Ρευστό παραμένει το δικαστικό πεδίο γύρω από την υπόθεση Novartis, τη στιγμή μάλιστα κατά την οποία έγκυρες πηγές δεν διστάζουν να προαναγγείλουν διώξεις σε βάρος πολιτικών προσώπων, τονίζοντας παράλληλα με νόημα ότι το «κεφάλαιο Ν. Μανιαδάκης» είναι ακόμη ανοιχτό. Ηδη την εβδομάδα που πέρασε έγινε γνωστό ότι η Εισαγγελία Διαφθοράς ελέγχει τον πρώην προστατευόμενο μάρτυρα – νυν κατηγορούμενο για παθητική δωροδοκία και για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, επαναξιολογώντας μεταξύ άλλων τα δεδομένα παλαιάς φορολογικής του εκκρεμότητας (η οποία φέρεται να έχει διευθετηθεί προ πολλού), υπό το πρίσμα της «φρέσκιας» κατάθεσης του «Μάξιμου Σαράφη». Στο στόχαστρο των εισαγγελικών αρχών έχουν μπει και τραπεζικοί λογαριασμοί, ενώ «ξεσκονίζονται» ηλεκτρονικά μηνύματα, χειρόγραφα και έγγραφα – από κατασχέσεις – που κρίνεται ότι τον αφορούν.
Ατυπος σύμβουλος
Στο σκληρό μπρα ντε φερ με τις εισαγγελικές αρχές, ο καθηγητής και αναπληρωτής κοσμήτορας στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, μετά και την αποκάλυψη περί «πιέσεων», με στόχο να πλήξει τον Αντώνη Σαμαρά, τον Αδωνι Γεωργιάδη και τον Γιάννη Στουρνάρα, έχει υποβάλει αίτημα ακυρότητας της δίωξης σε βάρος του, τονίζει ότι η κατηγορία της παθητικής δωροδοκίας δεν προκύπτει από κανένα απτό στοιχείο και κρίνει ως ασαφή και ανεπαρκή τη σχετική κατάθεση του προστατευόμενου μάρτυρα με το κωδικό όνομα «Μάξιμος Σαράφης». Η υπεράσπιση Μανιαδάκη θεωρεί, δε, εσφαλμένη την απόδοση της επιβαρυντικής περίστασης του νόμου 1608/50, περί καταχραστών του Δημοσίου, με βασικό επιχείρημα ότι ο κατηγορούμενος ήταν άτυπος – και μόνον – σύμβουλος στο υπουργείο Υγείας, ιδιότητα που δεν έχει χροιά δημοσίου αξιώματος.
Την Παρασκευή, πάντως, το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών επικύρωσε την εισαγγελική διάταξη, βάσει της οποίας είχε επιβληθεί στον Ν. Μανιαδάκη απαγόρευση εξόδου από τη χώρα. Ο ίδιος εμφανίσθηκε αυτοπροσώπως στο δικαστικό συμβούλιο, με «σημαία» ότι δεν είναι ύποπτος φυγής και έχει απόλυτη εμπιστοσύνη στην ελληνική Δικαιοσύνη. Κρίσιμο στοιχείο, πάντα κατά το υπόμνημα που υπέβαλε διά του συνηγόρου του Θεόδωρου Μαντά, ήταν ότι η εισαγγελική διάταξη της απαγόρευσης εξόδου από τη χώρα δεν συνοδεύεται από αντίστοιχη έγκριση του αντεισαγγελέως του Αρείου Πάγου και εποπτεύοντος των εισαγγελέων Διαφθοράς Ιωάννη Αγγελή και ως εκ τούτου δεν πληροί τις τυπικές προϋποθέσεις της.
Το υπόμνημα
«Στην περίπτωσή μου, η μοναδική εισαγγελική διάταξη που ανακλήθηκε ήταν αυτή η οποία με καθιστούσε «προστατευόμενο μάρτυρα», όπως αναφέρεται στην προσβαλλόμενη διάταξη, ενώ ουδέποτε ανακλήθηκε η υπ’ αριθμ. 3/2018 διάταξη, η οποία με καθιστούσε «μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος», για την οποία μάλιστα απαιτείται απαραίτητα η προηγούμενη έγκριση του Αντεισαγγελέα του Α.Π. που εποπτεύει και συντονίζει το έργο των Εισαγγελέων Εγκλημάτων Διαφθοράς» τονίζεται χαρακτηριστικά στο υπόμνημα. «Εν προκειμένω, σύμφωνα με τα ως άνω προκύπτει ότι η ιδιότητα του μάρτυρα δημοσίου συμφέροντος μου αποδόθηκε μεταγενέστερα από την ιδιότητα του προστατευόμενου μάρτυρα, και μεταγενέστερα από τις καταθέσεις του προστατευόμενου μάρτυρα με την κωδική ονομασία «Μάξιμος Σαράφης», στις οποίες βασίζεται αποκλειστικά η προσβαλλόμενη ενώπιόν Σας υπ’ αριθμ. 7/2018 διάταξη» (σ.σ.: να διευκρινισθεί ότι παρότι ο μάρτυρας «Μάξιμος Σαράφης» κατέθεσε εκ νέου τον Δεκέμβριο αναφορικά με τον Μανιαδάκη, εν τούτοις άκρη του νήματος θεωρείται η αρχική κατάθεσή του και σε αυτήν γίνεται αναφορά εδώ).
