Τον περασμένο Δεκέμβριο το περιοδεύον στις ΗΠΑ σόου «A drag queen Christmas» με επικεφαλής τις drag queens Νίνα Γουέστ και Trinity the Tuck και με πολυπληθή θίασο ανδρών που επί σκηνής υιοθετούν τη γυναικεία εμφάνιση, προκάλεσε πλήθος αντιδράσεων όταν διαφημίστηκε ως «παράσταση για όλες τις ηλικίες». Υπήρξαν γονείς που πήγαν τα ανήλικα παιδιά τους να την παρακολουθήσουν, υπήρξαν όμως και εκείνοι που διαδήλωσαν κρατώντας πλακάτ που έγραφαν «Σταματήστε να αποπλανάτε τα παιδιά μας» και «Τα παιδιά επιμορφώνονται στις εκκλησίες και όχι στα drag shows».
Eντονες αντιδράσεις είχε ξεσηκώσει έτερο «family-friendly drag show» στο Ντάλας. Συζητήσεις προκαλούν και οι εκδηλώσεις όπου drag queens διαβάζουν παραμύθια σε παιδικό κοινό. Απομένει να δούμε πώς θα υποδεχθεί το αμερικανικό κοινό την απόφαση της Oπερας της Μινεσότα να ανεβάσει στη σκηνή, πάλι σε παραγωγή για όλη την οικογένεια, μία ακόμα drag queen: Στις επικείμενες παραστάσεις της κωμικής όπερας του Ντονιτσέτι «Το κορίτσι του συντάγματος», τη Δούκισσα του Κράκενθορπ θα υποδυθεί η Monét X Change, γνωστή από τη συμμετοχή της στο drag queen reality «RuPaul’s Drag Race».
O άνθρωπος της νέας εποχής, μεταμφιεσμένος ή «γυμνός», straight, gay, transgender, nonbinary, agender, gender-expansive κ.λπ., βρίσκεται ήδη εδώ και δεν περιμένει την άδειά μας για να υπάρξει, παρά βγαίνει μπροστά διεκδικώντας τη θέση του
Φοβίες, πρότυπα και αντιδράσεις
«Αμερικανιές» θα μπορούσαμε να πούμε και να σχολιάσουμε τις ακρότητες και τις υπερβολές της κοινωνίας στην απέναντι όχθη του Ατλαντικού Ωκεανού, αν δεν είχε έρθει και η δική μας σειρά: Προσφάτως στη Θεσσαλονίκη η drag queen RawBee Candles διάβασε σε παιδικό ακροατήριο το παραμύθι «Η Drag Queen που έσωσε τα Χριστούγεννα» και έβαλε «φωτιά» στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Η εκδήλωση διοργανώθηκε από το Thessaloniki Pride, τις Οικογένειες Ουράνιο Τόξο και φοιτητές του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και πραγματοποιήθηκε με την παρουσία του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ Χρήστου Γιαννούλη και της αναπληρώτριας γραμματέως Ισότητας του ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ Βάσιας Μαντέση.
Με τον κ. Γιαννούλη να δηλώνει «είναι αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπου να ορίζει το μέλλον και τη ζωή του, αντιθέτως δεν έχει κανείς δικαίωμα να προκαλέσει εκδηλώσεις μίσους, μισαλλοδοξίας και βίας». Και με την κυρία Μαντέση να δίνει το στίγμα της παράταξής της λέγοντας «είμαστε στο κόμμα συμπεριληπτικοί, προσπαθούμε για όλες οι οικογένειες, όλων των χρωμάτων».
