Ενα ακόμη… μετέωρο βήμα για την ενίσχυση του δοκιμαζόμενου συστήματος της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (ΠΦΥ) σχεδιάζει το υπουργείο Υγείας, παρότι η «εμβληματική» – όπως την έχει χαρακτηρίσει πολλάκις η κυβέρνηση – πλην όμως εκπρόθεσμη μεταρρύθμιση βρίσκει τους ιθύνοντες στην οδό Αριστοτέλους υπόλογους στους θεσμούς.
Σε ημερίδα που διοργάνωσε το υπουργείο Υγείας την περασμένη Παρασκευή σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), με τίτλο «Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας στην Ελλάδα: Ενας χρόνος ΤΟΜΥ», ο Ανδρέας Ξανθός ανακοίνωσε την ίδρυση ενός δικτύου κινητών μονάδων που θα προσφέρουν πρωτοβάθμιες υπηρεσίες στους κατοίκους όλης της χώρας – ακόμη και στις πλέον δυσπρόσιτες περιοχές.
Ειδικότερα και σύμφωνα με τον σχεδιασμό των στελεχών στην οδό Αριστοτέλους, στόχος είναι κάθε νομός της χώρας να διαθέτει τουλάχιστον μία κινητή μονάδα, στελεχωμένη με διεπαγγελματική ομάδα υγείας (γιατρό, οδοντίατρο, νοσηλευτή – επισκέπτη υγείας, μαία, κοινωνικό λειτουργό, τεχνολόγο ιατρικών εργαστηρίων κ.λπ.).
«Κάθε κινητή μονάδα θα έχει οργανική σχέση με ένα Κέντρο Υγείας αγροτικού τύπου και θα οργανώνει την εκ περιτροπής παρουσία αυτού του υγειονομικού προσωπικού σε δημοτικά διαμερίσματα που σήμερα, λόγω ανεπαρκειών στη στελέχωση των Κέντρων Υγείας, των Πολυδύναμων Περιφερειακών Ιατρείων και των Περιφερειακών Ιατρείων, εμφανίζουν ελλιπή ιατρική κάλυψη και οι κάτοικοί τους στερούνται πολύτιμων υπηρεσιών υγειονομικής φροντίδας» υπογράμμισε ο κ. Ξανθός.
Και πρόσθεσε: «Η κινητή μονάδα ΠΦΥ θα αποτελέσει «όχημα» για την περιφερειακή αποκέντρωση της μεταρρύθμισης στην ΠΦΥ και για την ανάπτυξη του θεσμού του οικογενειακού γιατρού και της ομάδας υγείας και στις πιο άγονες και δυσπρόσιτες περιοχές της χώρας».
Μάλιστα, σύμφωνα πάντα με τις ίδιες πηγές, η χρηματοδότηση του νέου αυτού εγχειρήματος είναι εξασφαλισμένη, διαβεβαιώνοντας ότι τον νέο χρόνο θα τρέξουν οι σχετικές προκηρύξεις.
Κινητή έλλειψη… σταθερής
Η προσπάθεια εύρεσης αποτελεσματικών υγειονομικών λύσεων σε μια χώρα που χαρακτηρίζεται από γεωγραφικές ιδιαιτερότητες θα αποτελούσε θετική εξέλιξη, υπό την προϋπόθεση ότι οι κινητές μονάδες θα συνέδραμαν τις… σταθερές.
Τα αριθμητικά δεδομένα εν τούτοις καταρρίπτουν το success story που επιχειρήθηκε να ξεδιπλωθεί στην ίδια ημερίδα. Συγκεκριμένα, ο υπουργός Υγείας ανέφερε ότι έχουν τεθεί σε λειτουργία 99 Τοπικές Μονάδες Υγείας (ΤΟΜΥ), παρότι ο ίδιος είχε θέσει ως στόχο την ίδρυση 120 συνολικά έως το τέλος του έτους.
Υπό τα δεδομένα αυτά, η… διόρθωση του αναπληρωτή γενικού γραμματέα Σταμάτη Βαρδαρού (και ενώ είχαν μεσολαβήσει δύο ακόμη ομιλητές μετά την τοποθέτηση του Ανδρέα Ξανθού) ότι μετά τα εγκαίνια της περασμένης Πέμπτης σε δύο ακόμη Μονάδες έχει καταρριφθεί το «ψυχολογικό φράγμα» των 100 ΤΟΜΥ, αγγίζοντας αισίως τις 101, θα μπορούσε να εκληφθεί ως μια επιχείρηση επίδειξης πως ο μηχανισμός λειτουργεί άοκνα.
