«Ένα πορτογαλικό σπίτι». Το τραγούδι της «βασίλισσας του φάντο» Αμάλια Ροντρίγκες από τα μακρινά fifties είναι ίσως το πιο χαρακτηριστικό για την Πορτογαλία.
Σήμερα έχει γίνει ύμνος για την Ευρώπη που έχει μετατραπεί (σε πολύ καλό βαθμό) σε… uma casa portuguesa χάρη στους Πορτογάλους προπονητές. Η επιτυχία τους στο ποδόσφαιρο αποτελεί πλέον παγκόσμιο φαινόμενο, με τη χώρα να αναδεικνύει μερικούς από τους πιο διακεκριμένους τεχνικούς σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο.
Από τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 η πορτογαλική ποδοσφαιρική σχολή ανέπτυξε μια μοναδική προσέγγιση στη διαχείριση των αγώνων, την τακτική προσαρμογή και την ανάπτυξη των νέων παικτών.
Η εξέλιξη της πορτογαλικής σχολής προπονητών συνδέεται στενά με την ανάπτυξη των ποδοσφαιρικών ακαδημιών της χώρας και τις προπονητικές φιλοσοφίες που εισήχθησαν στο πορτογαλικό ποδόσφαιρο. Σημαντική συμβολή είχαν και έχουν οι ακαδημίες των Μπενφίκα, Σπόρτινγκ και Πόρτο, που κατάφεραν να παράγουν παίκτες και προπονητές με υψηλό επίπεδο τεχνικής και τακτικής κατανόησης. Η πορτογαλική σχολή εμπνέεται σε μεγάλο βαθμό από τη μεσογειακή φιλοσοφία του επιθετικού και ελκυστικού ποδοσφαίρου, συνδυασμένη με πειθαρχημένες αμυντικές τακτικές.
Η πορτογαλική προπονητική φιλοσοφία βασίζεται σε συγκεκριμένες αρχές που οι Λουζιτανοί προπονητές εξελίσσουν και βελτιώνουν συνεχώς.
Βασικό τους ατού είναι η τακτική ευελιξία. Η προσαρμογή στα παιχνίδια και η ευκολία τους να μεταβάλλουν σχηματισμούς και στρατηγικές αποτελεί βασικό πλεονέκτημα. Αυτό επιτρέπει στις ομάδες τους να ανταποκρίνονται με δυναμικό τρόπο σε διάφορους αντιπάλους και αγωνιστικές καταστάσεις.
Αναπτύσσουν χωριστά κάθε ποδοσφαιριστή
Επίσης, οι Πορτογάλοι δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στην ανάπτυξη του κάθε ποδοσφαιριστή ξεχωριστά, ενσωματώνοντάς τον σε μια δομημένη, αλλά και δημιουργική ομαδική φιλοσοφία. Διακρίνονται για την προσεκτική ανάλυση του αντιπάλου και τη στρατηγική εφαρμογή σχεδίων βάσει συγκεκριμένων δεδομένων, καθιστώντας τους ιδιαίτερα προετοιμασμένους σε επίπεδο αγωνιστικής ευφυΐας.
Παράλληλα, η ψυχολογική υποστήριξη και η δημιουργία ισχυρών δεσμών με τους παίκτες τους βοηθούν στο να αποδίδουν στο μέγιστο των δυνατοτήτων τους.
Η διαχρονική επιτυχία των Πορτογάλων προπονητών οφείλεται στην ισορροπία μεταξύ τακτικής προσήλωσης και ψυχολογικής ενδυνάμωσης των παικτών. Επίσης, οι περισσότεροι Πορτογάλοι προπονητές δίνουν ιδιαίτερη σημασία στην ακαδημαϊκή τους εκπαίδευση και ενημερώνονται διαρκώς για τις σύγχρονες τακτικές τάσεις και τις εξελίξεις στον τομέα του ποδοσφαίρου.
Αυτή η φιλοσοφία είναι θεμελιωμένη στην ολιστική εκπαίδευση της Πορτογαλικής Ομοσπονδίας Ποδοσφαίρου που τους δίνει τη δυνατότητα να κατακτούν κάθε νέο αγωνιστικό πεδίο. Διότι καθώς το ποδόσφαιρο συνεχίζει να εξελίσσεται, οι πορτογάλοι προπονητές βρίσκονται αντιμέτωποι με την ανάγκη να συνεχίσουν την καινοτομία και να προσαρμόζονται στις νέες αγωνιστικές προκλήσεις.
Ο «εκλεκτός» κι οι άλλοι σταρ των πάγκων
Η Πορτογαλία έχει αναδείξει κάποιους από τους πιο αναγνωρισμένους προπονητές στον κόσμο, με τον Ζοζέ Μουρίνιο να είναι το σύμβολο της επιτυχίας. Κατέκτησε το Champions League με την Πόρτο και την Ίντερ, ενώ έχει κατακτήσει τίτλους στην Αγγλία με την Τσέλσι και στην Ισπανία με τη Ρεάλ Μαδρίτης. Το στιλ του, που περιλαμβάνει έντονη τακτική προετοιμασία και έμφαση στη διαχείριση του παιχνιδιού, έχει επηρεάσει πολλούς νέους προπονητές. Τον ονόμασαν Special One. Ιδιόρρυθμος, αντισυμβατικός, αλλά ξεχωριστός.
