Η ήπια – έστω και σταδιακή σε μια διετία – κατάργηση των παρεκκλίσεων στην εκτός σχεδίου δόμηση, όπως αναφέρει ο ομότιμος καθηγητής Πολεοδομίας στο ΕΜΠ κ. Γιάννης Πολύζος, στρέφεται προς τη σωστή κατεύθυνση. «Ωστόσο, θα περίμενα τον πιο δραστικό περιορισμό της. Το δικαίωμα οικοδόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές δημιουργεί στρεβλώσεις, οι οποίες όπως έχει δείξει η… πολεοδομική ιστορία ευνοούν την αυθαίρετη δόμηση, ειδικά σε περιαστικές και τουριστικές περιοχές» τονίζει.
Οπως έχουν καταδείξει πολλές μελέτες, το 80% των αδειών δόμησης που έχουν εκδοθεί για μικρά εκτός σχεδίου οικόπεδα έχουν μεγάλες αυθαιρεσίες.
«Η διατήρηση των παρεκκλίσεων δημιουργεί πολίτες… δύο ταχυτήτων. Για παράδειγμα, στην Ανατολική Αττική, στις περιοχές της Λαυρεωτικής και των Μεσογείων που καλύπτονται από ΖΟΕ (Ζώνες Οικιστικού Ελέγχου) χρειάζεται αρτιότητα άνω των 4 στρεμμάτων, ενώ στη Δυτική Αττική, όπου δεν έχουν οριστεί ΖΟΕ, ισχύει το καθεστώς των παρεκκλίσεων» σημειώνει ο κ. Πολύζος.
Σύμφωνα με τον καθηγητή, η άναρχη επέκταση των πόλεων «καταναλώνει» εδάφη και πόρους και αποτελεί περιβαλλοντική απειλή αλλά και ένα μοντέλο ανάπτυξης οικονομικά δυσβάστακτο, καθώς απαιτεί την κάλυψη πολλαπλάσιων αναγκών σε υποδομές όπως δίκτυα, δρόμοι, σχολεία κ.λπ.
Ωστόσο, για την ανάσχεση της διάχυσης του αστικού χώρου δεν αρκεί ο περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης. Οπως τονίζει ο κ. Πολύζος, θα πρέπει να συνοδευθεί με περιορισμό της επέκτασης των μεγάλων οδικών αξόνων που συντελούν στην αστική διάχυση, όπως και την πριμοδότηση μεγάλων εμπορικών, εκθεσιακών, ψυχαγωγικών πόλων, κέντρων υγείας και εκπαίδευσης στον εξωαστικό χώρο. Πρέπει, σύμφωνα με τον καθηγητή, «να δοθούν κίνητρα (πολεοδομικά, φορολογικά, οικονομικά) για την αναβάθμιση υφιστάμενων κτιρίων και περιοχών εντός των αστικών περιοχών».