Ενα από τα ορατά αποτελέσματα του εγκλεισμού λόγω πανδημίας τα τελευταία χρόνια είναι όχι μόνο η αύξηση των ψυχικών διαταραχών αλλά και της ενδοοικογενειακής βίας. Οι γυναικοκτονίες έχουν προστεθεί στην «καθημερινότητα» των ειδήσεων, προκαλώντας προβληματισμό και αποτροπιασμό. Το 2021 κατεγράφησαν 17 περιστατικά. Φέτος έχουν ήδη ανοίξει 12 φάκελοι στα τμήματα ανθρωποκτονιών της ΕΛ.ΑΣ.
Εγκλήματα με θύματα γυναίκες και δράστες τους συντρόφους ή συζύγους τους. Δηλαδή, άνδρες που θεωρούν, εν έτει 2022, τη γυναίκα «κτήμα» τους, το οποίο αν θελήσει να «σπάσει τα δεσμά» τότε θα πρέπει να «τιμωρηθεί». Είναι χαρακτηριστικό ότι από τις 17 γυναικοκτονίες που έγιναν πέρυσι και τις 12 στο πρώτο εξάμηνο του 2022, οι περισσότερες είναι γιατί η γυναίκα ζήτησε διαζύγιο ή να χωρίσει από τη σχέση της.
Αριθμοί που προκαλούν σοκ
Τα τρία τελευταία χρόνια, παράλληλα, καταγράφονται πολλά περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας με απειλές και ξυλοδαρμούς. Κάποιες από αυτές τις υποθέσεις φτάνουν ως τις αίθουσες των δικαστηρίων. Αλλες παραμένουν άγνωστες, καθώς το θύμα φοβάται την «τιμωρία» του.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛ.ΑΣ. το 2020 καταγράφηκαν 5.413 περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας, το 2021 εκτοξεύτηκαν στα 8.776 και το πρώτο εξάμηνο του 2022 έφτασαν ήδη τα 5.139. Αναφορικά με τα θύματα, το 2020 ήταν 5.809, εκ των οποίων τα 4.243 ήταν γυναίκες, το επόμενο έτος καταγράφηκαν 9.942 θύματα με τις 7.375 να είναι γυναίκες, ενώ φέτος το πρώτο εξάμηνο οι γυναίκες που έπεσαν θύματα ενδοοικογενειακής βίας ανήλθαν στις 4.606.
Την ίδα ώρα η Αστυνομία κάνει τη δική της έκκληση. Στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. σημείωναν πως «τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας ή οι πολίτες που γνωρίζουν κάποιον που υφίσταται ενδοοικογενειακή βία πρέπει να προβαίνουν σε σχετική καταγγελία, καλώντας ή αποστέλλοντας γραπτό μήνυμα στον αριθμό 100 σε περίπτωση άμεση ανάγκης».
Οι απειλές πριν από τη δολοφονία
Ειδικά, τις τελευταίες ημέρες οι τραγικές – όσο και εξοργιστικές – ειδήσεις διαδέχονταν η μία την άλλη. Στις αρχές της περασμένης εβδομάδας τρία περιστατικά γυναικοκτονιών, μέσα σε λίγα 24ωρα, συγκλόνισαν την κοινή γνώμη.
Η πιο πρόσφατη αφορούσε τη 17χρονη από το Περιστέρι που ερωτεύτηκε έναν 22χρονο από το Πακιστάν. Είχαν περάσει τους τελευταίους μήνες ευχάριστες στιγμές, ωστόσο μετά τη δολοφονία της αποκαλύφθηκε πως το νεαρό κορίτσι – που έμενε με τη μητέρα και την αδελφή της – ήθελε να χωρίσει από τον σύντροφό της. Οι καβγάδες τους ήταν συχνοί. Μάλιστα στο μικροσκόπιο των αστυνομικών έχει μπει το κινητό τηλέφωνο της κοπέλας στο οποίο, όπως αναφέρουν πληροφορίες, βρέθηκαν απειλητικά μηνύματα του συντρόφου της όταν του ζήτησε να της επιστρέψει τα κλειδιά του σπιτιού της. Ο νεαρός εκμεταλλεύτηκε την απουσία της μητέρας και της αδελφής της 17χρονης, πήγε στο σπίτι και προκάλεσε τον ασφυκτικό θάνατό της. Η 17 χρονη ωστόσο πάλεψε για να κρατηθεί στη ζωή, αντιστάθηκε αλλά στο τέλος άφησε την τελευταία της πνοή με τους αστυνομικούς να αναζητούν τόσο στην Αττική όσο και σε κάθε άλλο σημείο της Ελλάδας τον 22χρονο που εξαφανίστηκε μετά την αποτρόπαια πράξη του. Αίσθηση προκάλεσε και η αποκάλυψη ότι η κοπέλα, όπως ανέφερε ο πατέρας της, είχε πέσει θύμα ασέλγειας και bullying στο παρελθόν, μαζί με τον μικρότερο αδερφό της.
