Η ιστορία του μπάσκετ έχει δείξει πως η μόνη περίπτωση να προκριθεί η Ελλάδα στους Ολυμπιακούς Αγώνες μέσα από τη διαδικασία ενός προολυμπιακού τουρνουά είναι να το διοργανώσει η ίδια. Όπως δηλαδή συνέβη το 2008, τη μία και μοναδική μέχρι σήμερα φορά που η χώρα μας φιλοξένησε τέτοιο τουρνουά, στο ΟΑΚΑ.
Η Εθνική είχε κάνει «περίπατο» με τέσσερις εύκολες νίκες επί του Λιβάνου, της Βραζιλίας, της Νέας Ζηλανδίας και του Πουέρτο Ρίκο και τσέκαρε το εισιτήριό της για Πεκίνο. Το ίδιο φιλοδοξεί να κάνει και το επόμενο καλοκαίρι. Αυτή τη φορά στο ΣΕΦ.
Η ΕΟΚ έκανε ό,τι έπρεπε για να αναλάβει τη διοργάνωση ενός από τα τέσσερα προολυμπιακά τουρνουά της FIBA για το 2024 προκειμένου η Εθνική να καταφέρει να ξεπεράσει τον σκόπελο της ιστορίας και να μπορέσει να παίξει στο Παρίσι.
Δώδεκα συμμετοχές σε προολυμπιακά τουρνουά από το 1956 και μετά, μόλις μία πρόκριση. Ιστορία πονεμένη, με πρωταγωνιστές που έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους πάνω της.
Νίκος Γκάλης
Ο αθλητής που επέδρασε όσο κανείς άλλος στη διαδρομή του ελληνικού μπάσκετ άρχισε και ολοκλήρωσε την καριέρα του στην εθνική ομάδα σε προολυμπιακό τουρνουά. Χωρίς ποτέ, ωστόσο, να καταφέρει να παίξει στους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Έκανε ντεμπούτο με τη «γαλανόλευκη» στις 6 Μαΐου 1980 στον εναρκτήριο αγώνα του προολυμπιακού τουρνουά του Βεβέ (Ελβετία) με τη Σουηδία. Παρά τους 25 πόντους που σημείωσε, η ελληνική ομάδα υπέστη απρόσμενη ήττα με 79-71, που ουσιαστικά την καταδίκασε σε αποκλεισμό από τους Αγώνες της Μόσχας.
Και πριν από το προολυμπιακό τουρνουά της Μούρθια το 1992 ανακοίνωσε την αποχώρησή του από την Εθνική. Είχε προηγηθεί η διένεξή του με την ΕΟΚ μερικούς μήνες νωρίτερα, όταν είχε ζητήσει να μη συμμετάσχει στους προκριματικούς αγώνες για το Ευρωμπάσκετ επικαλούμενος σοβαρούς προσωπικούς λόγους και η ομοσπονδία είχε αντιδράσει υποστηρίζοντας ότι «ο Γκάλης έθεσε εαυτόν εκτός Εθνικής».
Το καλοκαίρι του 1992 ο Ευθύμης Κιουμουρτζόγλου (είχε πάρει τη θέση του Κώστα Πολίτη) τον κάλεσε κανονικά στην προετοιμασία για το προολυμπιακό, όμως καθώς το χάσμα στις σχέσεις του με την ΕΟΚ δεν είχε γεφυρωθεί, ο Νικ δεν πήγε και επέλεξε να δώσει τέλος στην καριέρα του με το εθνόσημο.
Το όνομα του Γκάλη συνδέθηκε και με την αποτυχία στο προολυμπιακό του 1988 στο Ρότερνταμ. Φήμες της εποχής ανέφεραν ότι ο «γκάνγκστερ» θύμωσε επειδή η ΕΟΚ δεν του είχε δώσει τη Mercedes που του είχε τάξει μετά τον θρίαμβο στο Ευρωμπάσκετ έναν χρόνο νωρίτερα, άργησε να πάει στην προετοιμασία και όταν πήγε δεν ήταν σε καλή κατάσταση.
