Μάχη με την ανήλικη βία

Κάθε μέρα που περνάει η ΕΛ.ΑΣ. σχηματίζει τέσσερις τουλάχιστον δικογραφίες σε βάρος γονιών για παραμέληση παιδιών που προχωρούν σε βίαιες επιθέσεις κατά συνομηλίκων τους ή σε κλοπές, διαρρήξεις και άλλες εγκληματικές ενέργειες. Μάλιστα, ολόκληρο το 2024 η ΕΛ.ΑΣ., στην προσπάθειά της να περιορίσει τη βία των ανηλίκων, σχημάτισε 1.519 φακέλους για γονείς που δεν επιτηρούσαν τα παιδιά τους.

Την ίδια στιγμή όμως, όπως αποκαλύπτει «Το Βήμα της Κυριακής», για πρώτη φορά εμφανίζεται μείωση της τάξης του 19% (μετά από μια περίοδο ραγδαίας αύξησης από έτος σε έτος που είχε φτάσει και το 40%) στις υποθέσεις «βίας ανηλίκων» το πρώτο δίμηνο του 2025 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2024.

Παρά τη μείωση των υποθέσεων βίας, όμως, καταγράφεται μια αντιστρόφως ανάλογη αύξηση της τάξης του 2% στον αριθμό των συλλήψεων των ίδιων των ανήλικων δραστών. Κάτι που αποδίδεται συνολικά στις ειδικές επιχειρήσεις που πραγματοποιεί η ΕΛ.ΑΣ. κυρίως στα βόρεια και τα νότια προάστια της Αττικής, με στόχο τις συλλήψεις πολυμελών συμμοριών ανηλίκων. Ετσι, φαίνεται να έχει περιοριστεί – πιθανόν πρόσκαιρα – το σχετικό φαινόμενο που προβληματίζει την ΕΛ.ΑΣ. και έχει θορυβήσει τους πολίτες.

Είναι δε χαρακτηριστική η «συρρίκνωση» του αριθμού επιθέσεων με σωματικές βλάβες από ανηλίκους από 132 που ήταν σε όλη την επικράτεια το πρώτο δίμηνο του 2024 σε 104 το ίδιο διάστημα φέτος, κάτι που δείχνει μείωση στα περιστατικά αυτά της τάξης του 22%. Εκείνο που εντυπωσιάζει όμως είναι ότι ενώ το ίδιο διάστημα του 2024 είχαν αναδειχθεί μόλις 4 υποθέσεις με επιθέσεις και σωματικές βλάβες σε «αδύναμα άτομα», ο αριθμός αυτών των ενεργειών αυξήθηκε σε 30 την περίοδο Ιανουαρίου – Φεβρουαρίου 2025, δείγμα της στόχευσης των ανήλικων δραστών κυρίως σε συνομηλίκους ή ακόμη μικρότερης ηλικίας παιδιά.

Τα δεδομένα της περυσινής χρονιάς

Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. ανά κατηγορία, την περίοδο 2023-2024 αύξηση της τάξης του 41% παρουσίασαν οι υποθέσεις εγκληματικής δράσης ανηλίκων, ενώ οι συλλήψεις νεαρών μέχρις ηλικίας 18 χρονών ήταν κατά 44% περισσότερες την περυσινή χρονιά. Σημειώνεται ότι αύξηση της παραβατικότητας ανηλίκων της τάξης του 60% (σε πολλά διαφορετικά αδικήματα) είχε σημειωθεί και τη διετία 2022-2023.

Τα ίδια στοιχεία δείχνουν ότι την περυσινή χρονιά σχεδόν κάθε 24ωρο διαπράττονταν 28 εγκληματικές ενέργειες και παρανομίες κάθε μορφής από ανηλίκους, ενώ συλλαμβάνονταν 40 άτομα αυτής της ηλικίας. Σύμφωνα λοιπόν με αυτά τα στοιχεία, το 2024 καταγράφηκαν 10.968 παράνομες ενέργειες ατόμων μέχρι 18 ετών έναντι 7.789 που καταγράφηκαν το 2023.

Επιπλέον υπήρξαν 14.596 συλλήψεις ανηλίκων έναντι 10.150 το 2023. Στις περιπτώσεις επιθέσεων με τραυματισμούς αυξήθηκαν οι συλλήψεις ανηλίκων κατά 60%, ενώ αυξήθηκαν κατά 19% οι συλλήψεις και για επιθέσεις με ληστείες. Αύξηση 137% σημειώθηκε ακόμη στις συλλήψεις εκείνων που διαπράττουν διακεκριμένες κλοπές.

Παράλληλα, κάθε διήμερο οι Αρχές συνελάμβαναν και έναν ανήλικο για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση, κάτι που σηματοδοτούσε αύξηση άνω του 100% σε σχέση με το 2023. Επιπλέον το 2024 υπήρξαν 11 περιπτώσεις επιθέσεων με ανθρωποκτόνο πρόθεση από ανηλίκους έναντι μόλις μίας το 2023.