Οι αδυναμίες του συστήματος
Στην υπόθεση της γυναικοκτονίας της Ζακύνθου αποκαλύφθηκαν μια σειρά από αδυναμίες ενός συστήματος που οφείλει να προστατέψει τις γυναίκες όταν έγκαιρα καταγγέλλουν τη βάναυση συμπεριφορά του συντρόφου ή του συζύγου τους. Η 41χρονη μητέρα τριών παιδιών που εργαζόταν σε ξενοδοχείο είχε καταγγείλει τον 51χρονο σύζυγό της. Αυτός συνελήφθη στις 18 Ιουνίου και ο εισαγγελέας έκρινε πως πρέπει να αφεθεί ελεύθερος μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης τον Φεβρουάριο του 2023, με τον περιοριστικό όρο να μην μπορεί να πλησιάσει τη σύζυγό του σε απόσταση μικρότερη από τα 100 μέτρα. Ωστόσο η γυναίκα φαίνεται πως τον λυπήθηκε καθώς εκείνος ήταν άνεργος οικοδόμος και του έδωσε μια δεύτερη ευκαιρία. Ωστόσο εκείνος την εκμεταλλεύτηκε για να εκδηλώσει ξανά τον βίαιο χαρακτήρα του. Το βράδυ της 31ης Ιουλίου η γυναίκα ξαναπηγαίνει στο Αστυνομικό Τμήμα για να τον καταγγείλει. Οι αστυνομικοί τον αναζητούν, χωρίς αποτέλεσμα. Η γυναίκα επέστρεψε στα παιδιά της στο σπίτι της. Και ο 51χρονος έχοντας διαμορφώσει στο μυαλό του την ιδέα πως η 41χρονη τον απατούσε, πήγε στο σπίτι και τη σκότωσε.
Δεν περίμενε την επίθεση
Στο Ρέθυμνο σημειώθηκε μία ακόμη γυναικοκτονία με θύμα 56χρονη στο χωριό Ανω Μαλάκι. Σύμφωνα με τα ευρήματα του ιατροδικαστή, η άτυχη γυναίκα προσπάθησε να προστατευτεί την τελευταία στιγμή, αλλά δεν τα κατάφερε καθώς ο 60χρονος συζυγοκτόνος την είχε αιφνιδιάσει εκμεταλλευόμενος το γεγονός πως «έβλεπε» την πλάτη της. Το ζευγάρι φέρεται να αντιμετώπιζε προβλήματα το τελευταίο διάστημα, το πρωί της περασμένης Κυριακής είχαν έναν ακόμη καβγά στον χώρο της κουζίνας. Η 56χρονη, δυστυχώς, δεν περίμενε πως ο σύζυγός της θα της επιτεθεί με μεγάλο μαχαίρι. Τα τέσσερα παιδιά της οικογένειας απουσίαζαν. Δυο εβδομάδες πριν από το έγκλημα είχαν παντρέψει ένα από τα παιδιά τους. Δεκαπέντε μέρες η απόσταση από τη χαρά στον θρήνο…
Η ασυνείδητη αυτοενοχοποίηση και το ειδεχθές επιχείρημα
«Το κοινωνικό στίγμα που συνοδεύει ακόμη και σήμερα μία διαζευγμένη γυναίκα σε περιοχές της επαρχίας, με κακεντρεχή υπονοούμενα για τη σεξουαλική της ζωή, αποτελεί μία διαρκή πηγή ντροπής αλλά και ασυνείδητης αυτοενοχοποίησης» επισημαίνει ο καθηγητής Κοινωνικής Ψυχιατρικής κ. Στέλιος Στυλιανίδης. Την ίδια ώρα, η πιθανή διαφοροποίηση της γυναίκας από μία κακοποιητική σχέση μπορεί να επιφέρει τον θάνατό της. Το επιχείρημα σύνηθες όσο και ειδεχθές: «Προκειμένου να φύγεις και να μη σε ελέγχω ή να ντροπιαστώ που δεν σε ελέγχω, τότε θα πάψεις να υπάρχεις».
