Τη διαδικασία – «φόβητρο» που είχε χρησιμοποιηθεί για τη σύλληψη μελών του ISIS στην Ελλάδα, το σκάνδαλο με τα τηλεοπτικά δικαιώματα της FIFA, αλλά και την περίπτωση δράσης στην Ελλάδα κινέζου εμπόρου οπλικών συστημάτων έπειτα από παραγγελία της CIA, ενεργοποιούν οι αμερικανικές αρχές για το «σκάνδαλο Novartis» ύστερα από τις παλινωδίες των δικαστικών λειτουργών στην Ελλάδα, που φαίνεται να έχουν μοναδικό στόχο να ενοχοποιήσουν πολιτικά πρόσωπα.
Πρόκειται για τον μηχανισμό της ευρωπαϊκής δικαστικής συνεργασίας και συνδρομής Eurojust, με έδρα στη Χάγη, μέσω του οποίου – όπως προέκυψε και από πρόσφατη τηλεδιάσκεψη ερευνητών της υπόθεσης – θα ξεκινήσει τις επόμενες εβδομάδες κύκλος διώξεων ή συλλήψεων για δεκάδες στελέχη της φαρμακευτικής εταιρείας αλλά και ιατρούς. Οχι όμως για πολιτικούς στην Ελλάδα, όπως φαίνεται ότι είναι ο κύριος «στόχος» παραγόντων του υπουργείου Δικαιοσύνης, στο πλαίσιο παιχνιδιού εντυπώσεων. Την ίδια ώρα, μετά το «φιάσκο» της άσκησης ποινικής δίωξης στον μάρτυρα υπό προστασία «Γιάννη Αναστασίου» (πρόκειται για τον κοσμήτορα της Σχολής Δημόσιας Υγείας κ. Ν. Μανιαδάκη), νέα ερωτήματα προκύπτουν και για τις καταθέσεις των δύο άλλων μαρτύρων υπό προστασία, της «Αικατερίνης Κελέση» και του «Μάξιμου Σαράφη». Η μεν πρώτη βρίσκεται σε πολύχρονη αντιδικία για προσωπικούς λόγους (και ανάμεσα σε αυτά για «σεξουαλική παρενόχληση») με πρώην διευθυντικό στέλεχος της Novartis, που του αποδίδει ότι χρημάτισε δεκάδες φορές πολιτικά πρόσωπα.
Υποπτες συναλλαγές
Ωστόσο και για τον «Μάξιμο Σαράφη», όπως αποκαλύπτει «Το Βήμα», υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι πρόκειται για στέλεχος της Novartis που είχε εκδιωχθεί το 2013 από την εταιρεία, γιατί του είχαν αποδοθεί περίπου δέκα ύποπτες συναλλαγές με ιδιωτικές εταιρείες. Επιπλέον, εμφανίζεται να μιλάει για κινήσεις γραμματέων υπουργών τις οποίες ποτέ εκ της θέσεώς του δεν θα μπορούσε να ξέρει ή να είχε γνωρίσει. Ακόμα υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ήταν στενός συνεργάτης στη Novartis με τη μάρτυρα «Κελέση» και πιθανόν υπήρξε συνεννόησή τους – αλλά και δικαστικός «συντονισμός» – ώστε να μιλήσουν επιβαρυντικά για πολιτικά πρόσωπα. Εξαιρετικά κρίσιμη φαίνεται ότι είναι μια κατάθεση 48 σελίδων που έδωσε τον Οκτώβριο του 2017 υψηλόβαθμο στέλεχος της Novartis, που φέρεται να «στρατολογήθηκε» από το FBI και το οποίο προσκόμισε σχετικά ηχητικά ντοκουμέντα από τις αθέμιτες πρακτικές της εταιρείας.
Νέα δεδομένα
Νέα δεδομένα και «μαύρες τρύπες» προκύπτουν λοιπόν από την έρευνα για την υπόθεση μετά την αποκάλυψη του ονόματος του μάρτυρα «Γιάννη Αναστασίου». Σύμφωνα μάλιστα με δηλώσεις, ο εν λόγω μάρτυρας θα προχωρήσει σε μηνύσεις στους άλλους δύο μάρτυρες «υπό προστασία», οι οποίοι μιλούν για εμπλοκή του στην υπόθεση. Πρόκειται για έναν φαύλο κύκλο που διαλύει ουσιαστικά την ελληνική έρευνα, αφού επικεντρώνεται στην ενοχοποίηση πολιτικών προσώπων και όχι στη συνολική διερεύνηση της υπόθεσης. Το πρώτο ζήτημα που ανακύπτει είναι ότι κλονίζονται περαιτέρω οι καταθέσεις των υπό προστασία μαρτύρων, αφού αποκαλύπτονται προσωπικές ή άλλου τύπου σκοπιμότητες στις καταθέσεις τους.
