«Περπατούσα στο Μουσείο Ακρόπολης. Εντυπωσιάστηκα από τα ευρήματα κάτω από τα γυάλινα δάπεδα. Σκέφτηκα: «Πώς μπορώ να περπατώ πάνω σε ραγισμένα κεραμικά πιάτα θαμμένα στο χώμα; Ποια άλλα αντικείμενα ή ιστορίες θα μπορούσαν να είναι θαμμένα κάτω από τα πόδια μου;».
Αυτό με βοήθησε να συνειδητοποιήσω ότι η αρχαία ιστορία δεν εξαφανίζεται με τη νεωτερικότητα – αντίθετα, μπορώ να τη δω κάτω από τα λευκά αθλητικά μου παπούτσια. Η πόλη της Αθήνας είναι μια διαρκής υπενθύμιση αυτού του γεγονότος…».
Η 22χρονη Βρετανοαμερικανίδα Ολίβια Φράνκλιν μένει στη Νέα Υόρκη και σπουδάζει Ευρωπαϊκή Ιστορία, Πολιτική και Λογοτεχνία στο Columbia.
H ίδια μαζί με 14 ακόμα συμφοιτητές και συμφοιτήτριες της, αφού συμπλήρωσαν τα ονόματά τους στις σχετικές αιτήσεις του πανεπιστημίου τους, πέταξαν αρκετά μακριά από την ακαδημαϊκή «φωλιά» τους και ήρθαν μαζί με τους καθηγητές τους, την αναπληρώτρια καθηγήτρια Ιταλικών και Μεσογειακών Σπουδών Κωνσταντίνα Ζάνου, τον λέκτορα Νεοελληνικών Σπουδών Νικόλα Π. Κακκούφα και τη διδάκτορα του Ιδρύματος Χλόη Χαραλάμπους στην Αθήνα. Και εδώ χάθηκαν στις εικόνες, στα αρώματα και στις γεύσεις της πόλης.
Μωσαϊκό εμπειριών
Πήγαν σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, σε διαλέξεις, σε εργαστήρια, περιπάτους και εκδρομές, γνώρισαν την αρχαία Αθήνα αλλά και την καθημερινότητα στη σύγχρονη πόλη και στα περίχωρα, έκαναν μέχρι και ένα θεατρικό σεμινάριο αρχαίου δράματος στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν ή έπλασαν τα δικά τους αγγεία και ξεναγήθηκαν στα μυστικά της κεραμικής τέχνης στο Κέντρο Μελέτης Νεότερης Κεραμικής – Ιδρυμα Oικ. Γ. Ψαροπούλου.
Από την Ακρόπολη ως τον Πειραιά και τα Εξάρχεια, από το Αρχείο Καβάφη ως το παλιό Ορφανοτροφείο της Αίγινας, μία εβδομάδα τους στα τέλη Μαΐου υπήρξε ένα πλούσιο μωσαϊκό εμπειριών.
Πρόκειται βέβαια για μια από τις εκπαιδευτικές επισκέψεις, σεμινάρια, θερινά σχολεία που διοργανώνουν κάθε καλοκαίρι, εδώ και χρόνια, μεγάλα αμερικανικά πανεπιστήμια στη χώρα μας. Εφέτος οι νέες και οι νέοι του Columbia βρέθηκαν στην Αθήνα για το σεμινάριο «Μεσογειακές Ανθρωπιστικές Επιστήμες» που διοργανώθηκε από το Center of Undergraduate Global Engagement του Ιδρύματος σε συνεργασία με το Columbia Global Center in Athens και το Ιδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη.
Για πολλούς, όπως είπαν στο «Βήμα», η εμπειρία ήταν αξέχαστη. Ξεναγήθηκαν στον Βράχο της Ακρόπολης και στο Μουσείο της, στο Μουσείο Μπενάκη, στο Αρχαιολογικό Μουσείο, επισκέφθηκαν το Αρχείο Καβάφη, έκαναν εκπαιδευτικές – λογοτεχνικές βόλτες στην πόλη, τόσο στην περιοχή των Εξαρχείων όσο και στη Νίκαια (όπου ασχολήθηκαν με θέματα προσφυγικής μνήμης, ιστορίας και κρατικής πολιτικής).
Και βέβαια, επειδή η ευτυχία έχει υποχρεωτικά στη «συνταγή» της θάλασσα και ήλιο, η διαμονή τους ολοκληρώθηκε με μία μονοήμερη εκδρομή στην Αίγινα. Εκεί συζήτησαν και θέματα διασυνδεσιμότητας των νησιών μέσω της θάλασσας, ενώ η επίσκεψη στο καποδιστριακό κτίριο του Ορφανοτροφείου Αίγινας όπου αργότερα λειτούργησαν φυλακές τούς έδωσε την αφορμή να προβληματιστούν για τη σχέση των νησιών με διάφορες μορφές εγκλεισμού.
Γνωριμία με τη Μεσόγειο
Ολα αυτά αποτέλεσαν τη δική τους, σύγχρονη, περιήγηση στον πολιτισμό της Μεσογείου μέσα από τα μονοπάτια της Αθήνας.
