Ποιοτικό «ξεσκαρτάρισμα» μέσα στο δικαστικό σώμα, προκειμένου να απομακρυνθούν δικαστές που είναι ανεπαρκείς ή αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας έχει ξεκινήσει σε όλο το φάσμα της Δικαιοσύνης, τόσο από τις ηγεσίες των ανώτατων δικαστηρίων όσο και από το αρμόδιο υπουργείο.
Οι απολύσεις δικαστικών στο πεδίο της πολιτικής και ποινικής Δικαιοσύνης, που ξεκίνησαν πριν από τρία χρόνια από την τότε Πρόεδρο του Αρείου Πάγου Μαρία Γεωργίου, έχουν φθάσει πλέον τις 35 για περιπτώσεις δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών που είχαν καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων, οι οποίες συχνά ξεπερνούσαν τα τέσσερα ή και πέντε χρόνια.
Οι απολύσεις αυτές, όλες για λόγους υπηρεσιακής ανεπάρκειας, συνεχίζονται και επί προεδρίας Ιωάννας Κλάπα και σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», αμέσως μετά τις γιορτές αναμένεται να παραπεμφθούν ακόμα δέκα δικαστικοί λειτουργοί στην Ολομέλεια, με το ερώτημα της απόλυσης (επίσης για μεγάλες καθυστερήσεις στην έκδοση αποφάσεων).
Πέραν των απολύσεων, όμως, πειθαρχικές ποινές για δικαστές που δεν αποδίδουν και καθυστερούν, προκαλώντας πολλές φορές σοβαρές βλάβες σε πολίτες και πλήττοντας το κύρος της Δικαιοσύνης, επιβάλλονται από τα αρμόδια συμβούλια τα τελευταία χρόνια σε μια προσπάθεια, που πλέον εμφανίζεται συντονισμένη, να αποτελέσει παρελθόν η κακώς εννοούμενη συναδελφική αλληλεγγύη που επέτρεψε για χρόνια να καλύπτονται υπηρεσιακά δικαστικοί που δεν είχαν καμία ενσυναίσθηση για την εκπλήρωση των καθηκόντων τους.
Παράλληλα το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει έτοιμο για κατάθεση στη Βουλή αμέσως μετά τις γιορτές νομοσχέδιο που προβλέπει για πρώτη φορά μετά από χρόνια εθελούσια έξοδο και στο δικαστικό σώμα. Η εθελουσία, για την οποία το υπουργείο Οικονομικών, σύμφωνα με πληροφορίες, είναι σύμφωνο, θα αφορά δικαστές και εισαγγελείς που αποδεδειγμένα αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, ψυχικής και σωματικής, και ως εκ τούτου δεν μπορούν να αποδώσουν στα καθήκοντά τους, μεταξύ άλλων, καθυστερώντας στην έκδοση αποφάσεων.
Εθελουσία και κίνητρα
Η εθελουσία, την οποία στηρίζει και η Ενωση Δικαστών και Εισαγγελέων (συνδικαλιστική εκπροσώπηση των δικαστών), από το υπουργείο Δικαιοσύνης έχει προσδιοριστεί να περιλάβει περί τους εκατό δικαστικούς που υπηρετούν σήμερα κυρίως στα εφετεία της χώρας. Η εθελουσία θα αφορά δικαστές ή εισαγγελείς που έχουν σοβαρά προβλήματα υγείας και εξ αυτού δεν μπορούν να παραμείνουν στο δικαστικό σώμα.
Η πιστοποίηση της κατάστασης της υγείας τους για λόγους που σχετίζονται με τη φερεγγυότητα των όποιων ισχυρισμών τους προβλέπεται να γίνει από την Ανώτατη Υγειονομική Υπηρεσία του Στρατού.
