Με ένα «σπριντ» εγκρίσεων κατά το τελευταίο δίμηνο του 2018, μπήκαν στη γραμμή της εκκίνησης τα πρώτα από μια πολυαναμενόμενη γενιά νέων μεγάλων έργων. Επειτα από μια χρονιά μεγάλης δυστοκίας, που είχε ούτως ή άλλως χαρακτηριστεί μεταβατική, από τον πρώτο κιόλας μήνα του 2019 αναμένονται σημαντικές εξελίξεις που θα τροφοδοτήσουν την κατασκευαστική δραστηριότητα της χώρας. Πρωταγωνιστές στα έργα τρίτης γενιάς δεν είναι πια οι αυτοκινητόδρομοι, αλλά υποδομές όπως μετρό, αεροδρόμια και εμπορευματικά κέντρα.
Ο στόχος βέβαια της συμβασιοποίησης έργων, αξίας άνω των 6 δισ. ευρώ, στο πρώτο εξάμηνο του 2019, όπως τον διατύπωσε δημόσια ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών κ. Χρήστος Σπίρτζης, είναι πέρα από φιλόδοξος. Στη γραμμή της εκκίνησης βρίσκονται μεγάλες – και βάσει της συνήθους πρακτικής αργόσυρτες – διαγωνιστικές διαδικασίες, υπάρχουν όμως και έργα που είναι στην τελική ευθεία.
Γραμμή 4 μετρό της Αθήνας
Ποδαρικό για τους μεγάλους εν εξελίξει διαγωνισμούς θα κάνει στα μέσα Ιανουαρίου η κατάθεση των τεχνικών και οικονομικών προσφορών για το μεγαλύτερο έργο υποδομής εντός ΕΕ, την πρώτη φάση της Γραμμής 4. Αν και δεν είναι απίθανο η προθεσμία για το έργο-μαμούθ, αξίας 1,45 δισ. ευρώ (χωρίς ΦΠΑ), να πάρει μία ακόμη μικρή παράταση, οι τρεις μνηστήρες βρίσκονται πια στην τελική ευθεία.
Για την κατασκευή της γραμμής Αλσος Βεΐκου-Γουδί, συνολικού μήκους 12,1 χλμ. με 15 νέους σταθμούς, διαγκωνίζονται οι κοινοπραξίες της ΤΕΡΝΑ με Vinci και Siemens, της J&P Αβαξ με τις Ghella και Alstom, καθώς και της Ακτωρ με τις Ansaldo και Hitachi Rail Italy. Εφόσον η διαδικασία δεν «κολλήσει» και πάλι δικαστικά, η ανακήρυξη αναδόχου εκτιμάται το καλοκαίρι, με την Αττικό Μετρό να στοχεύει σε υπογραφές ως το τέλος της χρονιάς.
Λίγο προτού εκπνεύσει το 2018, η κατασκευή της σήραγγας της Γραμμής 4 εντάχθηκε και επίσημα στο ΕΣΠΑ. Το κόστος κατασκευής της σήραγγας ανέρχεται σε 601,2 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων η ΕΕ θα καλύψει τα 314,3 εκατ. ευρώ (ποσοστό 85% της επιλέξιμης δημόσιας δαπάνης). Το υπόλοιπο ποσό θα καλυφθεί από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, που έχει χρηματοδοτήσει και στο παρελθόν έργα μετρό στην Αθήνα.
Ετος-σταθμός για τις υποδομές της Κρήτης
Στραμμένο στην Κρήτη είναι το ενδιαφέρον όσων θέλουν να κυριαρχήσουν στις κατασκευές τα επόμενα χρόνια, και όχι άδικα, καθώς στο νησί που είχε μείνει εκτός μεγάλων υποδομών τις περασμένες δεκαετίες, τροχοδρομούν δύο από τα μεγαλύτερα έργα στη χώρα. Η σύμβαση παραχώρησης για το νέο διεθνές αεροδρόμιο Ηρακλείου στο Καστέλι πήρε στις αρχές Δεκεμβρίου – έπειτα από μια 10ετία παλινωδιών – το πράσινο φως από το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Μένει λοιπόν μόνο η κύρωση από τη Βουλή των Ελλήνων, που αναμένεται τις πρώτες ημέρες του 2019, ώστε η ανάδοχος Ariadne Airport Group, κοινοπραξία της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και της ινδικής GMR Airports Limited, να βάλει μπρος την 5ετή περίοδο κατασκευής. Το κατασκευαστικό κόστος ανέρχεται σε 480 εκατ. ευρώ, η αξία όμως της επένδυσης εκτιμάται σε πάνω από 1 δισ. ευρώ. Εν τω μεταξύ, μέσω της διαδικασίας των αναγκαστικών απαλλοτριώσεων προετοιμάζεται ήδη από την άνοιξη το έδαφος ώστε όλα να είναι έτοιμα για να ξεκινήσουν εγκαίρως οι εργασίες. Στις αρχές Δεκεμβρίου εγκρίθηκε η κατάθεση στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων 10 εκατ. ευρώ για τους πρώτους δικαιούχους των απαλλοτριώσεων.