«Η Μεσόγειος έχει ιδωθεί ως το λίκνο του δυτικού πολιτισμού, ως ένα διαχωριστικό σύνορο ή γέφυρα επικοινωνίας, και ως μια θάλασσα απόλαυσης ή θάλασσα θανάτου. Οι φοιτητές που συμμετείχαν σε αυτό το σεμινάριο πήραν την Αθήνα, και γενικότερα την Ελλάδα, ως αφετηρία για να εξερευνήσουν τους πολλαπλούς τρόπους με τους οποίους φαντάστηκαν τη Μεσόγειο οι άνθρωποι που έζησαν στις ακτές και τα νησιά της ή ταξίδεψαν στα νερά της» λέει σχετικά στο «Βήμα» η κυρία Ζάνου.
Παράλληλα όμως οι νέοι και οι νέες ήρθαν σε επαφή με σημερινούς κατοίκους της πόλης, με «ένα ευρύ φάσμα ανθρώπων, από βιβλιοθηκάριους και ηθοποιούς μέχρι μπάρμαν και φοιτητές», όπως λέει η 20χρονη Αμερικανίδα Νίκα Κέλο, φοιτήτρια Κλασικής Φιλολογίας, Νέων Ελληνικών και Ανθρωπολογίας. «Μου έκανε εντύπωση η ζεστασιά που εξέπεμπαν».
Η εβδομάδα που έζησε στην Αθήνα τής έδωσε την ευκαιρία να εξασκήσει τα ελληνικά της. «Ακόμα και όταν ξεχνούσα τη λέξη «μετρητά» ή κόμπιαζα εκεί που πήγαινα να κάνω μια ερώτηση, η ενθάρρυνση και η προθυμία τους να με βοηθήσουν να μάθω έχει ενισχύσει την αυτοπεποίθησή μου και την αγάπη μου για τη γλώσσα» συνεχίζει.
Με παρόμοια συναισθήματα, ο 27χρονος Γαλλοαμερικανός Μπρους Γκουμέν, ο οποίος σπουδάζει Νευροεπιστήμες και Οικονομικά, δηλώνει ότι θα κρατήσει επαφή με όσους Αθηναίους γνώρισε: «Ολόκληρη η πόλη είναι μια θαυμάσια μαρτυρία για τον αρχαίο πολιτισμό των Ελλήνων, ενώ παράλληλα συνδυάζει οργανικά και αυθεντικά τον σύγχρονο τρόπο ζωής. Αισθάνθηκα σαν να κάναμε το εκπαιδευτικό μας GrandTour, ταξιδεύοντας στο λίκνο του πολιτισμού που μελετούσα από έξι ετών (προερχόμενος από το γαλλικό εκπαιδευτικό σύστημα) και που επιτέλους μπόρεσα να δω με τα ίδια μου τα μάτια» λέει.
Δεύτερο σπίτι τους
Τα Εξάρχεια, η γειτονιά στην οποία έμεναν, γοήτευσαν ιδιαίτερα τη 18χρονη Αμερικανίδα κυπριακής καταγωγής Ντανάι Κόστα, που σπουδάζει Δημιουργική Γραφή. «Τα αρχαία μνημεία είναι αναμφισβήτητα εντυπωσιακά και κρατούν μια μνήμη τόσο πλούσια σε πολιτισμό, αλλά το γεγονός ότι τα Εξάρχεια είναι κάτι παραπάνω από μια μνήμη ενός ιστορικού παρελθόντος είναι ένα ζωντανό επίκεντρο ακτιβισμού και, θεωρητικά, ένα ασφαλές καταφύγιο για τις «άλλες» ομάδες της κοινωνίας, αποτέλεσε για μένα πηγή έμπνευσης» δηλώνει.
Δεν ήταν η πρώτη της επίσκεψη στην Ελλάδα αλλά, όπως λέει, η παραμονή της για μία εβδομάδα με στόχο την ενεργό μάθηση τη βοήθησε στην «κατανόηση της χώρας ως κάτι παραπάνω από ένα «νεκροταφείο» του ένδοξου παρελθόντος της».
Τα παιδιά μπορεί να έφυγαν αλλά, όπως λέει η Ολίβια Φράνκλιν, νιώθουν πλέον «μια συγγένεια με την Αθήνα». Και κάτι περισσότερο. «Ενώ τη Νέα Υόρκη τη νιώθω σπίτι μου, όσο περισσότερο χρόνο περνάω σε αυτή την πόλη τόσο περισσότερο η Αθήνα μοιάζει με ένα σπίτι μακριά από το σπίτι μου» εκμυστηρεύεται η Νίκα Κέλο.
«Λατρεύω την αλληλεπίδραση του αρχαίου παρελθόντος της με τη ζωντανή, πολύ ζωντανή πόλη που γνωρίζω σήμερα. Είναι πολύ εύκολο να δω τον εαυτό μου να επιλέγει την Αθήνα ως πόλη διαμονής μου – να παίρνω τον πρωινό μου freddoespresso μέτριο, να βλέπω την πόλη να γίνεται ροζ με κάθε ηλιοβασίλεμα και να ζω μέσα στο μωσαϊκό της αθηναϊκής ζωής».