Ο Ν. Μανιαδάκης εξετάζεται τώρα ως κεντρικό πρόσωπο του «σκανδάλου Novartis» και το εάν ο ίδιος μεθόδευε κάποιες παράνομες συναλλαγές. Σύμφωνα με πληροφορίες, οι αμερικανικές αρχές έχουν πιέσει τον κ. Μανιαδάκη να δώσει σαφέστερα στοιχεία «για χρηματισμούς» στην Ελλάδα. Και αυτό προκειμένου να αναδείξουν το μέγεθος των παράνομων συναλλαγών της Novartis, αφού και για τις αμερικανικές αρχές η ανάδειξη εμπλοκής υψηλόβαθμων υπηρεσιακών παραγόντων ή πολιτικών στις μεθοδεύσεις της εταιρείας θα οδηγήσει σε υψηλότερα πρόστιμα για τις παράνομες πρακτικές της σε ελληνικό και διεθνές επίπεδο.
Οι καταθέσεις
Προβληματικές παρουσιάζονται οι καταθέσεις των δύο πρώην υπαλλήλων της Novartis με τα ψευδώνυμα «Κελέση» και «Σαράφη» που μίλησαν με χαρακτηριστική ευκολία για χρηματισμούς 11 πολιτικών προσώπων με ποσά που ξεπερνούν τα 40 εκατ. ευρώ, χωρίς να προσκομίσουν οποιοδήποτε αποδεικτικό στοιχείο. Ηδη παρατηρείται διάθεση αυτών των μαρτύρων να αποστασιοποιηθούν, μια και αντιλαμβάνονται ότι αφενός ελλοχεύει κίνδυνος ν’ αποκαλυφθούν τα πραγματικά ονόματά τους και αφετέρου – λόγω έλλειψης άλλων αποδεικτικών στοιχείων – να μηνυθούν από τα πολιτικά πρόσωπα κι από άλλους για συκοφαντική δυσφημήσεις κ.λπ.
Ακόμη σημαντικό πρόβλημα φαίνεται να παρουσιάζεται από το γεγονός ότι η δικαστική έρευνα δεν φαίνεται να έχει αναδείξει σημαντικά στοιχεία για τον τρόπο «εκροής χρηματικών ποσών για να δωροδοκούνται πολιτικά πρόσωπα», σύμφωνα με όσα λέγονται από τους «υπό προστασία» μάρτυρες. Η έρευνα εστιάστηκε στους τραπεζικούς λογαριασμούς στην Ελβετία πρώην διευθυντικού στελέχους της Novartis. Σε αίτημα που είχε σταλεί στα τέλη του 2017 από έλληνες δικαστικούς λειτουργούς στις ελβετικές αρχές υπήρχε αναφορά γι’ αυτά τα… αναζητούμενα 40 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα μάλιστα με άλλες πηγές, στα έγγραφα του ελληνικού υπουργείου Δικαιοσύνης υποδεικνυόταν το όνομα ελβετικής τράπεζας στην οποία υποτίθεται ότι κρυβόταν μεγάλο μέρος του χρηματικού ποσού των «δωροδοκιών». Ομως γρήγορα διαπιστώθηκε ότι το εν λόγω πιστωτικό ίδρυμα δεν υπήρχε καν. Επιπλέον, φέρεται να μην έχει προκύψει οποιοδήποτε άλλο στοιχείο που να επιβεβαιώνει το σενάριο αυτών των συναλλαγών. Εντοπίστηκε μόνο στο εξωτερικό ένα ποσό της τάξης των περίπου 2 εκατ. ευρώ που ανήκει σε στέλεχος της Novartis, στο οποίο δεν έχει υπάρξει καμιά ανάληψη, εκροή κ.λπ.
Η έρευνα
Την ίδια ώρα που παρατηρείται η ελληνική εμμονή να βρεθούν «ενοχοποιητικά» στοιχεία για έλληνες πολιτικούς, στην τελευταία φάση βρίσκεται η έρευνα των αμερικανικών δικαστικών αρχών που ξεκίνησε το 2015, με τη συνδρομή του δικηγορικού γραφείου Παύλου Σαράκη και του κλιμακίου του FBI στην Αθήνα, για να καταδείξουν τις μεθοδεύσεις της Novartis.
Ομως αυτή η έρευνα στοχεύει αμιγώς στο θέμα παραβίασης των κανόνων ανταγωνισμού από τη Novartis και της συνδρομής που είχε από δεκάδες ιατρούς. Η έρευνα των αμερικανικών αρχών φέρεται να εντάθηκε από εσωτερικό πόρισμα που εξέδωσε προ μερικών μηνών η εταιρεία στην Ελλάδα, όπου δεν υπάρχει παραδοχή ότι προχωρούσε σε έκνομες ενέργειες και σε παράνομες μεθοδεύσεις.
Παρόμοιες δυσχέρειες και αντιδράσεις υπάρχουν και από την Ελβετία όπου βρίσκονται τα κεντρικά γραφεία της Novartis. Ετσι λοιπόν το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ, λόγω και των τεράστιων κενών στην ελληνική έρευνα, αποφάσισε να σταματήσει τις προβληματικές διμερείς επαφές και να προχωρήσει στην πλήρη ενεργοποίηση του μηχανισμού της Eurojust που λειτουργεί σαν κεντρικό δικαστικό συντονιστικό όργανο στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Στην εν λόγω υπηρεσία υπάρχει αμερικανικός «σύνδεσμος», έτσι ώστε να δίνονται κεντρικές εντολές για διώξεις, συλλήψεις κ.λπ. σε συνεργασία με τις αστυνομικές αρχές στην Ελλάδα, αλλά ίσως και σε Ιταλία, Ελβετία κι αλλού.