Βεβαίως, όπως προβλέπεται από τις σχετικές συνταγματικές διατάξεις, για την αποχώρηση των δικαστικών που θα κριθεί ότι πληρούν τις προϋποθέσεις της εθελούσιας την τελική απόφαση θα λάβει το Ανώτατο Δικαστικό Συμβούλιο, που είναι το ανώτατο όργανο διοίκησης της Δικαιοσύνης. Πρόσθετη προϋπόθεση για την εθελούσια έξοδο, πέραν των προβλημάτων υγείας, θα είναι και ο χρόνος προϋπηρεσίας στη Δικαιοσύνη, καθώς τίθεται όριο τουλάχιστον 12 χρόνων προϋπηρεσίας.
Η εθελουσία για τους δικαστές αναμένεται να ολοκληρωθεί ως το τέλος της τρέχουσας δικαστικής χρονιάς, δηλαδή μέχρι τον Ιούνιο του 2025. Ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης δηλώνει στο «Βήμα» ότι «στόχος είναι να δοθεί διέξοδος σε εκείνους που δεν μπορούν να ανταποκριθούν και να επιταχυνθεί η απονομή της δικαιοσύνης για τους πολίτες και την ανάπτυξη της χώρας».
Να σημειωθεί εδώ ότι από χρόνια είχαν γίνει προτάσεις για εθελούσια έξοδο στο δικαστικό σώμα, ενώ η μόνη φορά που είχε εφαρμοστεί ήταν το 2008, επί υπουργίας Κ. Χατζηδάκη, όταν και δόθηκαν κίνητρα, όπως θα γίνει και τώρα, συνταξιοδοτικής φύσεως, με αναγνώριση ετών και λοιπά, σε δικαστές.
Μέτρα και στο ΣτΕ
Απολύσεις δικαστικών όμως λόγω υπηρεσιακής ανεπάρκειας έχουμε πλέον και στη διοικητική Δικαιοσύνη, καθώς σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος» ήδη τέσσερις δικαστικοί έχουν απολυθεί λόγω ανεπάρκειας (για δύο έχουν εκδοθεί οι σχετικές αποφάσεις και για τους άλλους δύο αναμένεται η έκδοση), ενώ ο πρόεδρος του Συμβουλίου της Επικρατείας Μιχάλης Πικραμένος, που ανέλαβε το τιμόνι του Δικαστηρίου πριν από λίγους μήνες, φέρεται αποφασισμένος να τηρούνται στο εξής οι χρόνοι για την έκδοση αποφάσεων και να ελέγχεται η απόδοση των δικαστικών λειτουργών.
Προς τούτο ήδη απέστειλε προσωπική επιστολή σε δικαστές της διοικητικής Δικαιοσύνης, με σαφή προειδοποίηση να προχωρήσουν σε στοχοθεσία, δηλαδή να ενημερώσουν πώς θα προχωρήσουν εκκρεμότητες που έχουν και να ελεγχθούν για το αποτέλεσμα της προσπάθειάς τους. Ο πρόεδρος του ΣτΕ είναι αποφασισμένος, όπως έχει δηλώσει, να προχωρήσει σε μέτρα ακόμα και μέσα στο Συμβούλιο της Επικρατείας προκειμένου να επιταχυνθούν η έκδοση αποφάσεων και η γενικότερη απόδοση των δικαστικών λειτουργών.
Είναι σίγουρο πάντως πως τον τελευταίο καιρό κάτι έχει αλλάξει πλέον στη Δικαιοσύνη, όπου για χρόνια η απουσία ουσιαστικής αξιολόγησης των δικαστών ήταν ο κανόνας και η ανέλιξη των δικαστικών λειτουργών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ουσιαστική λειτουργία της Δικαιοσύνης, ήταν αποτέλεσμα μόνο της θέσης που κατείχαν στην επετηρίδα και όχι της όποιας προσφοράς.
Πάντως, η κάλυψη των κενών που προκύπτουν είτε από τις απολύσεις είτε από την εθελουσία δεν θα καλυφθούν με επιπλέον δικαστές που αποφοιτούν από την Εθνική Σχολή Δικαστών, καθώς η ενοποίηση στον πρώτο βαθμό 960 ειρηνοδικών έχει προκαλέσει στην ποινική και στην πολιτική Δικαιοσύνη μεγάλη αύξηση σε δικαστές, που αναλογεί σχεδόν στο ένα τρίτο του δικαστικού σώματος.
