Νοσοκομεία στην υπηρεσία εγκληματολογικών ερευνών – Το άγνωστο έγγραφο για τις νεκροψίες

Εξετάσεις ιατροδικαστικού τύπου σε τουλάχιστον έξι κρατικά νοσοκομεία – από τα οποία ορισμένα πανεπιστημιακά – σχεδιάζει, όπως αποκαλύπτει «Το Βήμα της Κυριακής», το υπουργείο Δικαιοσύνης! Και αυτό στην προσπάθεια να σταματήσει ο κύκλος τουλάχιστον 700-800 αδιερεύνητων θανάτων λόγω της υποχρηματοδότησης των ιατροδικαστικών υπηρεσιών.

Με τους γιατρούς των νοσοκομείων, ειδικά των παθολογοανατομικών τμημάτων τους, να καλούνται τώρα να εξετάζουν όχι μόνο τα προβλήματα ατόμων εν ζωή (βιοψίες και άλλες εξετάσεις) αλλά και να κατακλύζονται από ευρήματα εγκληματολογικού χαρακτήρα που ανασύρονται στη διάρκεια νεκροψιών.

Αντιδράσεις

Η συζήτηση αυτή προκαλεί ήδη αρκετές αντιδράσεις, με την πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Παθολογικής Ανατομικής Ελένη Κουρέα να δηλώνει στο «Βήμα» ότι «υπάρχουν σε κρατικές δομές 70 παθολογοανατομικά εργαστήρια, τα οποία όμως ασφυκτιούν από τις υποθέσεις με τους εν ζωή ανθρώπους και εκτιμώ ότι δεν υπάρχουν περιθώρια να προχωρούν και σε ιστολογικές εξετάσεις σε νεκρούς».

Μάλιστα γιατροί δηλώνουν ότι αν τους ανατεθούν τέτοιου είδους έρευνες για ύποπτους θανάτους ή και δολοφονικές ενέργειες, θα βρεθούν ξαφνικά σε έναν φαύλο κύκλο καταθέσεων στην ΕΛ.ΑΣ., σε δικαστήρια κ.λπ., στις οποίες για πολλούς λόγους δεν θα μπορούν να ανταποκριθούν.

Στελέχη του υπουργείου Υγείας συμπληρώνουν ότι υπάρχει σκεπτικισμός για την τελική κατάληξη ενός τέτοιου εγχειρήματος που θέλει τα νοσοκομεία να ασχολούνται με… δολοφονίες. Επιπλέον παραμένει άγνωστο πότε θα υπάρξουν οι σχετικές συμφωνίες – πιθανόν ύστερα από αρκετούς μήνες – αφού η ανάγκη επίλυσης των σχετικών προβλημάτων με τις ιστολογικές εξετάσεις είναι κατεπείγουσα.

Υψηλές οφειλές

Μάλιστα, ενώ δίνονται διαβεβαιώσεις ότι τακτοποιούνται οι υπάρχουσες οικονομικές εκκρεμότητες με τις ιατροδικαστικές υπηρεσίες, κάτι τέτοιο δεν επιβεβαιώνεται. Και είναι χαρακτηριστικό, όπως παρουσιάζει σήμερα «Το Βήμα», ότι το Εργαστήριο Ιατροδικαστικής και Τοξικολογίας  του Πανεπιστημίου της Αθήνας έχει αποστείλει έγγραφο στις 20 Δεκεμβρίου 2024 στο υπουργείο Δικαιοσύνης – που έχει ήδη παραληφθεί από τις αρμόδιες υπηρεσίες του – με το οποίο ζητεί να του καταβληθεί ποσό της τάξης των 500.000 περίπου ευρώ για 3.500 τοξικολογικές και ιστολογικές εξετάσεις που έχει πραγματοποιήσει τους τελευταίους μήνες από συμβάντα σε διάφορες περιοχές της Αττικής και της περιφέρειας.

