«Χάρη» έως το 2058 παίρνουν αυθαίρετα τα οποία βρίσκονται σε δάση και δασικές εκτάσεις, εφόσον έχουν χτιστεί προ της ισχύος του Συντάγματος του 1975, και έως το 2043 όσα ανεγέρθηκαν αργότερα. Με το νομοσχέδιο που βρίσκεται σε διαβούλευση, η κυβέρνηση προτείνει, στο ίδιο μοτίβο της νομιμοποίησης αυθαιρέτων, την τακτοποίηση δασικών οικισμών αυθαιρέτων (των περίφημων οικιστικών πυκνώσεων), επιδοκιμάζοντας ουσιαστικά την αδιαφορία της πολιτείας, η οποία εδώ και δεκαετίες έκλεινε τα μάτια επιτρέποντας το τσιμέντωμα εκατοντάδων χιλιάδων στρεμμάτων πολύτιμων δασών.
Επιλέγεται η διατήρησή τους, έναντι υψηλού προστίμου, παρά τις προστατευτικές διατάξεις του Συντάγματος (άρθρα 24 και 117 § 3), όσο και της σχετικής νομολογίας του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ), που απαγορεύουν τη μεταβολή των δασών και των δασικών εκτάσεων, παρά μόνο για λόγους δημοσίου συμφέροντος, καθώς και τη διάθεση αναδασωτέας εκτάσεως για άλλη χρήση. Την ίδια στιγμή, μάλιστα, που εκκρεμεί ενώπιον της μείζονος ολομέλειας του Ανωτάτου Ακυρωτικού Δικαστηρίου η κρίση επί της συνταγματικότητας των οικιστικών πυκνώσεων. Kατά της υπουργικής απόφασης με την οποία είχαν προσδιοριστεί τα κριτήρια καθορισμού τους είχαν προσφύγει η WWF Ελλάς και η Πανελλήνια Ενωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων (ΠΕΔΔΥ).
Δεν συγκινεί
Πάντως, η προστασία των δασών και των δασικών εκτάσεων, όπως διαφαίνεται από την εξέλιξη της διαβούλευσης επί του νομοσχεδίου, δεν συγκινεί και πολλούς. Παρότι έχει περάσει ήδη ένα δεκαήμερο από την ημέρα που δημοσιεύθηκε, μόλις 17 σχόλια πολιτών έχουν αναρτηθεί και κανενός περιβαλλοντικού φορέα. Και αυτό όταν στις νέες ρυθμίσεις για την τακτοποίηση των οικιστικών πυκνώσεων στα δάση θα μπορούν να υπαχθούν ακόμη και καταπατητές δημόσιων δασικών εκτάσεων, οι οποίοι καταβάλλοντας το προβλεπόμενο πρόστιμο (σε 100 δόσεις και με έκπτωση 33% εάν είναι πρώτη και μοναδική κατοικία) μπορούν να διατηρήσουν τα αυθαίρετά τους. Εκπτωση (επίσης 33%) έχουν και όσοι κατασκεύασαν παράνομο κτίσμα εντός ιδιωτικής δασικής έκτασης, ενώ εάν είναι ταυτόχρονα και μοναδική τους κατοικία καταβάλλουν μόνο το μισό πρόστιμο. Στην περίπτωση μάλιστα που πληρώσουν εφάπαξ κερδίζουν και έξτρα έκπτωση 20%.
«Σανίδα σωτηρίας»
Και μπορεί – βάσει των προτεινόμενων ρυθμίσεων – τα δασικά αυθαίρετα να «τακτοποιούνται» μόνο για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (έως 40 έτη) και να απαγορεύονται οι μεταβιβάσεις τους, ωστόσο, σε μια χώρα στην οποία το «ουδέν μονιμότερον του προσωρινού» είναι… θέσφατο, ο νέος νόμος φαντάζει ως «σανίδα σωτηρίας», για άλλη μια φορά, των παρανομούντων. Μάλιστα, όσοι δεν έχουν καταφέρει ακόμη (με τη βοήθεια των δημοτικών αρχών) να συνδέσουν τις παράνομες κατασκευές που έχουν χτίσει στα δάση με τα δίκτυα κοινής ωφελείας, θα μπορούν πλέον να το κάνουν δίχως φόβο και κωλύματα. Ωστόσο, τα κτίσματα που θα λαμβάνουν το πολυπόθητο χαρτί της τακτοποίησης θα μπορούν να επισκευάζονται, αλλά όχι να επεκτείνονται.
«Ισοζύγιο»
Ως θεμέλιο νομικό λίθο για την εξισορρόπηση της τακτοποίησης των δασικών αυθαιρέτων ο νομοθέτης ορίζει ένα «περιβαλλοντικό ισοζύγιο». Δηλαδή μέρος των χρημάτων που θα συγκεντρώνονται από τα πρόστιμα διατήρησης θα αποδίδονται σε δράσεις αποκατάστασης του οικοσυστήματος που έχει υποβαθμιστεί από τις οικιστικές πυκνώσεις. Θεσπίζεται και διαδικασία ελέγχου, ώστε να αποτραπεί η κατασκευή νέων δασικών αυθαιρέτων, το βάρος της οποίας θα πέσει στα υποστελεχωμένα δασαρχεία και στα Παρατηρητήρια Δόμησης, τα οποία όμως ακόμη δεν έχουν συγκροτηθεί. Αν και ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Γιώργος Σταθάκης υποστήριξε κατά την παρουσίαση του νομοσχεδίου ότι θα έχουν λειτουργήσει εντός του πρώτου εξαμήνου του 2019.
