Οι πλούσιοι γίνονται πλουσιότεροι – και γηραιότεροι. Οσοι έχουν μεγαλύτερο εισόδημα και περιουσία τείνουν να ζουν περισσότερο, όπως δείχνουν οι έρευνες.
Από τους Αμερικανούς που φτάνουν ως την ηλικία των 60 ετών περίπου, το πλουσιότερο 10% ζει κατά μέσο όρο ως τα 86, περίπου 14 χρόνια περισσότερο σε σύγκριση με το φτωχότερο 10%, σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε νωρίτερα μέσα στο 2024 στο επιστημονικό περιοδικό «JAMA Internal Medicine».
Οσοι έχουν περισσότερα χρήματα έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν πιο υγιεινά τρόφιμα, περισσότερες υπηρεσίες υγείας και σπίτια σε γειτονιές που είναι πιο ασφαλείς και έχουν λιγότερη ρύπανση, λέει η Κάθριν Χιμελστάιν, μία από τις συγγραφείς της μελέτης και ιατρική διευθύντρια στην Επιτροπή Δημόσιας Υγείας της Βοστώνης.
Αν και δεν έχετε ακόμα τη δυνατότητα να προσθέσετε περισσότερους μήνες ή χρόνια στο ηλεκτρονικό καλάθι αγορών σας, οι επιστήμονες που ερευνούν την υγεία και τη γήρανση λένε ότι υπάρχουν τρόποι να αξιοποιήσετε τα χρήματά σας για να αυξήσετε τις πιθανότητες να ζήσετε περισσότερο. Συνιστούν να ξοδεύετε σε πράγματα που σας βοηθούν να παρακολουθείτε την κατάσταση της υγείας σας, να μένετε ενεργοί και να έχετε λιγότερο άγχος.
«Γνωρίζουμε ποια είναι τα πράγματα που μας βοηθούν να γερνάμε καλύτερα και, πάντα, όλοι απογοητεύονται όταν τους τα λες» λέει ο Αντριου Σκοτ, οικονομικός διευθυντής στο Ellison Institute of Technology στην Οξφόρδη της Αγγλίας.
«Να τρώμε λιγότερο και καλύτερα, να κοιμόμαστε περισσότερο, να ασκούμαστε περισσότερο και να περνάμε χρόνο με τους φίλους μας». Πολλά από αυτά είναι εφικτά χωρίς να βάλετε το χέρι στην τσέπη, αλλά ο καθένας μπορεί επίσης να βοηθηθεί από λίγες προσεκτικά σχεδιασμένες δαπάνες.
Το χρηματιστήριο της μακροζωίας
Μια μέθοδος για να επενδύσετε σε μεγαλύτερη μακροζωία είναι να επικεντρωθείτε σε δαπάνες που παρέχουν πολλαπλά οφέλη, τόσο για την υγεία σας όσο και για τις κοινωνικές σας σχέσεις, σύμφωνα με την Κορίνα Λέκενχοφ, γεροντολόγο στο Πανεπιστήμιο Cornell.
«Λέω συχνά στον κόσμο ότι ένας από τους καλύτερους τρόπους για να διατηρήσει κανείς καλή σωματική και πνευματική υγεία είναι να πηγαίνει τακτικά για χορό» λέει χαρακτηριστικά. Η Λέκενχοφ συνιστά επίσης να χρησιμοποιείτε τα χρήματά σας για να ξεπερνάτε δυσκολίες στη ζωή σας που σας εμποδίζουν να τηρείτε συνήθειες ωφέλιμες για την υγεία σας.
Για παράδειγμα, αν θέλετε να ασκείστε περισσότερο αλλά δυσκολεύεστε να πηγαίνετε στο γυμναστήριο γιατί έχετε μικρά παιδιά, αγοράστε εξοπλισμό και γυμναστείτε στο σπίτι. Αν θέλετε να μαγειρεύετε συχνότερα αλλά δεν έχετε εμπιστοσύνη στις μαγειρικές σας ικανότητες, ξοδέψτε χρήματα για μαθήματα μαγειρικής.
Φυσικά, μπορείτε πάντα να ξοδέψετε χρήματα σε ανθυγιεινά πράγματα. Υπάρχουν, ωστόσο, πολλά ωφέλιμα πράγματα που δεν κοστίζουν τίποτα, όπως το να πάτε για περπάτημα ή να ελαχιστοποιήσετε τον χρόνο που περνάτε μπροστά σε οθόνες πριν από τον ύπνο.
Μάλιστα, κάποιες από τις συστάσεις των ειδικών, όπως η μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ και έτοιμου φαγητού, μπορεί και να σας γλιτώσουν χρήματα.
Ωστόσο, ίσως αξίζει να ξοδέψετε χρήματα για ορισμένα γκάτζετ και πολυτέλειες, σύμφωνα με κάποιους ερευνητές.
Συσκευές όπως το Apple Watch και το Oura Ring μπορούν να σας βοηθήσουν να αποκτήσετε υγιεινές συνήθειες και να εντοπίσετε ανησυχητικά σημάδια που ενδέχεται να εμφανιστούν μεταξύ δύο τακτικών τσεκάπ, λέει ο Τζο Κούγκλιν, διευθυντής του AgeLab του MIT.