Η Εθνική έχασε από Γιουγκοσλαβία, Σοβιετική Ένωση, αλλά και την Ισπανία, έχασε εν τέλει και το εισιτήριο για τη Σεούλ και λίγους μήνες αργότερα ο ομοσπονδιακός προπονητής, Κώστας Πολίτης, σε συνέντευξή του δήλωσε ευθαρσώς: «Το λάθος μου ήταν ο Γκάλης».
Βασίλης Σπανούλης
Ως αθλητής ευστόχησε σε πολλά μεγάλα και καθοριστικά σουτ. Έχασε όμως και δύο, που αν δεν ήταν αυτός που είναι, θα τον στοίχειωναν μια ζωή. Το ένα στο Πεκίνο το 2008. Τρίποντο 3» πριν από τη λήξη του προημιτελικού με την Αργεντινή.
Αν έμπαινε, η Ελλάδα θα περνούσε στον ημιτελικό και θα διεκδικούσε ένα ολυμπιακό μετάλλιο. Δεν μπήκε. Το άλλο τρίποντο, κι αυτό στην εκπνοή του αγώνα, με τη Νιγηρία στο προολυμπιακό του 2012 στο Καράκας. Υπό πίεση (στα όρια του φάουλ), άστοχο επίσης.
Η Ελλάδα έμεινε εκτός των Αγώνων του Λονδίνου. Ως προπονητής θα κάνει το ντεμπούτο του στον πάγκο της εθνικής ομάδας στο προολυμπιακό του επόμενου καλοκαιριού. Θέλοντας να γίνει ο δεύτερος Ελληνας μετά τον Παναγιώτη Γιαννάκη με συμμετοχή σε Ολυμπιακούς Αγώνες τόσο ως παίκτης όσο και ως προπονητής.
Σέιμορ Χάντγουεν
Παγκοσμίως άγνωστος, άλλωστε η Μεγάλη Βρετανία φημίζεται για πολλά πράγματα, εκτός από τους μπασκετμπολίστες της. Ήταν όμως αυτός που με ένα απίθανο buzzer beater πλήγωσε θανάσιμα την Εθνική μας στο προολυμπιακό του Λε Μαν το 1984.
Για πρώτη φορά η ελληνική ομάδα είχε φτάσει τόσο κοντά στη συμμετοχή της σε Ολυμπιακούς Αγώνες, όμως το καλάθι αυτού του τύπου έδωσε τη νίκη στη Μεγάλη Βρετανία με 106-104 και καταδίκασε την Εθνική μας σε αποκλεισμό.
Άντε Νταγκουντούρο
Aλλος παγκοσμίως άγνωστος. Αλλά στον προημιτελικό του προολυμπιακού του 2012 πέτυχε ως από μηχανής θεός τους πέντε τελευταίους πόντους της Νιγηρίας, που εντελώς απρόσμενα και μετά το άστοχο τρίποντο του Σπανούλη στην εκπνοή νίκησε με 80-79 και άφησε εκτός Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου την Εθνική.
Ντάριο Σάριτς
Ήταν ο κρίσιμος παράγοντας στο προολυμπιακό τουρνουά του 2016 στο Τορίνο. Η ελληνική ομάδα με τον Γιάννη Αντετοκούνμπο στη σύνθεσή της έφτασε ως τον ημιτελικό, αλλά εκεί οι Κροάτες ήταν πολύ σκληροί για να πεθάνουν.
Με τον Σάριτς να κάνει μεγάλη ζημιά μέσα στη ρακέτα και με σπουδαία άμυνα νίκησαν με 66-61 και έσβησαν το όνειρο της Εθνικής μας.
Πάτρικ Άουντα
Το ίδιο έκαναν πέντε χρόνια αργότερα στη μακρινή Βικτόρια του Καναδά οι Τσέχοι στον τελικό του προολυμπιακού τουρνουά του 2021. Ο Αουντα σκόραρε 20 πόντους χάνοντας μόνο ένα σουτ και πανηγύρισε μαζί με όλη την Τσεχία την πρόκριση στους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο.
Η Εθνική χωρίς τον Γιάννη Αντετοκούνμπο έμεινε για 11η φορά με τη… γλύκα.