Ποιος θυμάται ότι οι μάσκες της αποκριάς ιστορικά συνδέονται με την ιατρική επιστήμη και μάλιστα την περίφημη επιδημία της πανώλης, τη γνωστή ως «μαύρο θάνατο», που ξέσπασε τον Μεσαίωνα (1347), αφάνισε περίπου το ένα τρίτο του ευρωπαϊκού πληθυσμού, επέδρασε αρνητικά στις οικονομίες των χωρών, στον ψυχισμό των ανθρώπων και στα στρατιωτικά γεγονότα;
Η καθηγήτρια Επιστημολογίας, Ιστορίας και Ηθικής της Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών κυρία Μαριάννα Καραμάνου, την οποία αναζήτησε «Το Βήμα» για να μάθει περισσότερα, εξηγεί ότι «το 1619 στην επιδημία πανώλης που έπληξε το Παρίσι ο Charles Delorme (1584-1678), απόφοιτος της Ιατρικής Σχολής του Μονπελιέ και ιατρός του βασιλιά Λουδοβίκου ΙΓ΄ της Γαλλίας, επινόησε την περίφημη στολή της πανώλης». «Φαίνεται δε πως πηγή έμπνευσής του ήταν οι στρατιωτικές στολές» συνεχίζει. «Το σώμα του ιατρού καλυπτόταν από έναν μακρύ μανδύα, στα χέρια φορούσε δερμάτινα γάντια, στο κεφάλι καπέλο, στα μάτια γυαλιά και το πρόσωπο ήταν όλο καλυμμένο από μια μάσκα που στο σημείο της μύτης έφερε ένα ρύγχος ως ράμφος πουλιού. Στο χέρι καθώς περπατούσε κρατούσε ραβδί που το χρησιμοποιούσε για να εξετάσει από απόσταση τους ασθενείς, χωρίς να αγγίξει τα ρούχα και το σώμα τους. Μέσα στο ράμφος ήταν τοποθετημένα αρωματικά φυτά όπως λεβάντα, θυμάρι, φύλλα μέντας καθώς και μύρο, σκόρδο και σφουγγάρια εμποτισμένα με ξίδι. Η δυνατή μυρωδιά όλων των παραπάνω ήταν ικανή να προστατεύσει τον ιατρό και να εξουδετερώσει το νοσηρό στοιχείο του μιάσματος. Γρήγορα η στολή έγινε δημοφιλής και τη χρησιμοποιούσαν όλο και περισσότεροι ιατροί για να προστατευθούν από την πανώλη και να επισκεφθούν τους ασθενείς. Ωστόσο για τους απλούς ανθρώπους το συγκεκριμένο ένδυμα συνδέθηκε με τον θάνατο» λέει η κυρία Καραμάνου.
«Μέσα στον χρόνο, η στολή συνδέθηκε με έναν χαρακτήρα της commedia dell’ arte, τον ιατρό της πανώλης (Il Medico della Peste). Αυτός ο χαρακτήρας φοράει μια τυπική βενετσιάνικη μάσκα της οποίας η μορφή μοιάζει με τη μάσκα που επινόησε ο Delorme. Η βενετσιάνικη μάσκα, που απαντάται και στο καρναβάλι, ήταν συνήθως λευκή, αποτελούμενη από ένα κοίλο ράμφος και δύο οπές στην περιοχή των ματιών που προορίζονταν να καλυφθούν με προστατευτικά γυαλιά» εξηγεί η καθηγήτρια της Ιατρικής Σχολής.
Οπως λέει ακόμη η κυρία Καραμάνου, πέραν των εθίμων που εξελίχθηκαν στην πορεία των χρόνων ως χαρακτηριστικά γνωρίσματα του καρναβαλιού, την περίοδο του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης, οι μεγάλες επιδημίες της εποχής ανέδειξαν μέσα από τις εξάρσεις τους και την περίοδο εκείνη την ανεπάρκεια του ιατρικού σώματος και του τότε υγειονομικού συστήματος.
