Η ηλεκτροκίνηση πάει με… αραμπά

Η ηλεκτροκίνηση αναπτύσσεται ραγδαία σε όλον τον κόσμο. Ηλεκτρικά οχήματα, μηχανάκια, ποδήλατα, ακόμα και πατίνια, είναι μέρος μιας παγκόσμιας τάσης. Το 2017 οι πωλήσεις-ρεκόρ των ηλεκτρικών αυτοκινήτων έφτασαν το 1 εκατ., αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό σε πάνω από 3 εκατ. στους δρόμους του πλανήτη. Η μεγαλύτερη αγορά ήταν η Κίνα που κατείχε πάνω από 50% των διεθνών πωλήσεων. Τα σκήπτρα όμως κρατά η Νορβηγία, με το 40% όλων των νέων οχημάτων που πωλήθηκαν στη χώρα το 2017 να είναι ηλεκτρικά.

Οι προβλέψεις του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας δείχνουν ότι το 2030 τα ηλεκτρικά οχήματα θα φτάσουν ακόμη και τα 220 εκατ. χάρη στην τεχνολογική καινοτομία και στην περιβαλλοντική ατζέντα για το 2030. Δεδομένου ότι οι μεταφορές είναι ο μόνος τομέας στην ΕΕ όπου οι εκπομπές ρύπων αυξάνονται, θεωρείται «κλειδί» για την επίτευξη του στόχου μείωσής τους κατά 40%. Το ερώτημα είναι πού βρίσκεται η Ελλάδα στον ευρωπαϊκό χάρτη.

Στη χώρα μας η ηλεκτροκίνηση βρίσκεται σε εμβρυακή φάση. Συνολικά στις μεταφορές η ηλεκτροκίνηση ανέρχεται στο 0,5% και συνδέεται σχεδόν αποκλειστικά με τα μέσα σταθερής τροχιάς, ενώ οριακά ξεκολλάει από το μηδέν το ποσοστό των οχημάτων που είναι αμιγώς ηλεκτροκίνητα. Το 2016 κυκλοφορούσαν 397 ηλεκτρικά οχήματα, κυρίως σε δημοτικές υπηρεσίες καθαριότητας, ενώ έχουν καταγραφεί μόνο 3 εγκεκριμένες, δημοσίως προσβάσιμες, εγκαταστάσεις συσκευών φόρτισης.

Για μια μοναδική ευκαιρία για την Ελλάδα, όχι μόνο για να αξιοποιήσει τα οφέλη, αλλά και για να μπει δυναμικά στη βιομηχανία της ηλεκτροκίνησης – από την κατασκευή εξαρτημάτων μέχρι τη δημιουργία μικρών ηλεκτρικών οχημάτων -, κάνει λόγο μιλώντας στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Ελληνικού Ινστιτούτου Ηλεκτροκίνητων Οχημάτων (ΕΛΙΝΗΟ) Παντελής Καλογεράκος. Επισημαίνοντας την ανάγκη κινήτρων από την πλευρά της πολιτείας, τονίζει ότι οι επενδύσεις στις απαιτούμενες υποδομές θα επιταχύνουν τη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης στην ελληνική αγορά.

Παρά τους φιλόδοξους όμως ευρωπαϊκούς στόχους, το Εθνικό Πλαίσιο Πολιτικής για τα εναλλακτικά καύσιμα προβλέπει μόλις 15.000 ηλεκτρικά οχήματα στην Ελλάδα μέχρι το 2030. Οπως καταγράφεται χαρακτηριστικά, «η αύξηση της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας στις μεταφορές που αναμένεται τα επόμενα χρόνια θα είναι κυρίως λόγω του σταδιακού εξηλεκτρισμού των υφιστάμενων μέσων σταθερής τροχιάς και των νέων γραμμών του μετρό και λιγότερο από τη διείσδυση ηλεκτρικών οχημάτων, η οποία αναμένεται να είναι περιορισμένη μέχρι το 2020».

Ο πρώτος διαγωνισμός για νέα λεωφορεία στην πρωτεύουσα ύστερα από 13 χρόνια είναι στα σκαριά. Από τα συνολικά 92 οχήματα αντιρρυπαντικής τεχνολογίας που θα προμηθευτεί ο ΟΑΣΑ, τα 12 προβλέπεται να είναι ηλεκτροκίνητα. Οι τεχνικές προδιαγραφές είναι ήδη έτοιμες, όμως η προκήρυξη «κόλλησε» σε ένα αίτημα των ευρωπαϊκών αρχών που χρηματοδοτούν την προμήθεια μαζί με την Περιφέρεια Αττικής, η οποία διαθέτει 30 εκατ. ευρώ.

Αίτημα που θέλει περισσότερα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία στο μείγμα του διαγωνισμού. Το τοπίο αναμένεται να ξεκαθαρίσει μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο, ύστερα από εντατικές διαβουλεύσεις στις οποίες βρίσκεται το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Ως αντιστάθμισμα ζητείται από την ελληνική πλευρά ένα χρηματοδοτικό πακέτο για την ανάπτυξη δικτύου φόρτισης οχημάτων, καθώς αυτό θα είναι απαραίτητο για την εύρυθμη λειτουργία των ΜΜΜ της Αθήνας.

