Δέκα αστυνομικοί απομακρύνονται περίπου κάθε χρόνο από την ΕΛ.ΑΣ. λόγω σημαντικών ψυχολογικών προβλημάτων –ανάμεσα σε αυτά και σοβαρές ψυχώσεις – και περίπου 60 αστυνομικοί που διαπιστώνεται ότι πάσχουν από «αντιδραστική κατάθλιψη» και άλλα παρόμοια προβλήματα οδηγούνται σε αδρανείς υπηρεσίες, όπου δεν έχουν επαφή με τους πολίτες που προστρέχουν στις αστυνομικές υπηρεσίες. Επιπλέον κάθε χρόνο περίπου 20-25 αστυνομικοί αφοπλίζονται λόγω συμμετοχής τους σε επεισόδια ενδοοικογενειακής βίας.

Τα σημαντικά αυτά στοιχεία που παρουσιάζει «Το Βήμα της Κυριακής» προκύπτουν από τους ελέγχους για την ψυχική υγεία και τη συμπεριφορά των περίπου 50.000 αστυνομικών (από συνολικά 69 ψυχολόγους και 10 ψυχιάτρους) οι οποίοι γίνονται στις αρμόδιες ιατρικές υπηρεσίες της ΕΛ.ΑΣ. Και αυτό μόλις λίγες ημέρες μετά την αποκάλυψη της φρικιαστικής υπόθεσης με τον 45χρονο αστυνομικό που υπηρετούσε στη Βουλή και κατηγορείται ότι ασελγούσε σε βάρος των παιδιών του. Με κύριο ζητούμενο βέβαια το γιατί δεν ανιχνεύθηκε εγκαίρως η κακοποιητική συμπεριφορά του στα μέλη της οικογένειάς του.

Δεν αφορούν και την ιδιωτική ζωή

Υψηλόβαθμα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. μιλώντας στο «Βήμα» επισημαίνουν ότι «οι σχετικοί έλεγχοι αφορούν τη λειτουργικότητα των ενστόλων εντός της Αστυνομίας και δεν μπορούν να εντοπίσουν τέτοιου είδους ενέργειες στην ιδιωτική ζωή τους».

Οπως λένε οι ίδιες πηγές, «τα ψυχομετρικά τεστ αφορούν πέντε τομείς ελέγχου: την επεξεργασία και την οργάνωση πληροφοριών, την προσαρμογή, τη συναισθηματική σταθερότητα, την επικοινωνία και το κίνητρο των επιλογών τους. Σε κάθε εξεταζόμενο ακολουθεί και η συνέντευξή του από ψυχολόγους, με τις προφορικές απαντήσεις να καθορίζουν κατά 60% τη σχετική τελική κρίση. Τα θέματα όμως που εξετάζονται αφορούν κυρίως τη διαχείριση κρίσιμων καταστάσεων στη διάρκεια αστυνομικών επιχειρήσεων, τη συμπεριφορά τους στους πολίτες και στους συναδέλφους τους, και εν γένει την προσωπικότητά τους. Ενδεικτικά στα αρχικά τεστ ζητείται αν κάποιος από τους εξεταζόμενους έχει καβγάδες με τα μέλη της οικογένειάς του, αν κάνει κάτι για το οποίο μετανιώνει ή αν αισθάνεται την ανάγκη να κάνει κάτι πολύ καταστρεπτικό ή σκανδαλιστικό, απ’ όπου όμως δεν μπορεί να υπάρχουν σημαντικές διαπιστώσεις για την προσωπική του ζωή».

Τα ίδια κριτήρια υπάρχουν και σε ελέγχους που γίνονται σε ιδιωτικές εταιρείες για την ψυχολογική ισορροπία των εργαζομένων κ.λπ.

