Από «40 κύματα» χρειάστηκε να περάσει η κτηματογράφηση της Αθήνας για να ολοκληρωθεί τελικά, εν έτει 2023, και να αποκτήσει επιτέλους Κτηματολόγιο η πρωτεύουσα της Ελλάδας. Με καθυστέρηση μιας δεκαπενταετίας – εξαιτίας δικαστικών εμπλοκών, αλλά και συχνά της ολιγωρίας των αρμοδίων – στο τέλος Φεβρουαρίου περαιώνεται η κτηματογράφηση του Δήμου Αθηναίων, όπως αναφέρει μιλώντας στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου, Δημήτρης Σταθάκης, για να ακολουθήσει τους επόμενους μήνες η μετάβασή του στην ψηφιακή εποχή. Αμεσα αρχίζουν οι εργασίες για την ψηφιοποίηση των 22 εκατομμυρίων σελίδων του αρχείου του υποθηκοφυλακείου της Αθήνας, του μεγαλύτερου της χώρας, το οποίο το επόμενο διάστημα θα καταργηθεί και θα ξεκινήσει η λειτουργία του οριστικού Κτηματολογικού Γραφείου Αθήνας.
Η κτηματογράφηση στην πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους άρχισε να «γράφει» καθυστερήσεις από την περίοδο 2008-2009 όταν έγινε η πρώτη συλλογή ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων πολιτών και είχαν υποβληθεί 833.000 δηλώσεις ιδιοκτησίας για 1.251.000 εκτιμώμενα ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Το… σίριαλ είχε ωστόσο πολλά επεισόδια πριν από το τέλος.
Καθυστέρηση μετά τις προσφυγές
Στον διαγωνισμό για τη β΄ φάση κτηματογράφησης που αφορούσε την επεξεργασία των δηλώσεων, οι συμμετέχοντες προσέφυγαν ο ένας ενάντια στον άλλον, με συνέπεια λόγω της δικαστικής εμπλοκής, η σύμβαση να υπογραφεί το 2016 αντί του 2010. Η προανάρτηση έγινε τελικά το 2019, οπότε διορθώθηκαν τα λάθη στις δηλώσεις και ακολούθησε στα τέλη του 2020 η ανάρτηση των κτηματολογικών στοιχείων και διαγραμμάτων, οπότε και υποβλήθηκαν περί τις 17.000 αιτήσεις διόρθωσης. Ακολούθησε η σύνταξη από το γραφείο κτηματογράφησης των σχετικών εκθέσεων, οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν την περασμένη άνοιξη και σήμερα μόνον οι 450 χρειάζεται να διαβιβαστούν σε επιτροπές ενστάσεων.
Ετσι, μετά τις σχετικές διορθώσεις έχει σχεδόν ολοκληρωθεί το… μωσαϊκό του Κτηματολογίου της Αθήνας, ενός δήμου που παρουσιάζει τη μεγαλύτερη πυκνότητα ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων της Ελλάδας – η έκταση του (39 τ.χλμ.) είναι πιο μικρή από την Υδρα ή τη Σκιάθο – ενώ συγκεντρώνει τον μεγαλύτερο πληθυσμό μεταξύ των δήμων της χώρας (664 χιλιάδες κατοίκους).
Ικανοποίηση για τη συλλογή δηλώσεων
Από την κτηματογράφηση προέκυψε ότι στον Δήμο Αθηναίων υφίστανται τελικά 1.237.055 ιδιοκτησιακά δικαιώματα. Το αποτέλεσμα θεωρείται από τους μελετητές πάρα πολύ ικανοποιητικό, δεδομένου ότι έχει επιτευχθεί ποσοστό συλλογής δηλώσεων 92% σε σχέση με τα αρχικά εκτιμηθέντα δικαιώματα και μόνον το 3% των ακινήτων είναι αγνώστου ιδιοκτήτη. «Τα στοιχεία αυτά δηλώνουν ότι έχει προκύψει μια πολύ αξιόπιστη κτηματολογική βάση για τον δήμο της Αθήνας» τονίζει ο κ. Σταθάκης.
Συγκεκριμένα στην Αθήνα καταγράφηκαν 65.300 γεωτεμάχια (δηλαδή οικόπεδα), 1.275 κάθετες ιδιοκτησίες (δηλαδή τμήματα οικοπέδων με αποκλειστική χρήση) και 705.892 οριζόντιες ιδιοκτησίες (δηλαδή διαμερίσματα, αποθήκες κ.λπ.). Οσον αφορά τα αγνώστου ιδιοκτήτη έχουν καταγραφεί συνολικά 1.834 γεωτεμάχια και 22.503 οριζόντιες ιδιοκτησίες, δηλαδή το 3% των συνολικών δικαιωμάτων. Από αυτά το 50% των γεωτεμαχίων και τα 2/3 από τις οριζόντιες ιδιοκτησίες είναι ολικώς αγνώστου ενώ τα υπόλοιπα μερικώς, δηλαδή κατά ένα τμήμα τους.