Σημειώνοντας ότι μέχρι τώρα υπήρχαν ταμειακές διευκολύνσεις από το Πανεπιστήμιο Αθηνών. Σύμφωνα με πληροφορίες, στο έγγραφο συμπληρώνεται ότι δεν υπάρχουν χρήματα ούτε για μισθοδοσίες ούτε για αντιδραστήρια, με αποτέλεσμα να μην μπορούν να ανταποκριθούν οι αρμόδιοι ερευνητές και σε αιτήματα της ΕΛ.ΑΣ. για δολοφονίες κ.λπ. που έχουν ελάχιστα χρονικά περιθώρια.

Μάλιστα το Εργαστήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών, που θεωρείται το πιο σημαντικό και έγκυρο στη χώρα μας, καταλήγει στο εν λόγω έγγραφο αναφέροντας ότι αν δεν καταβληθούν τα οφειλόμενα ποσά μέχρι το τέλος του χρόνου, από την Πρωτοχρονιά του 2025 θα σταματήσει κάθε δραστηριότητα.

Δηλαδή δεν θα αναλαμβάνει ούτε καν νεκροψίες! Κάτι που, αν συμβεί, αναμένεται να δημιουργήσει ασφυκτικές συνθήκες και απόλυτη στασιμότητα στη διερεύνηση των συνθηκών θανάτου νέου κύκλου ύποπτων συμβάντων από την ΕΛ.ΑΣ., τις δικαστικές αρχές κ.λπ.

Συνεργασίες

«Το Βήμα» υπέβαλε σχετικά ερωτήματα στο υπουργείο Δικαιοσύνης για το αν θα προχωρήσει σε άμεσες ενέργειες προκειμένου να επιλυθεί το συγκεκριμένο κρίσιμο ζήτημα και ποιες θα είναι οι μεσοπρόθεσμες ενέργειές του. Στην απάντηση που δόθηκε στις 15 Νοεμβρίου 2024 σημειωνόταν ότι«οι πληρωμές του υπουργείου Δικαιοσύνης το τρέχον οικονομικό έτος για τις παρεχόμενες υπηρεσίες των ιστολογικών και τοξικολογικών εξετάσεων ανέρχονται στο ποσό των 677.142,85 ευρώ.

Οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες της χώρας για την εύρυθμη λειτουργία τους δύνανται να συνεργάζονται είτε με τα εργαστήρια της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Αθηνών και Θεσσαλονίκης είτε με τα εργαστήρια των νοσοκομείων του ΕΣΥ ή με τα εργαστήρια των πανεπιστημιακών νοσοκομείων. Το υπουργείο Δικαιοσύνης είναι ήδη σε επικοινωνία με νοσηλευτικά ιδρύματα του ΕΣΥ καθώς και εργαστήρια των πανεπιστημιακών μονάδων ώστε να προβεί άμεσα στη σύναψη μνημονίων συνεργασίας για την επίτευξη περαιτέρω βελτίωσης της λειτουργίας των Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών της χώρας».

Οι υπεύθυνοι των εργαστηρίων όμως αναφέρουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν οικονομικές εκκρεμότητες και ο σχεδιασμός για  υποβοήθηση των… νοσοκομείων στις ιατροδικαστικές εξετάσεις είναι ανεδαφικός και προβληματικός σε πολλά σημεία.

Νέα υπηρεσία

Σημειώνεται, τέλος, ότι οι πληροφορίες αναφέρουν ότι το υπουργείο Δικαιοσύνης προωθεί νομοθετικά τη δημιουργία μιας κεντρικής εσωτερικής υπηρεσίας-οργανισμού που θα εποπτεύει τις ιατροδικαστικές υπηρεσίες. Την ίδια ώρα το ίδιο υπουργείο προχωράει στην «Ανάπτυξη και Πιλοτική Λειτουργία Πληροφοριακού Συστήματος για την Υποστήριξη Ιατροδικαστικών Υπηρεσιών» συνολικού προϋπολογισμού 751.235 ευρώ (χρηματοδοτούμενο κυρίως από την Ευρωπαϊκή Ενωση) που υλοποιείται από το Πανεπιστήμιο Πειραιά.