Είχε περάσει πέντε φορές ψυχομετρικά τεστ

Οπως συμβαίνει στο εξωτερικό όμως, αναφέρουν οι συνομιλητές μας, είναι εξαιρετικά δύσκολο από αυτά τα τεστ να ανιχνευθούν ενδοοικογενειακά προβλήματα και άλλα ιδιωτικά ζητήματα των υπό έλεγχο αστυνομικών. Σε ορισμένες μόνο μεμονωμένες περιπτώσεις μπορεί στο τμήμα των τεστ που αφορά τη «συναισθηματική σταθερότητα» να προσδιοριστεί κάτι ύποπτο για τη συμπεριφορά στην ιδιωτική ζωή του ερωτωμένου και να γίνουν σχετικές ερωτήσεις στη συνέντευξη που ακολουθεί. Αυτή η αδυναμία διακρίβωσης των περίεργων «ιδιωτικών» ενεργειών υπήρξε λοιπόν, αναφέρουν, και με τον εν λόγω κατηγορούμενο αστυνομικό που είχε περάσει πέντε φορές ψυχομετρικά τεστ, εκ των οποίων το προτελευταίο του το 2017 και το τελευταίο – μετά τις καταγγελίες της συζύγου του – το 2024, οπότε και του αφαιρέθηκε το όπλο.

Οι επιτελείς της ΕΛ.ΑΣ. αναφέρουν ως χαρακτηριστικό παράδειγμα το φονικό που διέπραξε πριν από επτά χρόνια (τον Δεκέμβριο του 2017) 46χρονος εν ενεργεία αστυνομικός στους Αγίους Αναργύρους. Ο εν λόγω ένστολος πυροβόλησε με το υπηρεσιακό του όπλο την πεθερά, τη σύζυγο και την τετράχρονη κόρη του και στη συνέχεια αυτοκτόνησε. Ο συγκεκριμένος αστυνομικός αναφερόταν ως «πρότυπο οικογενειάρχη» και θεωρούνταν ιδιαίτερα σημαντικής αστυνομικής εμπειρίας, ήταν δε ένας από τους δύο-τρεις κύριους αστυνομικούς φρουρούς-συνοδούς του πρώην πρωθυπουργού Κ. Σημίτη, χωρίς να έχει δημιουργήσει ποτέ κάποιο πρόβλημα στην εργασία του. Είχε μάλιστα περάσει με επιτυχία ψυχομετρικά τεστ το 2011.

«Αφοπλίζονται» σχεδόν 150 ένστολοι ετησίως

Σύμφωνα με τα αναλυτικά στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ., κάθε χρόνο ελέγχονται ψυχιατρικά από τους αρμόδιους γιατρούς περίπου 1.700 ένστολοι προκειμένου να κριθεί αν μπορούν να φέρουν όπλο. Εξ αυτών το 8%-10% απορρίπτεται, δηλαδή περίπου 150 αστυνομικοί κάθε χρόνο παραδίδουν το όπλο τους επειδή δεν ανταποκρίνονται στα τεστ και στις σχετικές συνεντεύξεις που ακολουθούν. Ακόμα υπολογίζεται ότι κάθε χρόνο αποστέλλονται για ψυχιατρικές εξετάσεις από προϊσταμένους αστυνομικών υπηρεσιών περίπου 20-40 ένστολοι για τους οποίους διαπιστώνεται ότι έχουν εκρήξεις βίας, περίεργες συμπεριφορές και είναι επίφοβοι για αστάθμητες ενέργειες. Στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις τούς αφαιρείται το υπηρεσιακό όπλο. Ωστόσο το 11% εκφράζει αντιρρήσεις και ζητούν το όπλο τους πίσω.

Επιπλέον πρέπει να συνεκτιμηθούν τα δεδομένα του Παρατηρητηρίου Αυτοκτονιών του Κέντρου Ημέρας για την Πρόληψη της Αυτοκτονίας, σύμφωνα με τα οποία από το 2015 έως και το 2022 έχουν καταγραφεί περισσότερες από 50 αυτοκτονίες αστυνομικών (εν ενεργεία και αποστράτων). Οι υπεύθυνοι των σχετικών ελέγχων σημειώνουν μιλώντας στο «Βήμα» ότι θα προταθεί η πραγματοποίηση νέων, πολυπαραμετρικών τεστ όταν οι αστυνομικοί εισέρχονται στην ΕΛ.ΑΣ., όπως και άλλων που αφορούν ειδικές υπηρεσίες.