Σε κάθε περίπτωση, ο αρχικός σχεδιασμός ήταν να λειτουργήσουν 239 ΤΟΜΥ πριν από την εκπνοή του 2017, όμως το νέο έτος θα βρει την Πρωτοβάθμια Υγεία με δυσθεώρητα κενά, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους ασθενείς.
Και αυτό διότι, εκτός από τις δομές, αναιμικό παραμένει το ενδιαφέρον και των γιατρών που επιθυμούν να αναλάβουν τον ρόλο του οικογενειακού γιατρού – δηλαδή της ραχοκοκαλιάς του νέου συστήματος.
Ειδικότερα, από τους 1.195 γιατρούς που θα στελέχωναν τις ΤΟΜΥ έχουν προσληφθεί μόλις 500 παθολόγοι, γενικοί ιατροί και παιδίατροι. Και από τους 2.800 οικογενειακούς γιατρούς που θα συμβάλλονταν με τον ΕΟΠΥΥ, ώστε να καλύπτουν τις ανάγκες του 70% του πληθυσμού, έχουν υπογράψει μόλις 710.
Αυτός είναι και ο λόγος που το υπουργείο Υγείας επιμένει να… βαφτίζει με το ζόρι «οικογενειακούς γιατρούς» τους περίπου 2.350 γενικούς ιατρούς και παθολόγους που υπηρετούν στα Κέντρα Υγείας όλης της χώρας, παρά τις σθεναρές διαμαρτυρίες τους.
Προκήρυξη ξανά
Υπό την ασφυκτική αυτή κατάσταση – δεδομένου ότι το 2019 θα αποτελούσε χρονιά-ορόσημο για την ολοκλήρωση του μεγαλόπνοου αυτού σχεδίου – η ηγεσία του υπουργείου ανακοίνωσε ότι ετοιμάζει για μια ακόμη φορά προκήρυξη, επιχειρώντας να δελεάσει το ιατρικό προσωπικό με επιπλέον κίνητρα, χωρίς εν τούτοις να αποσαφηνίσει ποια θα είναι αυτά.
Ομως, εκτός από τις ελλείψεις σε δομές και προσωπικό, το νέο σύστημα Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας μετρά κενά και σε… ασθενείς. Οπως προκύπτει από τα στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Βαρδαρός, από τους 10 εκατομμύρια ασφαλισμένους έχουν ολοκληρώσει την εγγραφή τους σε οικογενειακό γιατρό (μέσω της πλατφόρμας rdv.ehealthnet.gr) μόλις 1,2 εκατομμύρια πολίτες – δηλαδή μετά βίας το 10% του πληθυσμού.
Υποτίθεται όμως ότι το νέο έτος μπαίνει σε λειτουργία το σύστημα των παραπομπών, με τους οικογενειακούς ιατρούς να αναλαμβάνουν σταδιακά τον ρόλο του ρυθμιστή της… κυκλοφορίας των ασθενών εντός του δημόσιου συστήματος υγείας.
Από το «φίλτρο» αυτό εξαιρούνται μόνο οι ειδικότητες της γυναικολογίας, της ψυχιατρικής, της οφθαλμολογίας και της οδοντιατρικής. Σε ό,τι αφορά τους χρονίως πάσχοντες, οι ασθενείς θα λαμβάνουν παραπομπή με ετήσια ισχύ.
Πολίτες χαμένοι στις… αλλαγές
Ο αργός ρυθμός εγγραφής μαρτυρεί μεταξύ άλλων ότι οι πολίτες είναι χαμένοι στη… μετάφραση των αλλαγών, ενώ, όπως παραδέχτηκε ο κ. Ξανθός στην ίδια εκδήλωση, «υπάρχει ένα σοβαρό έλλειμμα ενημέρωσης των πολιτών και των επαγγελματιών υγείας για το νέο μοντέλο ΠΦΥ και τον θεσμό του οικογενειακού γιατρού».
Το οξύμωρο, δε, είναι ότι η αδυναμία ιατρικής κάλυψης των ασφαλισμένων συμβαίνει σε μια χώρα με υπερπληθώρα ιατρών. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρατέθηκαν, 350.000 πολίτες έχουν επισκεφτεί τις δομές της ΠΦΥ, με τον κ. Βαρδαρό να κάνει λόγο για εξοικονόμηση 10 εκατομμυρίων ευρώ για τα ελληνικά νοικοκυριά.
Οι ιδιώτες γιατροί, από την άλλη, κάνουν λόγο για αναγκαστική απασφάλιση των ασφαλισμένων, καθώς μεγάλη μερίδα ασθενών απευθύνονται σε αυτούς σε μια προσπάθεια να αποφύγουν τις ουρές και τα κενά του δημόσιου συστήματος Υγείας.