Παράλληλα, σημαντικές εξελίξεις αναμένονται και για τον Βόρειο Οδικό Αξονα Κρήτης, εφόσον φυσικά δεν υπάρξει αλλαγή πορείας πλεύσης λόγω κυβερνητικής αλλαγής.
Το ενδιαφέρον που εκδηλώθηκε από 5+5 μνηστήρες στους δύο εν εξελίξει διαγωνισμούς δίνει σαφές στίγμα των προσδοκιών. Ομως ο δρόμος για την ανάδειξη του αναδόχου στον διαγωνισμό της παραχώρησης για τα 163 χλμ. από τα Χανιά ως τη Χερσόνησο, αξίας 1,1 δισ. ευρώ, θα είναι μακρύς.
Κάτι τρέχει στους αυτοκινητοδρόμους
Μία από τις σημαντικότερες εξελίξεις στο φίνις του 2018 ήταν η κύρωση από τη Βουλή της επικαιροποιημένης σύμβασης παραχώρησης του αυτοκινητοδρόμου Κεντρικής Ελλάδος, που εξασφαλίζει την κατασκευή του νότιου τμήματος, μήκους 32 χλμ. από τη Λαμία ως την Ξυνιάδα. Πέντε χρόνια μετά την αναθεώρηση που «ανέβαλε» την κατασκευή του βόρειου και του νότιου τμήματος, διαπραγματεύσεων 2 ετών στην DG Comp, που ενέκρινε τελικά τη δημόσια χρηματοδότηση με 306 εκατ. ευρώ, και με τη συμπλήρωση ενός χρόνου από την παράδοση του μεσαίου τμήματος Ξυνιάδα – Τρίκαλα, ο Ε65 αλλάζει σελίδα.
Η έγκριση του νότιου τμήματος από την Κομισιόν θεωρείται ότι ανοίγει τον δρόμο και την υλοποίηση του βόρειου τμήματος από τα Τρίκαλα ως την Εγνατία, κόστους περί τα 400 εκατ. ευρώ, που θα περάσει επίσης από την κρίση της Κομισιόν.
Μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2019, όπως εξήγγειλε ο υπουργός Υποδομών και Μεταφορών, αναμένεται η έναρξη του διαγωνισμού για τις επεκτάσεις της Αττικής Οδού. Πρόκειται για ένα μεικτό έργο καθώς περιλαμβάνει οδικές αλλά και σιδηροδρομικές προσθήκες. Σε αυτή τη φάση ο παραχωρησιούχος προχωρεί την ωρίμανση των σχετικών μελετών. Πρόκειται για έργα εκτιμώμενου συνολικού προϋπολογισμού 1,5 δισ. ευρώ, που περιλαμβάνουν οδική και σιδηροδρομική επέκταση προς τα Λιμάνια Λαυρίου και Ραφήνας, επέκταση της Λεωφόρου Κύμης μέχρι την Εθνική Οδό και την αστική σήραγγα Κατεχάκη-Βουλιαγμένης.
Η σιδηροδρομική σύνδεση με Λαύριο, μαζί με την ολοκλήρωση των πρόδρομων εργασιών που θα στρώσουν το έδαφος για τους διαγωνισμούς των παραπάνω επεκτάσεων, με προϋπολογισμό 160 εκατ. ευρώ, σχεδιάζεται να αποτελέσει μέρος της συμφωνίας παράτασης της σύμβασης παραχώρησης.
Επίσης, στις αρχές του 2019, όπως πάνε τα πράγματα μέσω της μακρόσυρτης διαδικασίας του ανταγωνιστικού διαλόγου, θα έχουμε και τις δεσμευτικές οικονομικές προσφορές για την υποθαλάσσια σύνδεση Αττικής-Σαλαμίνας, κόστους 350 εκατ. ευρώ.
Φουλ των logistics το 2019
Στις αρχές του 2019 πρόκειται να δημοσιευθεί από τον ΟΣΕ η προκήρυξη του διαγωνισμού για το λεγόμενο Θριάσιο ΙΙ, που είναι απολύτως απαραίτητη για να δώσει η Κομισιόν παράταση στην προθεσμία της 31ης Μαρτίου 2019, προκειμένου να μην απαιτηθεί επιστροφή της κοινοτικής χρηματοδότησης. Ο διαγωνισμός που θα ακολουθήσει τη μέθοδο της συνεργασίας του δημόσιου με τον ιδιωτικό τομέα βάζει τον ΟΣΕ και πάλι στην πρώτη γραμμή καθώς θα συμμετέχει ενεργά στο επενδυτικό σχήμα.