Οταν ο κορεσμός των ψυχιατρικών ιδρυμάτων καταλήγει σε τραγωδίες

Κάθε χρόνο η ΕΛ.ΑΣ. καλείται για να κλείσει σε θεραπευτήριο περίπου 5.500 άτομα – από τα οποία τα 2.600 στην Αττική και 450 στη Θεσσαλονίκη – που φέρεται να έχουν σοβαρά ψυχικά νοσήματα και χαρακτηρίζονται «επικίνδυνα». Στις περισσότερες ωστόσο περιπτώσεις τα άτομα αυτά ύστερα από λίγες ώρες ή μερικές ημέρες νοσηλείας και εξέτασης αποφασίζεται να λάβουν εξιτήριο λόγω του «κορεσμού» των δημόσιων ψυχιατρείων και προβληματικών γνωματεύσεων γιατρών. Τα δεδομένα αυτά αναδεικνύουν τα προβλήματα διαχείρισης ατόμων με ψυχικές νόσους, ορισμένα από τα οποία – λόγω μη ορθών διαγνώσεων, μη λήψης φαρμάκων και για άλλους λόγους – μπορεί να μετατραπούν σε δημόσιο κίνδυνο και να προχωρήσουν σε φονικές επιθέσεις εναντίον ανυποψίαστων θυμάτων από μια δραματική συγκυρία.

Οπως στο περιστατικό με την 36χρονη στην Κρήτη την οποία παρέσυρε ΙΧ που οδηγούσε ένας 33χρονος Γάλλος, ο οποίος θεώρησε ότι η άτυχη κοπέλα ήταν ένας… άγνωστος «εχθρός» του, ενώ είχε οδηγηθεί στο παρελθόν σε κρατική ψυχιατρική κλινική. Οι αρμόδιοι γιατροί τότε εκτίμησαν ότι «δεν χρήζει νοσηλείας και η ψυχική υγεία του είναι εξαιρετική», παρότι λίγο νωρίτερα ο 33χρονος αλλοδαπός μιλούσε για ανύπαρκτες δολοφονίες που είχε… αντιληφθεί, υποστηρίζοντας δε ότι ήταν γιος κορυφαίου έλληνα πολιτικού.

Δεκάδες αντίστοιχα περιστατικά έχουν καταγραφεί στην πορεία των χρόνων. Μεταξύ αυτών, η δολοφονία το 2021 στη Μακρινίτσα από 31χρονο με ψυχολογικά προβλήματα της 28χρονης πρώην συζύγου του και του αδελφού της, η γυναικοκτονία την ίδια χρονιά στη Φολέγανδρο από άτομο με παρόμοια προβλήματα, η δολοφονία επίσης το 2021 στην Κηφισιά ενός 43χρονου εργάτη του φυσικού αερίου από 40χρονο που είχε νοσηλευθεί σε ψυχιατρείο, η επίθεση με μαχαίρι ενός 54χρονου δραπέτη ψυχιατρείου στην οδό Κουσίδου στου Ζωγράφου εναντίον ανυποψίαστων περαστικών με αποτέλεσμα τον τραυματισμό τεσσάρων από αυτούς. Και ακόμη πιο πρόσφατα, τον περασμένο Μάρτιο, η επίθεση με μαχαίρι εναντίον μιας 22χρονης εμποροϋπαλλήλου στην οδό Ερμού από έναν αλλοδαπό με ψυχολογικά προβλήματα.

Στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. επισημαίνουν ότι λόγω αυτών των προβλημάτων στις δομές ψυχικής υγείας υπάρχει ένας φαύλος κύκλος συλλήψεων, εγκλεισμών, εξιτηρίων, νέων επεισοδίων, κ.λπ.