Υποθηκοφυλακείο Αθηνών. Αριστοτέλους 175. Ωρα 9.30 το πρωί. Στην είσοδο του κτιρίου του φορέα, που έχει χαρακτηριστεί ως «ατμομηχανή της οικονομίας», ένας υπάλληλος κρατά στα χέρια του λευκά μικρά χαρτάκια και ένα στιλό. Με υπομονή γράφει χειρόγραφα τον αριθμό προτεραιότητας που λαμβάνουν οι εκατοντάδες πολίτες οι οποίοι φτάνουν στο Υποθηκοφυλακείο για να διεκπεραιώσουν κάποια συναλλαγή τους.
Είναι 9.30 το πρωί και ο υπάλληλος δίνει το χαρτάκι με τον αριθμό 117… Νωρίτερα, ένας δικηγόρος ενημέρωνε τηλεφωνικά τον πελάτη του ότι είχε φτάσει στο Υποθηκοφυλακείο από τις 8.30 π.μ ακριβώς – με έμφαση στην ακρίβεια της ώρας -, αλλά και πάλι δεν κατάφερε να βρει καλή σειρά προτεραιότητας. Το δικό του χαρτάκι είχε το νούμερο 47…
Οι συγκεντρωμένοι αυτοί άνθρωποι, άλλοι στο εσωτερικό της εισόδου καθήμενοι και οι περισσότεροι έξω από το κτίριο όρθιοι, περιμένουν να φτάσει η σειρά τους για να ακούσουν τον αριθμό τους. Ολα αυτά μέσα σε ένα απέραντο «χαρτοβασίλειο», στο οποίο οι εναπομείναντες υπάλληλοι κάνουν το παν για να διαφυλάξουν την ασφάλεια των συναλλαγών και να εξυπηρετήσουν τους πολίτες που κατά εκατοντάδες προσέρχονται καθημερινά. Τόνοι χαρτιού γεμίζουν τις περισσότερες αίθουσές του.
Συναγερμός για την επικινδυνότητα
Η Πανελλήνια Ομοσπονδία Δικαστικών Υπαλλήλων έχει κατ’ επανάληψη σημάνει συναγερμό σε όλες τις αρμόδιες υπηρεσίες εδώ και πολλά χρόνια για την επικινδυνότητα του κτιρίου λόγω της υπερφόρτωσής του από τους τόνους του χαρτιού. Για την ιστορία, η τελευταία σύσκεψη για το μείζον αυτό θέμα που συνδέεται με την ασφάλεια του κτιρίου, των εργαζομένων και των πολιτών έγινε μόλις τον περασμένο Μάρτιο, όπου και εκεί τέθηκε θέμα άμεσης εκκένωσης των αρχειοθηκών και απομάκρυνσης του ιστορικού αρχείου. «Η σύσταση των παραπάνω μέτρων στοχεύει στην αποτροπή και μόνο της υπερφόρτωσης των χώρων και δεν άπτεται τυχόν άλλων τεχνικών θεμάτων» επισημαίνεται από την πλευρά των τεχνικών υπηρεσιών.
Σε όλους τους ορόφους του κτιρίου υπάρχουν τοποθετημένοι σε παλαιές μεταλλικές κατασκευές ή σε πιο σύγχρονες μεταλλικές κυλιόμενες αρχειοθήκες χιλιάδες τόμοι βιβλίων με συμβόλαια από τα τέλη του 1830, μεταβολές τίτλων ιδιοκτησίας, προσημειώσεις ακινήτων, εξάλειψη υποθηκών και αγοραπωλησίες ακινήτων.
Στις αίθουσες μαζί με τους χιλιάδες τόμους «συνυπάρχουν» ασυντήρητα ξύλινα γραφεία που χρησιμεύουν για να τοποθετηθούν οι τεράστιοι και βαριοί τόμοι προς επεξεργασία από τους ενδιαφερομένους και μια ξεχασμένη οθόνη υπολογιστή παλαιάς τεχνολογίας. Οπου και να στρέψεις το βλέμμα σου, παντού χάρτινα αρχεία. Και βέβαια χωρίς καμία συντήρηση. Κάποια βιβλία φανερώνουν τις σκισμένες σελίδες τους και με προσοχή προσπαθούν υπάλληλοι και κοινό να τα τοποθετήσουν στη θέση τους, καθώς καθεμιά από αυτές έχει τη… δική της ξεχωριστή αξία.
