Μετά τη νίκη επί της Μαρκέτα Βοντρούσοβα στον πρώτο αγώνα της για τους τελικούς της WTA η Ονς Ζαμπέρ από την Τυνησία γνωστοποίησε την απόφασή της να κάνει δωρεά υπέρ των Παλαιστινίων μέρους του χρηματικού επάθλου για τη συμμετοχή της στο τουρνουά.
«Νίκησα, αλλά αισθάνομαι λυπημένη. Δεν μπορώ να είμαι χαρούμενη. Είναι πολύ δύσκολο να βλέπεις παιδιά και μωρά να πεθαίνουν κάθε μέρα. Ραγίζει η καρδιά. Δεν θέλω να στείλω πολιτικό μήνυμα, είναι θέμα ανθρωπιάς. Θέλω ειρήνη στον κόσμο» εξήγησε.
Η Ζαμπέρ είναι μια από τις καλύτερες τενίστριες του κόσμου (Νο 7 στην παγκόσμια κατάταξη) και η μόνη με καταγωγή από αραβική χώρα που μετέχει στα επαγγελματικά τουρνουά της WTA. Ο λόγος της έχει απήχηση στους Άραβες.
Κι όσο κι αν λέει ότι δεν θέλει να στείλει πολιτικό μήνυμα, αυτό ακριβώς κάνει. Αξιοποιεί το γεγονός ότι οι προβολείς της δημοσιότητας είναι στραμμένοι πάνω της για να καταδικάσει τους θανάτους παιδιών στη Γάζα και να ζητήσει ειρήνη. Ζητήματα βαθιά πολιτικά.
Αυτοί που τόλμησαν να πάρουν θέση
Συνήθως οι αθλητές δεν ασχολούνται με αυτά. Δεν μιλούν για να μη ρισκάρουν σπίλωση της εικόνας τους και οικονομικές απώλειες. Οι περισσότεροι, όχι όμως όλοι.
Υπάρχουν και κάποιοι που δείχνουν ιδιαίτερη ευαισθησία σε όσα συμβαίνουν γύρω μας, αντιλαμβάνονται τη δύναμη που τους προσφέρει η δημοφιλία τους και προσπαθούν να τη χρησιμοποιήσουν για να περάσουν τα μηνύματά τους. Οι παρακάτω είναι μόνο ορισμένες ενδεικτικές περιπτώσεις.
Το 1968 στην Πόλη του Μεξικού οι αφροαμερικανοί αθλητές Τόμι Σμιθ και Τζον Κάρλος κέρδισαν την πρώτη και την τρίτη θέση αντίστοιχα στα 200 μέτρα των Ολυμπιακών Αγώνων. Ανέβηκαν στο βάθρο για να πάρουν τα μετάλλιά τους και την ώρα της ανάκρουσης του εθνικού ύμνου των ΗΠΑ ύψωσαν τη σφιγμένη γροθιά τους, έσκυψαν το κεφάλι για να μην αντικρίζουν την αμερικανική σημαία και απέτισαν τον χαιρετισμό της «Μαύρης Δύναμης».
Ήταν ο δικός τους τρόπος για να εκδηλώσουν τη διαμαρτυρία τους για τις φυλετικές διακρίσεις και την καταπίεση που υφίσταντο οι μειονότητες στις ΗΠΑ. Το κοινό στο στάδιο τους αποδοκίμασε, όμως η φωτογραφία τους στο βάθρο είναι αυτή που έχει αναπαραχθεί περισσότερο από κάθε άλλη στην ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων.
Έριχνε γροθιές και στο κατεστημένο
Ένα χρόνο νωρίτερα, το 1967, ο Μοχάμεντ Αλι, αδιαφιλονίκητος παγκόσμιος πρωταθλητής βαρέων βαρών στην πυγμαχία, κλήθηκε να υπηρετήσει τη θητεία του στον αμερικανικό στρατό. Αρνήθηκε επικαλούμενος τη θρησκευτική πίστη του ως μουσουλμάνος και την αντίθεσή του στον πόλεμο του Βιετνάμ.