Με την ολοκλήρωση της κτηματογράφησης στον Δήμο Αθηναίων συμπληρώνεται το παζλ των κεντρικών δήμων της Αττικής. Το 82,5% των συνολικών δικαιωμάτων της Αττικής βρίσκεται πλέον σε καθεστώς Κτηματολογίου. Η καταγραφή και η διαχείριση της ακίνητης περιουσίας στην Αττική από το Κτηματολόγιο είναι πολύ σημαντικά δεδομένου ότι εκεί πραγματοποιείται το μισό της συνολικής αξίας των αγοραπωλησιών που γίνονται στη χώρα, δηλαδή περίπου 4 δισ. ευρώ από τα συνολικά 8 δισ. ευρώ.
Αποσυμφόρηση των Ταμείων
Με τη σύσταση του οριστικού Κτηματολογικού Γραφείου Αθήνας που προγραμματίζεται για το επόμενο διάστημα μπαίνουν άμεσα σε εφαρμογή ψηφιακές υπηρεσίες και πληρωμές οι οποίες θα καλύπτουν την πλειονότητα των πιστοποιητικών. Οπως αναφέρει ο πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου, Δημήτρης Σταθάκης, «τα Ταμεία θα αποσυμφορηθούν γιατί δεν θα εκτελούνται καθόλου εγχρήματες συναλλαγές, ενώ ταυτόχρονα θα δοθεί η δυνατότητα ηλεκτρονικής καταχώρισης συμβολαίων σε συμβολαιογράφους και δικηγόρους μειώνοντας δραστικά τις ουρές».
Η επόμενη μέρα μετά το Υποθηκοφυλακείο
Το υποθηκοφυλακείο της Αθήνας είναι το μεγαλύτερο της χώρας όσον αφορά τα ιδιοκτησιακά δικαιώματα, με δεύτερο εκείνο της Θεσσαλονίκης. Είναι ενδεικτικό ότι στο υποθηκοφυλακείο της πρωτεύουσας το 2020 καταχωρίστηκαν συνολικά 130.000 πράξεις (το 29% των πράξεων που έγιναν ανά τη χώρα), χορηγήθηκαν 520.000 αντίγραφα και πιστοποιητικά και εισπράχθηκαν συνολικά 34 εκατ. ευρώ σε δικαιώματα από πράξεις, αντίγραφα και πιστοποιητικά. Ηδη έχει υπογραφεί η σύμβαση για την ψηφιοποίηση των αρχείων των υποθηκοφυλακείων, αναπτύσσεται το απαραίτητο λογισμικό και εντός του έτους αναμένεται να ξεκινήσει η σάρωση 22 εκατομμυρίων σελίδων που περιλαμβάνουν τα βιβλία του υποθηκοφυλακείου της Αθήνας (παράλληλα με άλλα αρχεία υποθηκοφυλακείων της Αττικής όπως του Πειραιά, της Καλλιθέας, των νησιών του Αργοσαρωνικού και της Γλυφάδας – Βούλας).
«Στόχος είναι το αμέσως επόμενο διάστημα να καταργηθεί το υποθηκοφυλακείο της Αθήνας και να ξεκινήσει η λειτουργία του οριστικού Κτηματολογικού Γραφείου Αθήνας. Για τη στελέχωσή του θα αξιοποιηθεί το προσωπικό του καταργούμενου υποθηκοφυλακείου που παραμένει στο Κτηματολόγιο για δύο έτη. Ταυτόχρονα θα υπάρξει ενίσχυση με ειδική ομάδα που έχει συσταθεί εσωτερικά για αυτόν τον σκοπό. Οι διαγωνισμοί ΑΣΕΠ που έχουμε πραγματοποιήσει ήδη έχουν αρχίσει να καταλήγουν σε προσλήψεις. Αρχικά η στέγαση του νέου γραφείου θα γίνει στο υφιστάμενο κτίριο ενώ ταυτόχρονα είναι ήδη σε εξέλιξη διαγωνιστική διαδικασία για εξεύρεση νέου κτιρίου» επισημαίνει ο πρόεδρος του Ελληνικού Κτηματολογίου κ. Σταθάκης (φωτογραφία).