Ωστόσο, το σημαντικότερο πρόβλημα είναι το τεράστιο βάρος που σηκώνει το μισθωμένο κτίριο, που, όπως προκύπτει από σειρά επίσημων εγγράφων τα οποία έχει στη διάθεσή του «Το Βήμα της Κυριακής», αποτελεί τον υπ’ αριθμόν ένα εχθρό για την ασφαλή λειτουργία της υπηρεσίας αλλά και την ασφάλεια υπαλλήλων και συναλλασσόμενου κοινού.
Κοινό μυστικό το πρόβλημα
Η επικινδυνότητα, αποτέλεσμα του διαρκώς αυξανόμενου όγκου του αρχείου, είναι κοινό μυστικό όσων εργάζονται σε αυτό, και μάλιστα αναγνωρισμένο και από τις αρμόδιες υπηρεσίες. Σύμφωνα με έγγραφο του υπουργείου Δικαιοσύνης, κατασκευαστική εταιρεία που το έλεγξε από το 2005 είχε θεωρήσει ότι σύντομα θα εξαντλούνταν οι δυνατότητες περαιτέρω φόρτωσης του κτιρίου.
Επιπλέον, από το 2009 οι αρμόδιες υπηρεσίες για τη λειτουργία του, αναγνωρίζοντας τη σημαντική αύξηση φορτίου κάθε χρόνο και την επικινδυνότητα που συνεπάγεται η εκτός προδιαγραφών υπερφόρτωσή του, ανέφεραν ότι μοναδική λύση δεν θα ήταν η αναδιάταξη του αρχείου, αλλά «η μεταστέγαση σε κτίριο ειδικών προδιαγραφών για στέγαση συνεχώς αυξανόμενου αρχείου» και η ψηφιοποίησή του.
«Η ταχεία και κατά προτεραιότητα υλοποίηση μιας εκ των προαναφερόμενων οριστικών λύσεων είναι επιτακτική» αναγραφόταν στο ίδιο έγγραφο. Από τότε μέχρι σήμερα, όμως, έχουν περάσει 14 ολόκληρα χρόνια και η υλοποίησης της επιτακτικής, με τη σφραγίδα του Δημοσίου, λύσης έχει μείνει στα χαρτιά. Οπως επισημαίνεται από την πλευρά της Ομοσπονδίας Δικαστικών Υπαλλήλων, μεγάλα προβλήματα παρατηρούνται και σε άλλα κτίρια που στεγάζουν δικαστικές υπηρεσίες ανά την Ελλάδα.
Τρέμουν σεισμό ή πυρκαγιά
Οσοι γνωρίζουν εκ των έσω τι ακριβώς συμβαίνει στο Υποθηκοφυλακείο τρέμουν στην ιδέα μη συμβεί ένας σεισμός ή εκδηλωθεί μια πυρκαγιά. Και… ξορκίζουν το κακό με την ελπίδα να μην επαναληφθεί κάποια ιστορία ανάλογη των Τεμπών εξαιτίας της μη έγκαιρης επίλυσης του προβλήματος για το οποίο εδώ και χρόνια όλοι οι αρμόδιοι έχουν ενημερωθεί.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η χρήση της πολυκατοικίας όπου στεγάζεται το Υποθηκοφυλακείο ήταν προορισμένη για διαμερίσματα και κατάστημα στο ισόγειο. Και σύμφωνα με τις προδιαγραφές, κατά τα αναγραφόμενα στα ίδια επίσημα έγγραφα, το μέγιστο επιτρεπτό βάρος είναι 200 κιλά ανά τετραγωνικό μέτρο.