Η βιομηχανία του αθλητισμού διεθνώς στρέφει όλο και περισσότερο το ενδιαφέρον της στην Αφρική. Έναν ανερχόμενο οικονομικό παράγοντα με πληθυσμό άνω των 1,3 δισεκατομμυρίων ανθρώπων, από τους οποίους περίπου το 70% είναι κάτω των 30 ετών, καθιστώντας την τη νεαρότερη ήπειρο στον κόσμο.
Σύμφωνα με μια μελέτη της PwC το 2023, αναμένεται η αθλητική βιομηχανία στην Αφρική ν’ αυξηθεί με ρυθμό 8% τα επόμενα πέντε χρόνια. Παράλληλα η αμερικανική εταιρεία συμβούλων διαχείρισης Oliver Wyman εκτιμά ότι ο αθλητικός τομέας της Μαύρης Ηπείρου, που σήμερα αξίζει πάνω από 12 δισ. δολάρια, θα μπορούσε να φτάσει τα 20 δισ. μέχρι το 2035.
Η Αφρική έχει αναδειχθεί ως σημαντική πηγή ταλέντου, ειδικά στον ποδοσφαιρικό τομέα, με πάνω από 500 αφρικανούς παίκτες να αγωνίζονται σε σημαντικές ευρωπαϊκές λίγκες. Η επιτυχία αφρικανών αθλητών σε παγκόσμια αθλήματα όπως το ποδόσφαιρο, το μπάσκετ και το μποξ είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες που καθοδηγούν αυτή την ανάπτυξη. Η προοπτική φιλοξενίας του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου του 2030 από το Μαρόκο, σε συνεργασία με την Ισπανία και την Πορτογαλία, τονίζει την αυξανόμενη επιθυμία της Αφρικής να αναλάβει μεγάλες διοργανώσεις.
Ο περιορισμός των υποδομών
Ωστόσο, η έλλειψη υποδομών παραμένει ένας σημαντικός περιορισμός. Όταν η Νότια Αφρική φιλοξένησε το Μουντιάλ του 2010, η διοργάνωση έφερε αύξηση 0,4% στην οικονομία της χώρας και συνεισέφερε περισσότερα από 2 δισεκατομμύρια ευρώ.
Ταυτόχρονα, υποδομές όπως το στάδιο Abdoulaye Wade στο Ντακάρ της Σενεγάλης, το οποίο εγκαινιάστηκε το 2022 με χωρητικότητα 50.000 θέσεων, αποτελούν παραδείγματα των επενδύσεων που γίνονται για τη βελτίωση των αθλητικών εγκαταστάσεων της ηπείρου. Το στάδιο αυτό θα φιλοξενήσει την 4η διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων Νέων το 2026, με στόχο να καταστήσει το Ντακάρ ως αθλητικό κέντρο διεθνούς εμβέλειας.
Η ενίσχυση των αθλητικών υποδομών στην Αφρική μπορεί να αποτελέσει τον πυρήνα για τη φιλοξενία μελλοντικών Ολυμπιακών Αγώνων, καθώς το Κάιρο ανακοίνωσε την υποψηφιότητά του για τους Ολυμπιακούς του 2036 και 2040. Ο Μουσταφά Μπεράφ, μέλος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, τόνισε τη σημασία που θα έχει να φιλοξενήσει η Αφρική για πρώτη φορά Ολυμπιακούς Αγώνες, αν και προειδοποίησε ότι πρέπει να εξεταστούν ζητήματα υποδομών, όπως οι δρόμοι και τα αεροδρόμια.
Η εισβολή του UFC και του ΝΒΑ
Η Αφρική δεν προσελκύει το ενδιαφέρον μόνο του ποδοσφαίρου και των Ολυμπιακών Αγώνων. Η αμερικανική εταιρεία μεικτών πολεμικών τεχνών UFC σχεδιάζει να φέρει διοργανώσεις στην ήπειρο, με μεγάλους Αφρικανούς αθλητές, όπως ο Νιγηριανός Ισραελ Αντεσάνια, να προσελκύουν το κοινό.