Αντίθετη άποψη εξέφρασε η γενική γραμματέας Εθελοντισμού του ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ Κατερίνα Λάσπα όταν σε ανάρτησή της χαρακτήρισε την εκδήλωση «αθλιότητα. Ο καθένας ας κάνει ό,τι θέλει στον εαυτό του. Κανένας όμως δεν έχει το δικαίωμα με πλάγιο τρόπο να επιβάλει τέτοια πρότυπα σε παιδάκια». Το Σωματείο Υποστήριξης Διεμφυλικών αντέδρασε. Οπως αντέδρασε και ο αναπληρωτής Γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ΠαΣοΚ-ΚΙΝΑΛ Γιάννης Βήκας, με ανακοίνωση όπου διαβάζουμε: «Η ομοφοβία και η τρανσφοβία καταγγέλλονται απερίφραστα από το ΠαΣοΚ διαχρονικά. Οταν, δε, ο κακοποιητικός λόγος προέρχεται από στελέχη του κόμματος, δεν εκφράζονται σε καμία περίπτωση οι αξίες της Σοσιαλδημοκρατίας, για τις οποίες τόσο αγώνα κάνουμε, ώστε να διαλυθούν τα στερεότυπα και οι διακρίσεις στις κοινωνίες μας».
Αντιμέτωποι με τη «διαφορετικότητα»
Με αυτά και με εκείνα η νέα χρονιά άρχισε (και) με συζητήσεις σχετικά με τον παιδαγωγικό ρόλο που μπορούν-δικαιούνται να παίξουν ή όχι οι drag queens. Δηλαδή οι άνδρες που ανεβαίνουν στη σκηνή ντυμένοι γυναίκες (με τον πιο έντονο θεατράλε, υπερβολικό τρόπο) και που με τα σόου τους ψυχαγωγούν τα ενήλικα (μέχρι σήμερα, καθώς στην εποχή της πολιτικής ορθότητας τα όρια επανεξετάζονται και συχνά καταργούνται) κοινά. Υπήρξαν εκείνοι που θεώρησαν απαράδεκτη την εκδήλωση, θεωρώντας πως μόνο να μπερδέψει, να τρομάξει, ακόμα και να βλάψει τα παιδιά θα μπορούσε. Υπήρξαν εκείνοι που δεν βρήκαν κακή την ιδέα και που θεωρούν πως φέρνοντας τα μικρά παιδιά αντιμέτωπα με αυτό που αποκαλούμε «διαφορετικότητα» τα μαθαίνεις να την αποδέχονται και να τη σέβονται. Υπήρξαν και εκείνοι που κορόιδεψαν και που έβρισαν χυδαία, άλλοι τις drag queens που διαβάζουν παραμύθια, άλλοι εκείνους που τους αρνούνται το δικαίωμα. Το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας εξέδωσε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία δεν έχει «καμία σχέση με την εκπαιδευτική δράση στην οποία συμμετέχουν, με δική τους πρωτοβουλία, φοιτήτριες και φοιτητές του Τμήματος Πολιτισμού και Δημιουργικών Μέσων και Βιομηχανικών».
Ο Κωνσταντίνος Μαραγκός, μέλος του Thessaloniki Pride και συγγραφέας του παραμυθιού που διαβάστηκε, δήλωσε πως η όλη εκδήλωση ήταν μία προσπάθεια «να πούμε στα παιδιά ότι μπορούν να είναι ο εαυτός τους». Η RawBee Candles που διάβασε το παραμύθι εξήγησε με τη σειρά της ότι «εγώ δεν πήγα σε αυτή την εκδήλωση προκειμένου να σεξουαλικοποιήσω τα παιδιά, εγώ πήγα ως καλλιτέχνης για να διαβάσω ένα παραμύθι με έναν θεατρικό τρόπο» και συνέχισε λέγοντας μεταξύ άλλων: «Χρησιμοποίησα τη ΛΟΑΤ σημαία για να ρωτήσω τα παιδιά ποιο ήταν το αγαπημένο τους χρώμα…».
