Μία από τις παράπλευρες ωφέλειες της εποχής του Ψυχρού Πολέμου ήταν η εξαφάνιση της πείνας παγκοσμίως, καθώς ΗΠΑ και ΕΣΣΔ, θέλοντας να δείξουν το καλό τους πρόσωπο, επένδυσαν ποταμούς χρημάτων όχι μόνο για την εξάλειψη των λιμών, αλλά και για τη μείωση της παιδικής θνησιμότητας, του αναλφαβητισμού και της πιτυρίδας. Παρότι πάντα με εντυπωσίαζε το γεγονός ότι όταν δεις κάτι γραμμένο, ξαφνικά φαίνεται πιο πιστευτό, η πρώτη πρόταση που διαβάσατε ήταν φυσικά ψευδής, και δυστυχώς όχι μόνο στο κομμάτι της πιτυρίδας.
Οι δύο υπερδυνάμεις πράγματι ξόδεψαν δισεκατομμύρια, δολάρια και ρούβλια αντιστοίχως, όχι βέβαια για τους προαναφερθέντες σκοπούς, αλλά με στόχο την επικράτηση σε μια ματαιόδοξη και πανάκριβη μάχη εντυπώσεων, την κούρσα για την κατάκτηση του Διαστήματος.
Τα θύματα
Οπως σχεδόν κάθε μάχη, έτσι και αυτή είχε τα θύματά της. Παρότι, ωστόσο, παρακολουθήσαμε κάποια από τα δυστυχήματα της κούρσας ακόμη και σε ζωντανή μετάδοση, όπως την καταστροφή του διαστημικού λεωφορείου «Τσάλεντζερ» το 1986, πολύ δύσκολα μπορεί κάποιος να ανακαλέσει τα ονόματα των νεκρών. Παραδόξως, δεν ισχύει το ίδιο για την πρώτη νεκρή αυτού του άτυπου αγώνα. Δεν ήταν άλλη από τη Λάικα, την καημένη σκυλίτσα που άφησε την τελευταία της πνοή σαν σήμερα, στις 3 Νοεμβρίου 1957, λίγες ώρες αφού είχε περάσει στη σφαίρα του θρύλου, καθώς έγινε ο πρώτος γήινος οργανισμός που μπήκε σε τροχιά γύρω από τον πλανήτη μας. Πόση απορία θα ήταν άραγε συγκεντρωμένη στο βλέμμα της βλέποντας τη Γη με όλη τη ματαιότητά της να απομακρύνεται;
Και δεν μοιάζει καθόλου ειρωνικό ότι ο θάνατός της ήταν αποτέλεσμα αυτής της γήινης ματαιότητας. Ο αστικός μύθος (που φαίνεται απολύτως πιστευτός) λέει ότι το όχημα της Λάικα, το «Σπούτνικ-2», κατασκευάστηκε εσπευσμένα μόλις σε έναν μήνα ώστε η εκτόξευσή του να γίνει πριν από την 40ή επέτειο της Οκτωβριανής Επανάστασης (που γιορταζόταν – ίσως και να γιορτάζεται κάπου – στις αρχές Νοεμβρίου, αλλά αυτό μάλλον είναι υλικό για κάποιο χρονο-χρονογράφημα). Αν κάτι πρέπει να παρηγορεί τις/τους φιλόζωες/ους, είναι ότι η προχειρότητα αυτή συντόμευσε και το μαρτύριο της Λάικα. Αντί για το προγραμματισμένο διάστημα της περίπου μίας εβδομάδας, τελικά έμεινε ζωντανή μόνο για 6-7 ώρες λόγω μιας «αστοχίας υλικού».
Αυτό, δυστυχώς, δεν ισχύει για τα υπόλοιπα ζώα που (αργο)πεθαίνουν στο όνομα της ανθρώπινης απληστίας και ματαιοδοξίας. Από τα πλάσματα που εκτρέφονται για να καταναλωθούν ως τροφή έως αυτά που χρησιμοποιούνται στα εργαστήρια για δοκιμές φαρμάκων ή καλλυντικών, ο άνθρωπος έχει την τάση να αντιμετωπίζει τα συγκατοικίδιά του σε αυτόν τον πλανήτη ως αντικείμενα προορισμένα να ικανοποιούν τις όλο και αυξανόμενες ορέξεις του.
Και παρά την αύξηση των χορτοφάγων, παρά την επισήμανση σε όλο και περισσότερα προϊόντα κοσμετολογίας ότι δεν παρήχθησαν με πειράματα σε ζώα, η μεγάλη εικόνα μοιάζει να αλλάζει μόνο στις λεπτομέρειες σε σχέση με το μακρινό 1957. Και όχι πάντα προς μια θετική κατεύθυνση, τουλάχιστον όσον αφορά την εκμετάλλευση των ζώων.
Το δημοψήφισμα
Διότι και σήμερα, αν έμπαινε σε δημοψήφισμα η πρόταση «Να στείλουμε ένα σκυλάκι στον Αρη, ώστε να δούμε πώς θα αντιδράσει ένας οργανισμός στις συνθήκες του πλανήτη, αλλά να ξέρετε ότι δεν θα γυρίσει», φαντάζομαι ότι οι περισσότεροι θα απαντούσαν «ναι» στο όνομα της επιστήμης και της προόδου.
Και οι αντιδράσεις των φιλοζωικών σωματείων; Θα αντιμετωπίζονταν ως οπισθοδρομικές ή γραφικές και θα έπιαναν τόσο χώρο στα βιβλία της Ιστορίας, που θα μπορούσαν να γραφτούν και πίσω από ένα από τα δεκάδες γραμματόσημα που κυκλοφόρησαν με το πρόσωπο της Λάικα μετά το σύντομο ταξίδι της πριν από 67 χρόνια…
