Έχω συχνά αναρωτηθεί τι θα άλλαζε αν ξυπνούσαμε ένα πρωί και έλειπε ο Παρθενώνας. Αν στη θέση του έμενε σκέτος ο βράχος. Οι απαντήσεις που έχω δώσει κατά καιρούς είναι από τίποτα μέχρι τα πάντα. Ως γνωστόν, ζωή είναι είκοσι τοις εκατό αυτό που συμβαίνει και ογδόντα τοις εκατό η δική μας ματιά σε αυτό, η δική μας αντιμετώπιση.
Στις μεγάλες απογοητεύσεις μου ο Παρθενώνας δεν μπορεί να παρηγορήσει ούτε καν ένα μικρό κομμάτι μου. Κανένας δεν μπορεί. Κάποτε ένας φίλος, που το συζητήσαμε, μου απάντησε : «Δεν με νοιάζει καθόλου, ο Παρθενώνας θα πληρώσει τους λογαριασμούς μου;».
Πνιγμένοι μέχρι τον λαιμό σε ένα παρόν που δεν αφήνει περιθώρια να τοποθετήσουμε τον εαυτό μας σε έναν ευρύτερο χρόνο, δεν διστάζουμε να μηδενίσουμε, να ακυρώσουμε, να αμφισβητήσουμε πράγματα που μας υπερβαίνουν μέσα στον ιστορικό χρόνο αλλά δεν μας βοηθάνε καθόλου στους καθημερινούς πολέμους της καθημερινότητας.
Δεν ξέρω τι σόι βοήθεια περιμένει ο καθένας. Ο Παρθενώνας, οι Δελφοί, ο Ευριπίδης, ο Σοφοκλής, ο Ομηρος, δεν υπόσχονται κανενός είδους σωτηρία, τουλάχιστον όχι άκοπα. Η μεγάλη τέχνη δεν είναι manual για να ζεις αλλά συμφιλίωση με τη γνώση πως κάποτε θα πεθάνεις. Ναι, ο Παρθενώνας δεν θα πληρώσει τους λογαριασμούς μας, αλλά τελικά ποιοι είναι οι λογαριασμοί μας; Είμαστε σίγουροι πως τους γνωρίζουμε όλους; Γιατί ένας λογαριασμός και μάλιστα βαρύς είναι και το γεγονός πως αφού μας έτυχε να ζήσουμε σε αυτόν τον τόπο, οφείλουμε αν όχι να πολλαπλασιάσουμε, τουλάχιστον να μη διαιρέσουμε αυτό που παραλάβαμε. Οχι σαν γονιδιακοί συνεχιστές των αρχαίων Ελλήνων – αυτό είναι φαιδρό να το υποστηρίζεις ακόμα – αλλά ως απλοί φύλακες.
Είναι ωραίο και χρήσιμο να διεκδικούμε τα Γλυπτά του Παρθενώνα. Αλλά είναι και τόσο προσχηματική η αγωνία των κυβερνήσεων. Τόση αγάπη και σεβασμός για τους αρχαίους και τους νεκρούς καλλιτέχνες και τόσος κυνισμός και αδιαφορία για τους ζωντανούς, δεν μπορεί να πείσει κανέναν ότι είναι ζήτημα χρέους.
Επίσης δεν μπορείς να παραβλέψεις την παραδοξότητα να είναι μείζον θέμα τα Γλυπτά του Παρθενώνα σε έναν λαό που τις τελευταίες δεκαετίες δείχνει να κόβει τις παρτίδες του με τη μεγάλη τέχνη, να μην μπορεί να αρθρώσει ούτε καν τη γλώσσα του, να κλείνεται όλο και περισσότερο σε βαθύ συντηρητισμό, μισαλλοδοξία, ρατσισμό και να πιάνεται από την αρχαία Ελλάδα μόνο όταν θέλει να δικαιολογήσει τις φασιστικές αποστροφές του.
Αν αύριο ξυπνήσουμε και λείπει ο Παρθενώνας θα μας πειράξει δυο-τρεις μέρες και μετά η ζωή θα συνεχιστεί κανονικά, σαν να μην έγινε τίποτα. Θα έχει χαθεί ένα μέρος της ψυχής μας, αλλά ούτε οι ψυχές πληρώνουν λογαριασμούς.