Το 2024 υπήρξαν 4 δολοφονίες από ανηλίκους έναντι 2 το 2023. Ακόμη, πέρυσι καταγράφηκαν 220 περιπτώσεις με συμμετοχή ανηλίκων σε αρπαγές ατόμων (ακόμη και παιδιών) αλλά και σε υποθέσεις εμπορίας ανθρώπων. Επίσης το 2024 σημειώθηκαν 315 συλλήψεις νεαρών για ληστείες, 492 συλλήψεις για οπλοχρησία, οπλοκατοχή και 33 για εκβιάσεις (μόλις 4 το 2023).

Πιο ειδικά, στην Αττική το 2024 σχηματίστηκαν 1.934 φάκελοι εγκληματικότητας ανηλίκων και συνελήφθησαν 2.915 άτομα, κάτι που αποτελεί ποσοστό 25% επί του συνολικού αριθμού του εν λόγω φαινομένου σε όλη την επικράτεια, παρότι στο Λεκανοπέδιο ζει σχεδόν ο μισός πληθυσμός της χώρας. Στην Αθήνα συνελήφθησαν την περασμένη χρονιά 1.223 νεαροί για κλοπές, διαρρήξεις και ληστείες έναντι 1.039 το 2023. Επιπλέον συνελήφθησαν 397 νέοι για κάθε μορφής σωματικές βλάβες έναντι 267 το 2023, κάτι που αντιστοιχεί σε αύξηση της τάξης του 47%.

Η παραβατικότητα σε Μύκονο και Σαντορίνη

Στη Θεσσαλονίκη το 2024 υπήρξαν 1.006 συλλήψεις ανηλίκων (αύξηση 11% σε σχέση με το 2023), στην Ανατολική Μακεδονία και τη Θράκη, όπου υπάρχει συσσώρευση της νεανικής εγκληματικότητας, υπήρξαν 1.381 συλλήψεις, στην Κρήτη 1.116 συλλήψεις και στην Πελοπόννησο 1.107 συλλήψεις ανηλίκων.

Ομως το πλέον εντυπωσιακό στοιχείο είναι ότι ο μεγαλύτερος αριθμός δικογραφιών – εκτός της Αττικής – για παράνομες ενέργειες και συλλήψεις ανηλίκων σχηματίστηκε στα νησιά του Νότιου Αιγαίου, όπως στη Μύκονο, τη Σαντορίνη και αλλού, κυρίως δε την τουριστική περίοδο.

Το 2024 σχηματίστηκαν εκεί 1.294 δικογραφίες και υπήρξαν 2.671 συλλήψεις με κατ’ αντιστοιχία αύξηση σε σχέση με το 2023 της τάξης του 49% και 97%. Σημειώνεται πάντως ότι μεγάλος αριθμός αυτών των αδικημάτων αφορούν παραβάσεις του νόμου περί αλλοδαπών.

Ομως εκείνο που δημιουργεί νέες παραμέτρους είναι η μείωση αυτών των υποθέσεων νεανικής παραβατικότητας τις πρώτες εβδομάδες του 2025 σε όλη τη χώρα. Ενδεικτικό είναι ότι ενώ το πρώτο δίμηνο του 2024 είχαν συλληφθεί 100 άτομα για κατοχή κάθε φύσεως όπλων, ο αριθμός αυτός μειώθηκε φέτος στα 62, μείωση δηλαδή 38%.

Επίσης, το πρώτο δίμηνο της φετινής χρονιάς καταγράφηκαν 200 συλλήψεις ανηλίκων για κλοπές και αντίστοιχα 213 πέρυσι (μείωση 7%), ενώ συνελήφθησαν 54 νεαροί για διακεκριμένες κλοπές έναντι 76 την προηγούμενη χρονιά, δηλαδή μείωση σχεδόν της τάξης του 30%.

Ομως, από την άλλη πλευρά, παρουσιάζεται φέτος αύξηση των συλλήψεων νεαρών για ληστείες. Ο αριθμός αυτός ήταν 45 πέρυσι και φέτος ανήλθε σε 64, δηλαδή αύξηση 42% τις τελευταίες ημέρες! Κάτι που πιθανώς δείχνει να υπάρχει στροφή των ανήλικων παραβατών στις ληστείες. Ακόμη το πρώτο δίμηνο φέτος συνελήφθησαν 15 άτομα για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση έναντι 13 το ίδιο χρονικό διάστημα πέρυσι.

Σημειώνεται πάντως ότι αυτή η γενική τάση μείωσης της εγκληματικότητας των ανηλίκων δεν ισχύει σε ένα ποσοστό στην Αττική, όπου η συρρίκνωση του σχετικού αριθμού υποθέσεων ήταν μόλις 9%, ενώ υπήρξε αύξηση 28% σε κλοπές, διαρρήξεις, ληστείες κ.λπ.