Το ταξίδι
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης έχει ότι, στο υπόμνημά του, ο καθηγητής διατύπωσε εκ νέου τη θέση ότι είχε ενημερώσει το Τμήμα Προστασίας Μαρτύρων της Κρατικής Ασφάλειας Αθηνών, μέσω «συνδέσμου», για το ταξίδι στη Μαδρίτη – γεγονός που προκύπτει, όπως λέγεται, από τις τηλεφωνικές επικοινωνίες που είχε το προηγούμενο διάστημα μαζί του. Μάλιστα, έδωσε τη δική του εκδοχή για την κίνησή του να ζητήσει άρση των μέτρων προστασίας του, αίτημα που εκτιμήθηκε ως ένδειξη κινδύνου διαφυγής του στο εξωτερικό. «Τούτο δε το έπραξα καθότι θεωρούσα υπερβολικό το ως άνω μέτρο προστασίας, εφόσον δεν υπήρχε κίνδυνος για την ασφάλεια της ζωής ή της σωματικής μου ακεραιότητας» υποστηρίζει ο Νίκος Μανιαδάκης.
Σε κάθε περίπτωση, κομβική για την όλη ιστορία θεωρείται ότι θα είναι η κλήση σε απολογία του κ. Μανιαδάκη από την ανακρίτρια Διαφθοράς Μαρίνα Μπόζνου.
Οι τριγμοί στο παρασκήνιο, το «ρήγμα» και τα σενάρια
Εγκυρες πηγές δεν διστάζουν να προαναγγείλουν διώξεις από την Εισαγγελία Διαφθοράς σε βάρος και πολιτικών προσώπων. «Η απουσία στοιχείων από ελληνικής πλευράς σχετικά με ροή μαύρου χρήματος μπορεί να αποκλείει τυχόν διώξεις για ξέπλυμα μαύρου χρήματος, ουδόλως όμως επηρεάζει τυχόν διώξεις για δωροδοκία, αδίκημα που ερευνάται αφότου η δικογραφία επέστρεψε από τη Βουλή» σημειώνουν χαρακτηριστικά. «Είναι αχανής η νομολογία. Για τη δίωξη σχετικά με το αδίκημα της δωροδοκίας, αρκεί η “υπόσχεση” και μόνο» τονίζουν. Καθώς μάλιστα η έρευνα έχει διαιρεθεί σε χρονικές φάσεις, όλα δείχνουν ότι οι εξελίξεις θα έχουν κατά προτεραιότητα ως άξονα το διάστημα 2010-2012.
Πρωτοσέλιδα
Τόσο η αλλαγή του status του Μανιαδάκη, όσο και η ιδιότυπη σχέση με τους Αμερικανούς φαίνεται ότι έχουν προκαλέσει παρασκηνιακά ισχυρότατους τριγμούς. Παρά το γεγονός ότι οι ίδιοι άνθρωποι διέψευδαν κατηγορηματικά πρωτοσέλιδα δημοσιεύματα που ήθελαν τους εισαγγελείς απρόθυμους να παραλάβουν στοιχεία ενοχοποιητικά για υπουργό από το FBI σε συνάντηση εργασίας στη Βιέννη, εν τούτοις ανάρτηση – μερικές ώρες αργότερα – σε ενημερωτικό ιστότοπο εμφάνιζε την επικεφαλής Ελένη Τουλουπάκη να τελεί υπό παραίτηση και, πάντως, να έχει καμφθεί από την περιρρέουσα ατμόσφαιρα, σκεπτόμενη να απαλλαγεί διαπαντός από την υψηλών απαιτήσεων υπόθεση της Novartis. Το γεγονός ότι η «είδηση» διαψεύστηκε πάραυτα, αρμοδίως, κάθε άλλο παρά κατευναστικά λειτούργησε, εντείνοντας τα σενάρια που φέρουν την Εισαγγελέα διαφοροποιημένη και «μόνη» – σε διάσταση ακόμη και με τον εποπτεύοντα της Εισαγγελίας Διαφθοράς, αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ιωάννη Αγγελή – να χρεώνεται ολοκληρωτικά την έκβαση χειρισμών της υπόθεσης.
Νέα συνάντηση
Στο εξής, το βλέμμα είναι στραμμένο στη νέα συνάντηση των εισαγγελέων με τις αμερικανικές αρχές στη Χάγη, αυτή τη φορά υπό την αιγίδα της Eurojust. Ο Παύλος Σαράκης, το δικηγορικό γραφείο του οποίου έχει αναμειχθεί στην αμερικανική έρευνα, εκτιμά την εξέλιξη αυτή ως «αναβάθμιση της έρευνας και του διεθνούς χαρακτήρα της». Παράλληλα, πηγές υπερθεματίζουν θυμίζοντας και την πρακτική σημασία της νέας αυτής απόφασης, αφού η Eurojust μπορεί να γίνει όχημα ακόμη και για τη διενέργεια αμερικανικών συλλήψεων σε ευρωπαϊκό έδαφος, όπως ακριβώς έγινε στην υπόθεση της FIFA.
Ο χρονικός ορίζοντας ολοκλήρωσης της – ελληνικής – έρευνας δεν προσδιορίζεται με ακρίβεια, με τις αρμόδιες πηγές να υποστηρίζουν ότι η επεξεργασία όλου του όγκου των στοιχείων, ιδίως από τις κατασχέσεις, είναι παντελώς αδύνατη.