Συνελήφθη, καταδικάστηκε από το στρατοδικείο για λιποταξία και του αφαιρέθηκε και η άδεια να αγωνίζεται. Έμεινε μακριά από τα ρινγκ για τρία χρόνια, μέχρι που το Ανώτατο Δικαστήριο αναίρεσε την καταδικαστική απόφαση του στρατοδικείου.
Γονάτισε και τον γονάτισαν
Το 2016 πριν από την έναρξη ενός αγώνα προετοιμασίας των Σαν Φρανσίσκο 49ers, ομάδας του NFL, ο Κόλιν Καπέρνικ αρνήθηκε να σταθεί όρθιος κατά την ανάκρουση του αμερικανικού εθνικού ύμνου και γονάτισε. Έκαν ε το ίδιο σε όλη τη διάρκεια του πρώτου γύρου της σεζόν και η κίνησή του αυτή έγινε σύμβολο κατά των φυλετικών διακρίσεων και της αστυνομικής βίας στην Αμερική, υιοθετήθηκε δε από πολλούς αθλητές σε όλον τον κόσμο.
Ένα χρόνο αργότερα ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, ζήτησε από τους ιδιοκτήτες των ομάδων του NFL να διώχνουν όσους παίκτες επέλεγαν να διαμαρτυρηθούν ενόσω έπαιζε ο εθνικός ύμνος. Το συμβόλαιο του Καπέρνικ λύθηκε κι έκτοτε δεν βρήκε πουθενά αλλού δουλειά.
Η τιμωρία και η προσευχή
Το 1996 ο Μαχμούντ Αμπντούλ Ραούφ (μέχρι το 1990 και πριν ασπαστεί τον μουσουλμανισμό λεγόταν Κρις Τζόνσον) αγωνιζόταν στους Ντένβερ Νάγκετς και ήταν ένας από τους καλύτερους γκαρντ του ΝΒΑ εκείνη την εποχή.
Πριν από έναν αγώνα αρνήθηκε να σταθεί όρθιος κατά την καθιερωμένη έπαρση της αμερικάνικης σημαίας, διότι έβλεπε την αστερόεσσα ως σύμβολο τυραννίας και καταπίεσης, ασύμβατο με τις θρησκευτικές πεποιθήσεις του. Τιμωρήθηκε με αποκλεισμό από έναν αγώνα και ύστερα από διαπραγματεύσεις με τον κομισάριο Ντέιβιντ Στερν συμφωνήθηκε να είναι μεν παρών κατά την ανάκρουση του εθνικού ύμνου, αλλά την ίδια ώρα να σκύβει το κεφάλι και να προσεύχεται με κλειστά μάτια.
Έπειτα από όλα αυτά δεν θα μπορούσε να μείνει για πολύ στο ΝΒΑ. Eφυγε ύστερα από δύο χρόνια για την Ευρώπη και κάποια στιγμή ο δρόμος τον έφερε και στην Ελλάδα, όπου φόρεσε τη φανέλα του Άρη.
Το πλήγμα στο προϊόν και ο κυνικός Τζόρνταν
Η αθλητική βιομηχανία ξορκίζει τα πολιτικά ζητήματα και κατά κανόνα καλεί τους αθλητές-μέλη της να μην αγγίζουν, διότι προκαλείται ζημιά στην εμπορική αξία του «προϊόντος» της, που προορίζεται για όλο τον κόσμο. Εξ ου και η φράση «ο αθλητισμός δεν έχει σχέση με την πολιτική».
Ή αλλιώς, «και οι Ρεπουμπλικανοί αγοράζουν αθλητικά παπούτσια», όπως είχε πει κάποτε ο Μάικλ Τζόρνταν για να αιτιολογήσει την άρνησή του να στηρίξει δημοσίως έναν αφροαμερικανό υποψήφιο γερουσιαστή.