να τις υπερασπιστούν. Και πάλι στο στόχαστρο μπήκε το διαφορετικό (εκδιδόμενες, οροθετικές ή τοξικοεξαρτημένες γυναίκες, πολλές εξ αυτών μετανάστριες), στο όνομα της σωτηρίας της «αγίας ελληνικής οικογένειας». Καθώς φυσικά είναι πιο διαχειρίσιμο για την εξουσία να θεωρήσει ως πηγή μόλυνσης τις γυναίκες, παρά τους άντρες που όπως τραγουδά ο Λεξ «επιστρέφουν σουρωμένοι και ρωτάν «πόσο κάνει» / τη γυναίκα τους πριν βάλει το παιδί τους για νάνι».

Με τις ηττημένες

Και πάλι, εν τέλει, η Ιστορία – όσο κι αν γράφεται από τους νικητές – στέκεται στο πλευρό των ηττημένων: όπως θεωρούνται πια εγκληματίες όσοι οδηγούσαν στην πυρά τις υποτιθέμενες μάγισσες, έτσι καταδικάζεται πλέον και ένα κράτος που οδήγησε στη διαπόμπευση ασθενείς γυναίκες, αν και οι πολιτικοί πρωταγωνιστές του 2012 βρίσκονται ακόμη στη δημόσια ζωή σαν να μη συνέβη τίποτα.

Τέλος, για όσες και όσους θέλουν να μάθουν περισσότερα για την υπόθεση (η οποία – όταν ολοκληρώθηκε η διαπόμπευση και άρχισαν οι δικαστικές αθωώσεις των εμπλεκόμενων γυναικών – περνάει πλέον κάτω από τα ραντάρ της mainstream ενημέρωσης), αξίζει να δουν το εξαιρετικό ντοκιμαντέρ «Ερείπια (Ruins) – Οροθετικές γυναίκες. Το χρονικό μιας διαπόμπευσης» (2013) της Ζωής Μαυρουδή, το οποίο υπάρχει ελεύθερα στο YouTube.