Συνολικά, μέχρι σήμερα έχουν δεσμευτεί συνολικά 250 εκατ. ευρώ για την ανανέωση των στόλων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, συμπεριλαμβανομένων των 30 εκατ. από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Αττική 2014-2020». Πόροι που θα εξασφαλίσουν ότι το 40% των οδικών συγκοινωνιών της Αθήνας και το 50% της Θεσσαλονίκης θα στηρίζονται σε «πράσινες» τεχνολογίες. Σήμερα, υπάρχουν 610 λεωφορεία συμπιεσμένου φυσικού αερίου (CNG) στην Αθήνα, καθιστώντας τον στόλο έναν από τους μεγαλύτερους στην Ευρώπη.

«Η ηλεκτροκίνηση αποτελεί προτεραιότητα για τα μέσα μεταφοράς της πρωτεύουσας, με δεδομένο και τον ευρωπαϊκό στόχο του 2030. Παράλληλα, θέλουμε να στείλουμε κι ένα γενικότερο μήνυμα για στροφή στις μη ρυπογόνες τεχνολογίες» λέει στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών Θάνος Βούρδας.

Σημειώνεται ότι αντίστοιχοι διαγωνισμοί για να ευοδώσουν χρειάζονται 2-3 χρόνια, οπότε θεωρείται λογική η πρόβλεψη του Εθνικού Πλαισίου ότι η χώρα μας το 2020 δεν θα έχει ηλεκτρικά λεωφορεία, όμως ο στόχος για το 2025 είναι 40 και για το 2030 προβλέπει 90 ηλεκτρικά λεωφορεία.

Για να βγουν όμως πραγματικά στους δρόμους ηλεκτρικά αυτοκίνητα, απαιτείται ένα αξιόπιστο δίκτυο φόρτισης. Η ποσοτικοποίηση των δεδομένων, συνεκτιμώντας τις προβλέψεις για τη διείσδυση της ηλεκτροκίνησης, έχει ανατεθεί από τον ΔΕΔΔΗΕ στο ΙΜΕΤ και είναι το πρώτο βήμα για να γίνει η χωροθέτηση των σταθμών και κατόπιν η εγκατάστασή τους.

Η σχετική μελέτη, που θα παρουσιαστεί στα μέσα Οκτωβρίου, προβλέπει περί τους 80 ταχυφορτιστές οχημάτων στους αυτοκινητόδρομους της χώρας και ακόμη 3.000 απλούς φορτιστές στις μεγάλες πόλεις. Ενδεικτικό του ύψους της επένδυσης που θα απαιτηθεί είναι ότι το κόστος ενός διπλού ταχυφορτιστή που εξαρτάται από την ταχύτητα φόρτισης μπορεί να κυμανθεί από 8.000 έως 20.000 ευρώ.

Οπως επισημαίνει μιλώντας στο «Βήμα» ο διευθυντής του ΙΜΕΤ δρ Ευάγγελος Μπεκιάρης, μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης στη χώρα μας θα δώσει, πέρα από τη δημιουργία ενός δικτύου φόρτισης, η απαλλαγή από φόρους και δασμούς των οχημάτων με range extender. «Πρόκειται για οχήματα με βοηθητικό κινητήρα που απλά επεκτείνει την αυτονομία για κάποια χιλιόμετρα σε περίπτωση εξάντλησης της μπαταρίας του. Ενώ στην Ευρώπη θεωρούνται αμιγώς ηλεκτρικά, στην Ελλάδα θεωρούνται υβριδικά και φορολογούνται» εξηγεί.

Τα πρώτα ηλεκτρικά ταξί στους δρόμους της Θεσσαλονίκης θα φέρει, το 2019, το πρωτοποριακό για τα ελληνικά δεδομένα πρόγραμμα που «τρέχει» το Ινστιτούτο Βιώσιμης Κινητικότητας και Δικτύων Μεταφορών (ΙΜΕΤ/ΕΚΕΤΑ) σε συνεργασία με μεγάλη εταιρεία ραδιοταξί της πόλης. Εκτιμήσεις των αυτοκινητιστών φέρνουν τον αριθμό των πρώτων «πράσινων» ταξί σε 100 στην Κεντρική Μακεδονία, όταν ο στόλος της πόλης έχει να ανανεωθεί από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Νομοθετικά το απαραίτητο βήμα έγινε με τροπολογία που κατατέθηκε στο νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τα υδατοδρόμια και επιτρέπει τα αμιγώς ηλεκτροκίνητα οχήματα να τίθενται σε κυκλοφορία ως ταξί. Μέχρι σήμερα προβλεπόταν ότι τα ταξί μπορούσαν να έχουν μόνο μηχανή εσωτερικής καύσης. Οπως αναφέρεται μάλιστα στην αιτιολογική έκθεση, τα ηλεκτρικά οχήματα συμβάλλουν σημαντικά στη μείωση της επιβάρυνσης του περιβάλλοντος, στη διασφάλιση της δημόσιας υγείας και στον περιορισμό της ηχορύπανσης.