Πολλές φορές τα αποτελέσματα των εκλογικών αναμετρήσεων λειτουργούν σαν τα ζώδια. Ο καθένας ακούει αυτό που θέλει να ακούσει, πιστεύει αυτό που είναι έτοιμος να πιστέψει.

Αν δεν αντέχεις να μην είσαι νικητής, υπό συγκεκριμένο πρίσμα και σε ένα πολύ στενό πεδίο έχεις νικήσει. Αν θέλεις να νιώσεις επιβεβαιωμένος για τους φόβους σου και τις σκοτεινιές που έχεις προβλέψει, μπορείς πάλι υπό ορισμένη γωνία και βεβιασμένες αναγωγές να νιώσεις προφήτης.

Το πρώτο που οφείλουμε να κάνουμε δεν είναι να αμφισβητήσουμε τους άλλους αλλά τους εαυτούς μας. Να ξεβολευτούμε από τις ευκολίες μας και από τις άκαμπτες αναλύσεις μας, να τις εμπλουτίσουμε δίχως να ακυρώσουμε τις βασικές μας αρχές. Οι αναλύσεις είναι το μέσον, όχι ο σκοπός.

Και συνήθως ό,τι κάνουμε στη μεγάλη κλίμακα το κάνουμε και στη μικρή. Στη ζωή μας, στις σχέσεις μας, στις φιλίες μας. Θεωρούμε πως έχουμε ακλόνητα εργαλεία ερμηνείας του κόσμου, δεν αποκλίνουμε από αυτά, φοβούμενοι πως η αναθεώρηση θα παρασύρει και την ταυτότητά μας, το ποιοι είμαστε και πώς έχουμε πορευτεί μέχρι τώρα.

Είναι πολύ κουραστικό να έχουμε πέντε-έξι νικητές σε κάθε εκλογική αναμέτρηση. Η περίφημη φράση του Λουτσέσκου «για μένα πρωταθλητής είναι ο ΠΑΟΚ» τη χρονιά που πήρε το πρωτάθλημα η ΑΕΚ είναι πιο ρεαλιστική από αρκετές δηλώσεις πολιτικών αρχηγών αυτές τις μέρες. Σαν να ακούς τους παράλληλους μονολόγους ενός ζευγαριού που χώρισε με άσχημο τρόπο. Δύο πραγματικότητες που δεν εφάπτονται πουθενά, που η κάθε μία έχει τα δίκια της, αλλά και οι δύο μαζί δεν φτιάχνουν μια αλήθεια.

Θα συνεχίσουμε έτσι γιατί έχουμε απολέσει μία από τις βασικές αξίες της Δημοκρατίας, που είναι η κουλτούρα της σύγκλισης. Η δαιμονοποίηση του αντιπάλου, η άρνηση να διακρίνουμε τα – έστω λίγα – κοινά σημεία μας ρίχνει νερό στον μύλο εκείνων που χρησιμοποιούν τον φανατισμό και τον διχασμό ως μέσον χειραγώγησης και εμπέδωσης της εξουσίας τους.

Εχουμε δηλώσει όλοι μας κάτι από μικροί και θεωρούμε πως αυτό μάς ορίζει για πάντα και μας προσδίδει συγκεκριμένες «ποιότητες». Ομως κανείς δεν ταξιδεύει με χθεσινό εισιτήριο, πρέπει να το ανανεώνεις. Ιδεολογία είναι μόνο ο καθημερινός μας τρόπος και όχι η δήλωσή μας για τον κόσμο που ονειρευόμαστε.

Θα κλείσω με μια προσωπική εκτίμηση, εντελώς αυθαίρετη, και ζητώ συγγνώμη για αυτό, αλλά είναι η αίσθησή μου δίχως να διαθέτω συγκεκριμένα στοιχεία. Στην Αριστερά, να μη χρησιμοποιούμε τη μεγάλη αποχή ως κανενός είδους στοιχείο υπέρ μας. Η αποχή μάς βοηθάει να διατηρούμε ακόμη αξιοπρεπείς συσχετισμούς και να μην έχουμε χάσει την επαφή με το σκορ.

Εννοώ πως παραδοσιακά οι αριστεροί ψηφοφόροι – κι αυτό δεν είναι αυθαίρετο – είμαστε πιο συνεπείς στις εκλογικές διαδικασίες.

Αν αναγκάζονταν με νόμο να ψηφίσουν όλοι, ποιος πιστεύει πως από αυτό το τεράστιο ποσοστό των απολιτίκ και αδιάφορων θα έβγαινε κερδισμένη η Αριστερά; Οι απολιτίκ έχουν μια ροπή στη δεξιά ψήφο ή στη χαβαλετζίδικη. Υπό αυτή την έννοια μάλλον άγιο έχουμε.