«Είναι μπροστά στα μάτια σας διαρκώς» λέει. «Σας κρατάει ενήμερους και άρα σας παρακινεί να ενεργήσετε άμεσα». Ο Κούγκλιν λέει ότι μια φορά πήγε στα επείγοντα επειδή το Apple Watch τού ανίχνευσε πολύ υψηλούς καρδιακούς παλμούς τους οποίους δεν είχε παρατηρήσει ο ίδιος.
«Ξαφνικά η μακροζωία και η ευζωία έχουν γίνει το νέο γόητρο για τους υπερ-πλούσιους» λέει ο Κούγκλιν. Το υψηλότερο εισόδημα συνεπάγεται μεγαλύτερη μακροζωία, αλλά οι αποδόσεις είναι φθίνουσες. Κάθε διαδοχικό άλμα στα εισοδήματα συνδέεται με μικρότερη ενίσχυση της μακροζωίας, όπως έδειξε μια μελέτη της ερευνητικής ομάδας Opportunity Insights από το 2016.
Κατά μέσο όρο κάποιος που έχει οικογενειακό εισόδημα 14.000 δολάρια θα ζήσει 10 μήνες λιγότερο από κάποιον με εισόδημα 20.000 δολάρια, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της μελέτης, οι οποίοι έγιναν με βάση την αξία του δολαρίου προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό του 2012.
Το ίδιο χάσμα 10 μηνών παρατηρείται και μεταξύ ατόμων με οικογενειακό εισόδημα ύψους 160.000 και 225.000 δολαρίων αντίστοιχα, όπως και μεταξύ 225.000 και 1,95 εκατομμυρίων δολαρίων.
Η σημασία του λιγότερου άγχους
Το κλειδί στη σχέση εισοδήματος-μακροζωίας είναι ότι με τα χρήματα δεν αγοράζεις απλώς πράγματα που σε βοηθούν να ζήσεις περισσότερο. Αγοράζεις επίσης χρόνο και ελαττώνεις το άγχος. «Αν έχεις ένα ωραίο σπίτι και δεν χρειάζεται να ανησυχείς για τα προς το ζην, έχεις τον απαραίτητο χώρο στο κεφάλι σου και τα μέσα για να βάλεις σε προτεραιότητα την υγεία σου» λέει ο Στίβεν Γουλφ, καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Virginia Commonwealth.
Κάποιος που κάνει δυο και τρεις διαφορετικές δουλειές μπορεί να μην έχει τον ελεύθερο χρόνο και την ευελιξία ώστε να ασκείται τακτικά ή να μαγειρεύει υγιεινά στο σπίτι. Επιπλέον, πολλές κακοπληρωμένες δουλειές είναι πιο κουραστικές σωματικά και ενέχουν περισσότερους κινδύνους εργατικών ατυχημάτων και έκθεσης σε βλαβερές ουσίες.
Ωστόσο, τα χρήματα δεν επηρεάζουν τη διάρκεια της ζωής μας μόνο σε ατομικό επίπεδο. Τα πλουσιότερα άτομα ζουν σε πλουσιότερες περιοχές, όπου υπάρχει λιγότερη βία και καλύτερης ποιότητας σχολεία, πάρκα, κατοικίες και άλλες υποδομές.
«Δεν αφορά μόνο το κάθε άτομο και το εισόδημά του» εξηγεί ο Χέινς Σβαντ, οικονομολόγος στο Πανεπιστήμιο Northwestern. «Αφορά όλα όσα περιβάλλουν κάθε άτομο».
Αποκτήστε χόμπι και νέες δραστηριότητες
Ο πειραματισμός με νέες δραστηριότητες και χόμπι απαιτεί επίσης σημαντική επένδυση σε χρήμα και χρόνο, σύμφωνα με τους ερευνητές που μελετούν τη γήρανση. Αυτό ισχύει κυρίως για τις νεότερες ηλικίες, που μπορείς να ανακαλύψεις πάθη που θα σε ακολουθούν σε όλη σου τη ζωή και ίσως να γεμίσουν τις μέρες σου στα γηρατειά.
Σε μεγαλύτερη ηλικία, οι καινούργιες δραστηριότητες μπορούν να σου προσφέρουν κοινωνικά και πνευματικά κίνητρα ζωτικής σημασίας.
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποίησαν το 2015 ερευνητές του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Ντάλας, άτομα ηλικίας από 60 έως 90 ετών που παρακολούθησαν για τρεις μήνες μαθήματα κατασκευής παπλώματος και ψηφιακής φωτογραφίας επί 15 ώρες την εβδομάδα παρουσίαζαν βελτιωμένη εγκεφαλική δραστηριότητα ακόμα και έναν χρόνο αργότερα.
«Ο κόσμος δίνει τόση σημασία στην παράταση της χρονικής διάρκειας της ζωής» σχολιάζει η Λέκενχοφ, η καθηγήτρια του Cornell. «Οι άνθρωποι θα έπρεπε να αναρωτηθούν: Γιατί θέλουν να ζήσουν περισσότερα χρόνια; Ποιες είναι οι σημαντικές για αυτούς δραστηριότητες στις οποίες θα ήθελαν να ξοδέψουν αυτά τα επιπλέον χρόνια;».