Αναζητώντας τα χρώματα…
Και ενώ εμείς χωρισμένοι για άλλη μια φορά σε δύο στρατόπεδα δεν μπορούσαμε να καταλήξουμε ποιο ή ποια πρέπει να είναι τα αγαπημένα χρώματα των παιδιών μας στον νέο πολύχρωμο κόσμο μας, μια drag περσόνα που λέγεται Λόλα (κατά κόσμον Αντώνης Παπαηλίας) αναδεικνυόταν (με την ψήφο του κοινού) στο πλευρό του Λευτέρη Μητσόπουλου νικήτρια του «Just the 2 of us», ενός σόου με μεγάλη τηλεθέαση. Και η Εθνική Λυρική Σκηνή, έπειτα από μια ταραχώδη περίοδο ακροάσεων για την επιλογή trans ηθοποιών – τραγουδιστών, είχε ξεκινήσει πρόβες για την πρεμιέρα (στις 28 Ιανουαρίου) της όπερας «Στρέλλα» του Μιχάλη Παρασκάκη (βασισμένης στην ομώνυμη ταινία του Πάνου Κούτρα). Με πρωταγωνίστρια την trans τραγουδίστρια Λέττα Κάππα, συμπρωταγωνίστριες τις trans Ιωάννα Ζαμ-Πέτρου και Βικτωρία Τσιτουρίδου-Μάγια και την drag queen Νίνα Νάη (δηλαδή τον βαρύτονο Γιώργο Ιατρού) και με την trans σκηνοθέτρια, ηθοποιό και χορεύτρια Φένια Αποστόλου να κάνει τις χορογραφίες. Είχαν προηγηθεί οι, στο ίδιο gay friendly πνεύμα, δηλώσεις του νέου διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Γιάννη Μόσχου (συνέντευξη στη Γιώτα Συκκά, στην «Καθημερινή», τον περασμένο Οκτώβριο) σύμφωνα με τις οποίες: «Πριν από 10 χρόνια κανείς δεν άρθρωνε λέξη για τα δικαιώματα των τρανς ανθρώπων. Ακόμη κάποιοι δεν γνωρίζουν τι σημαίνει διεμφυλικό άτομο. Υπάρχουν τόσες ποικιλομορφίες, που κι εγώ που είμαι ομοφυλόφιλος χάνομαι. Η επόμενη συζήτηση στο Εθνικό θα είναι για την ταυτότητα φύλου και τον σεξουαλικό προσδιορισμό, διότι έχουμε όλοι μας άγνοια της ποικιλομορφίας που υπάρχει».
H αλλαγή έχει ήδη συμβεί
Τι σημαίνουν αυτά; Πιθανώς πως η αλλαγή που πολλοί φοβούνται έχει ήδη συμβεί! Πως οι ισορροπίες όπως τις είχαμε μάθει έχουν ανατραπεί και πως καλούμαστε να βρούμε νέο βηματισμό για να συνεχίσουμε. Πως ο άνθρωπος της νέας εποχής, μεταμφιεσμένος ή «γυμνός», straight, gay, transgender, nonbinary, agender, gender-expansive κ.λπ. (είναι πολλοί οι νέοι όροι που καλούμαστε να μάθουμε), βρίσκεται ήδη εδώ και δεν περιμένει την άδειά μας για να υπάρξει, παρά βγαίνει μπροστά διεκδικώντας τη θέση του.
Οι συζητήσεις περί ταυτότητας φύλου, περί τρανς ορατότητας, περί οικογενειών με δύο μπαμπάδες ή με δύο μαμάδες και με παιδιά που καλούνται να επιλέξουν αν θέλουν να είναι αγόρια, κορίτσια ή κάτι άλλο εντελώς διαφορετικό, δεν είναι απλώς συζητήσεις. Είναι η πραγματικότητα εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλον τον κόσμο, που μπορεί από στιγμή σε στιγμή να γίνει και η δική μας πραγματικότητα.
Αν «εγκλωβισμένοι» στις παλαιότερες νοοτροπίες, προβληματισμένοι και φοβισμένοι μπροστά στον νέο κόσμο που έχει ανατείλει δεν μπορούμε ακόμα να καταλάβουμε, δεν μπορούμε να αποφασίσουμε ποιο είναι το καλό και ποιο το κακό, ποιο είναι το σωστό και ποιο το λάθος, ποιο είναι το trans και ποιο το straight, η ζωή θα φέρει τα πράγματα εκεί που πρέπει. Και θα ανοίξει δρόμο προς το μέλλον ακόμα και αν χρειαστεί να γκρεμίσει ό,τι προϋπήρχε. Δεν θα είναι η πρώτη φορά που θα συμβεί κάτι τέτοιο.