Σύμφωνα με τα σχετικά έγγραφα, «το σύστημα θα εγκατασταθεί και θα λειτουργήσει πιλοτικά σε επιλεγμένες ιατροδικαστικές υπηρεσίες, θα περιλαμβάνει ρόλους για τις εμπλεκόμενες οντότητες (ιατροδικαστής, προϊστάμενος, υπηρεσία, νεκροτομείο, νεκροτόμος, διοικητικός υπάλληλος κ.λπ.) και θα διαχειρίζεται την κάθε υπόθεση ψηφιακά, με όλες τις δυνατότητες που παρέχονται από τη σύγχρονη τεχνολογία των φορητών συσκευών. Σε κάθε συμμετέχοντα ιατροδικαστή (θα επιλεγούν 10 για την πρώτη φάση) θα παρέχεται ειδική φορητή συσκευή-τάμπλετ μέσω της οποίας θα επιτυγχάνεται η πλήρης καταγραφή κάθε ιατροδικαστικής πράξης (με φωνητική πληκτρολόγηση, οπτική απεικόνιση της σορού και των ευρημάτων με χρήση avatar ως ψηφιακού χάρτη σώματος κ.ά.).

Επιπλέον, θα είναι δυνατή η αυτόνομη καταγραφή και αποθήκευση κάθε ευρήματος».  Με ιατροδικαστές να συμπληρώνουν ότι αυτή η προσπάθεια υποβοήθησης και επιτάχυνσης των νεκροψιών κ.λπ. με τη χρήση κυρίως της τεχνητής νοημοσύνης θα αργήσει να αποφέρει αποτελέσματα λόγω του ότι δεν θα υπάρχουν σύντομα συγκριτικές ηλεκτρονικές τράπεζες δεδομένων.

Υποπτοι θάνατοι παραμένουν στο σκοτάδι

Η πνιγηρή κατάσταση που υπάρχει στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες είχε αποτυπωθεί σε ρεπορτάζ του «Βήματος της Κυριακής» προ δύο μηνών με την επισήμανση ότι «εκατοντάδες έρευνες για τυχόν εγκληματικές ενέργειες, για ύποπτους θανάτους, για δυσεξήγητες περιπτώσεις ατόμων που χάνουν την ζωή τους ίσως λόγω επικίνδυνων κληρονομικών νοσημάτων – με επακόλουθο κίνδυνο και για άλλα άτομα – μένουν εκκρεμείς για μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ! Χιλιάδες όργανα από σορούς άτυχων πολιτών που έχουν χάσει τη ζωή τους την τελευταία διετία σε δεκάδες πόλεις της Ελλάδας “λιώνουν” στη φορμόλη σε τοπικές ιατροδικαστικές υπηρεσίες και ουδέποτε ερευνώνται τα αίτια θανάτου των ανθρώπων αυτών».

Ενδεικτική είναι η περίπτωση του ερευνώμενου θανάτου του 15 μηνών Παναγιώτη που έχασε τη ζωή του τον περασμένο Αύγουστο στο επονομαζόμενο «νέο θρίλερ της Πάτρας με τον θάνατο πέντε παιδιών». Παρότι επρόκειτο για τον ύποπτο θάνατο ενός παιδιού και υπήρχε από τις αρχές Οκτωβρίου – όταν αναδείχθηκε από τα ΜΜΕ η σχετική υπόθεση – έντονο ενδιαφέρον της κοινής γνώμης και ενεργοποίηση των αστυνομικών και δικαστικών αρχών, παρουσιάστηκε σημαντική καθυστέρηση στην έναρξη της ιστολογικής εξέτασης από τους παθολογοανατόμους της Αθήνας για να διαπιστωθεί αν μπορεί ο θάνατός του να οφείλεται σε σκόπιμη ενέργεια (σ.σ.: δεν φαίνεται να επιβεβαιώνεται κάτι τέτοιο).