Ο Φερνάντο Σάντος μάς είναι απόλυτα γνώριμος από τα πολλά που κατάφερε στην Ελλάδα με Εθνική και ΠΑΟ, ΑΕΚ, ΠΑΟΚ. Ο πρώην ομοσπονδιακός προπονητής της Πορτογαλίας οδήγησε τη χώρα του στην κατάκτηση του Euro 2016 και του Nations League το 2019. Είναι γνωστός για την αμυντική σταθερότητα, καθώς και για τη διαχείριση των παικτών του σε υψηλό επίπεδο.
Ο Αντρέ Βίλας-Μπόας ήταν μαθητής του Μουρίνιο. Έχει κάνει καριέρα σε Πόρτο, Τσέλσι, Τότεναμ και Μαρσέιγ. Φημίζεται για το ταλέντο και την τακτική ευστροφία του, με ιδιαίτερη έμφαση στην επιθετική φιλοσοφία. Σήμερα είναι πρόεδρος στην Πόρτο.
Ο Ρούμπεν Αμορίμ είναι ο νεότερος προπονητής που έχει κάνει αίσθηση στο πορτογαλικό πρωτάθλημα, οδηγώντας τη Σπόρτινγκ Λισαβόνας σε τίτλους με έναν φρέσκο, επιθετικό τρόπο παιχνιδιού. Επικεντρώνεται στη δυναμική ανάπτυξη των νεαρών παικτών, γεγονός που τον κάνει να ξεχωρίζει. Τον διάλεξε ήδη η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ για να τη βγάλει από το αδιέξοδο.
Εκτός από τους διάσημους υπάρχουν και άλλοι που διαπρέπουν στο διεθνές ποδοσφαιρικό στερέωμα. Δεν είναι λίγοι. Ο Πάουλο Φονσέκα, με θητεία στη Σαχτάρ Ντονέτσκ και στη Λιλ, έχει αναλάβει τη μεγάλη Μίλαν.
Ο Νούνο Εσπιρίτο Σάντο έχει καθιερωθεί στην Premier League και εφέτος οδηγεί τη Νότιγχαμ στα ψηλά πατώματα του αγγλικού πρωταθλήματος.
Ο Μάρκο Σίλβα, γνωστός για τις θητείες του στην Έβερτον, στη Φούλαμ, στη Χαλ και φυσικά στον Ολυμπιακό, θεωρείται ένας ταλαντούχος και ανερχόμενος προπονητής με έμφαση στο επιθετικό ποδόσφαιρο και στη δημιουργικότητα στο παιχνίδι.
Ο Σέρτζιο Κονσεϊσάο, πρώην παίκτης του ΠΑΟΚ και τέως προπονητής της Πόρτο, είναι ένας από τους πιο επιτυχημένους στην Πορτογαλία τα τελευταία χρόνια. Είναι γνωστός για την αμυντική προσήλωση και την αποτελεσματικότητα του παιχνιδιού του.
Ο πρώην «Ερυθρόλευκος» Λεονάρντο Ζαρντίμ διακρίθηκε για την εξαιρετική του δουλειά στη Μονακό, με την οποία κατέκτησε το πρωτάθλημα της Ligue 1 το 2017 και έφτασε στους ημιτελικούς του Champions League. Ο Ζαρντίμ ανέδειξε παίκτες όπως ο Κιλιάν Εμπαπέ και ο Φάμπινιο, συμβάλλοντας στην αναπτυξιακή πολιτική της Μονακό.
Ο Πέδρο Μαρτίνς σάρωσε με τον Ολυμπιακό κατακτώντας τρία πρωταθλήματα και ένα Κύπελλο συνεχίζοντας την παράδοση των Σίλβα, Περέιρα, Μπέντο στο Μεγάλο Λιμάνι.
O Αμπελ Φερέιρα έφυγε από τον ΠΑΟΚ για να οδηγήσει τη βραζιλιάνικη Παλμέιρας σε δύο Λιμπερταδόρες.
Ο Σεβεριάνο Κορέια άνοιξε τον δρόμο
Στην Ελλάδα, ο πρώτος πορτογάλος προπονητής ήταν ο Σεβεριάνο Κορέια που ήρθε στη χώρα μας το 1967 και προπόνησε με επιτυχία Aρη, Προοδευτική και Απόλλωνα Καλαμαριάς.
Ο Παναθηναϊκός επέστρεψε στο πορτογαλικό μοντέλο και ελπίζει ότι στο πρόσωπο του Ρούι Βιτόρια θα βρει τη Γη της Επαγγελίας. Προηγήθηκαν οι Φερνάντο Σάντος, Ζοσέ Πεσέιρο και Ζεσουάλντο Φερέιρα. Κανείς τους δεν πήρε πρωτάθλημα. Το φορτίο για τον Βιτόρια είναι βαρύ. Το επώνυμό του σημαίνει νίκη. Το «Τριφύλλι» την έχει ανάγκη και μετά την επιτυχημένη πρεμιέρα του στον Βόλο. Επόμενη αποστολή ο εκτός έδρας αγώνας με τη σουηδική Τζουργκάρντεν στο Conference League.