Η ήπειρος έχει ήδη τραβήξει την προσοχή του ΝΒΑ, το οποίο το 2019 ίδρυσε την Αφρικανική Λίγκα Μπάσκετ (BAL), σε συνεργασία με τη Διεθνή Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης (FIBA), και η πρώτη του έκδοση φιλοξενήθηκε το 2021 στο Κιγκάλι, πρωτεύουσα της Ρουάντα.
Το Παγκόσμιο Κύπελλο Ράγκμπι του 1995 στη Νότια Αφρική, το οποίο κέρδισε η διοργανώτρια χώρα, της οποίας η εθνική ομάδα πήρε το τρόπαιο από τον πρόεδρο Νέλσον Μαντέλα, μοιάζει πολύ μακρινό.
Ωστόσο, το ράγκμπι εξακολουθεί να προκαλεί πάθη στη Νότια Αφρική και σε άλλες αφρικανικές χώρες όπως η Κένυα, όπου η εταιρεία τηλεπικοινωνιών Safaricom επένδυσε σχεδόν 5 εκατομμύρια ευρώ για να χορηγήσει αυτό το άθλημα μεταξύ 2010 και 2016.
Την ίδια ώρα το e-Prix του Κέιπ Τάουν, μέρος του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος της Formula E, αποφέρει μεγάλα ετήσια οικονομικά οφέλη.
Η ανάπτυξη της αθλητικής επιχείρησης στην ήπειρο «οδηγείται από τον νεαρό πληθυσμό και την εμφάνιση παγκοσμίως επιτυχημένων αθλητών σε διάφορα αθλήματα, συμπεριλαμβανομένου του ποδοσφαίρου, του μπάσκετ και της πυγμαχίας», σύμφωνα με την Αφρικανική Τράπεζα Ανάπτυξης (AfDB).
Ενίσχυση και στον τουρισμό
Η δύναμη των Αφρικανών αθλητών αποτελεί επίσης βασικό στοιχείο για την προώθηση του τουρισμού και την αύξηση των επενδύσεων στην ήπειρο.
Η Nike, μέσω του διάσημου μαραθωνοδρόμου Ελιούντ Κιπτσόγκε, επενδύει σε αγώνες διεθνούς ενδιαφέροντος, με σκοπό να αναδεικνύει την εικόνα των Αφρικανών αθλητών διεθνώς και να προσελκύει τουρίστες.
Αντίστοιχα, και το χρυσό μετάλλιο του Λετσίλε Τεμπόχο στα 200 μ. στους Ολυμπιακούς του Παρισιού, το πρώτο χρυσό στην ιστορία της Μποτσουάνα, θεωρείται ότι θα δώσει μεγάλη ώθηση στον τουρισμό της χώρας, ειδικά στο αθλητικό κομμάτι του.
Οι συνεργασίες με την Ευρώπη
Συνολικά, η Αφρική κερδίζει έδαφος στον παγκόσμιο αθλητικό χάρτη, όχι μόνο ως πηγή ταλέντου αλλά και ως αγορά υψηλής ανάπτυξης με ευκαιρίες για επενδύσεις και αθλητικές διοργανώσεις.
Η ΕΕ έχει αναπτύξει στρατηγικές συνεργασίες με την Αφρική, εστιάζοντας στην προώθηση του αθλητισμού ως μέσου κοινωνικής ένταξης και οικονομικής ανάπτυξης. Μέσω προγραμμάτων όπως το «Erasmus+» η ΕΕ υποστηρίζει αθλητικές πρωτοβουλίες που ενισχύουν τη νεολαία και προάγουν την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Επιπλέον, ευρωπαϊκές αθλητικές ομοσπονδίες και σύλλογοι επενδύουν σε ακαδημίες και προγράμματα ανάπτυξης ταλέντων στην Αφρική, αναγνωρίζοντας το πλούσιο αθλητικό δυναμικό της ηπείρου.
Οι ΗΠΑ έχουν επίσης ενισχύσει την παρουσία τους στον αφρικανικό αθλητικό τομέα. Αμερικανικές εταιρείες αθλητικών ειδών επενδύουν σε χορηγίες και προγράμματα ανάπτυξης αθλητών στην Αφρική, ενισχύοντας την αθλητική υποδομή και προωθώντας το ταλέντο της ηπείρου.
