«Προ των πυλών» βρίσκεται το τρίτο στην ιστορία της ελληνικής Δικαιοσύνης πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου δικαστών από τις θέσεις τους που καταρτίζει το υπουργείο Δικαιοσύνης και θα αφορά κατ’ εκτίμηση περίπου 80 με 100 λειτουργούς της Θέμιδας, οι οποίοι για λόγους υγείας δεν μπορούν να ανταποκριθούν στην άσκηση των καθηκόντων τους.

Το πρόγραμμα αυτό φαίνεται ότι οδηγεί σε μια δομική αλλαγή στην ανθρωπογεωγραφία της Δικαιοσύνης, καθώς στον αριθμό των περίπου 100 δικαστών που θα αποχωρήσουν πρέπει να προστεθούν και οι 35 εν ενεργεία δικαστικοί λειτουργοί που απομακρύνθηκαν την τελευταία διετία λόγω μεγάλων καθυστερήσεων στον χειρισμό υποθέσεων και την έκδοση αποφάσεων. Τ

α παραπάνω θα συνδυαστούν με την ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας της Δικαιοσύνης, ενώ με το νέο δικαστικό έτος ο αριθμός των υπηρετούντων δικαστών (πρωτοδικών και ειρηνοδικών) σχεδόν θα διπλασιαστεί και θα φτάσει συνολικά τους 2.000.

Δεν είναι τυχαίο μάλιστα ότι πολλοί μιλούν από τώρα για τη «νέα γενιά δικαστών», οι οποίοι θα σηκώσουν στους ώμους τους το βάρος όλων των επερχόμενων νομοθετικών αλλαγών, προκειμένου να ανταποκριθούν στις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις του λειτουργήματός τους χωρίς να πληγούν τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των αποφάσεών τους στον βωμό της ταχύτητας απονομής της δικαιοσύνης, που παραμένει εδώ και δεκαετίες η «αχίλλειος» πτέρνα του δικαστικού συστήματος στη χώρα μας.

Το νέο μοντέλο της Δικαιοσύνης

Οι μεταβολές στο νέο μοντέλο λειτουργίας της Δικαιοσύνης, όπως προκύπτουν από το άθροισμα των αλλαγών της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης και των αποφάσεων που έχει λάβει η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, εκ των πραγμάτων δεν μπορούν να είναι μετρήσιμες άμεσα, αλλά με βάση τον σχεδιασμό της κυβέρνησης εκτιμάται ότι μέχρι το τέλος της τετραετίας ο χρόνος που απαιτείται για την έκδοση τελεσίδικης απόφασης στην Ελλάδα θα έχει μειωθεί από τις 1.482 μέρες που είναι σήμερα σε 637 μέρες, αγγίζοντας τον μέσο όρο των χωρών του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ετσι, ενώ η «μηχανή» του Πρωτοδικείου της Αθήνας, του μεγαλύτερου δικαστηρίου της χώρας, δουλεύει στο φουλ υπό τον προϊστάμενό του Χριστόφορο Λινό ώστε να προχωρήσει ομαλά η ενοποίηση του πρώτου βαθμού δικαιοδοσίας από τις 17 του ερχόμενου Σεπτεμβρίου, το υπουργείο Δικαιοσύνης καταρτίζει πρόγραμμα εθελουσίας εξόδου δικαστικών λειτουργών της Πολιτικής – Ποινικής και Διοικητικής Δικαιοσύνης.

Ο σχεδιασμός, που αναμένεται να τεθεί σε εφαρμογή μετά την έναρξη του νέου δικαστικού έτους – με πιθανότερο χρονικό ορίζοντα το τέλος του 2024 – θα αφορά αποκλειστικά και μόνο δικαστές και εισαγγελείς οι οποίοι αντιμετωπίζουν σοβαρά και χρόνια προβλήματα υγείας εξαιτίας των οποίων δεν μπορούν να ακολουθήσουν τους ρυθμούς απονομής της Δικαιοσύνης και να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους.

Αξίζει να σημειωθεί ότι αυτή θα είναι τρίτη φορά στην ιστορία της Δικαιοσύνης που επιχειρείται μαζική εθελουσία έξοδος δικαστών από το Σώμα, με συγκεκριμένα κριτήρια που άπτονται μόνο των ευαίσθητων δεδομένων υγείας και παρέχουν κίνητρα για την επί της ουσίας συνταξιοδότησή τους.

Τελευταία φορά παρόμοιο πρόγραμμα είχε τεθεί για τη Δικαιοσύνη το 2008. Η τελική απόφαση φέρεται να έχει ληφθεί ήδη από τον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη και το πρόγραμμα θα είναι έτοιμο προς άμεση ενεργοποίηση μετά την έγκριση των σχετικών κονδυλίων που απαιτούνται από το υπουργείο Οικονομικών, αφού εκτιμάται ότι θα δοθούν κίνητρα προς τους δικαστικούς λειτουργούς (οικονομικά, συνταξιοδοτικά και αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης) για να αποχωρήσουν πρόωρα από το δικαστικό σώμα.

Σύμφωνα με πληροφορίες, το πρόγραμμα αυτό θα αφορά:

  • Περιορισμένο αριθμό δικαστικών λειτουργών, κυρίως δεύτερου βαθμού – δηλαδή του Εφετείου – που αντιμετωπίζουν καταγεγραμμένα προβλήματα υγείας και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα καθήκοντά τους εντείνοντας το ζήτημα των καθυστερήσεων στην απονομή της δικαιοσύνης.
  • Αυστηρά καθορισμένο αριθμό που δεν θα ξεπερνά τους 100, με πιθανότερο αριθμό κοντά στους 80.
  • Εναρξη της διαδικασίας με αίτηση των δικαστών τόσο από την Ποινική και Πολιτική Δικαιοσύνη όσο και από τα Διοικητικά Δικαστήρια. Στη συνέχεια ο φάκελος θα διαβιβάζεται στην Ανώτατη Υγειονομική Επιτροπή Στρατού, ώστε με όλα τα εχέγγυα να πιστοποιείται το πρόβλημα υγείας, ενώ τον τελικό λόγο θα έχουν τα μέλη του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου τα οποία με απόφασή τους θα κρίνουν τις αιτήσεις των συναδέλφων τους.

Σημαντικό είναι επίσης ότι υπέρ του προγράμματος εθελουσίας με συγκεκριμένα και αυστηρά κριτήρια τάσσονται τόσο οι δικαστικές ενώσεις (Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων και Ενωση Διοικητικών Δικαστών που πρόσφατα ζήτησαν από το υπουργείο να συμπεριληφθούν και οι ίδιοι στο πρόγραμμα) καθώς και οι ηγεσίες των πολιτικών, ποινικών και διοικητικών δικαστηρίων.