Η δυναμική που αναπτύσσει το λιμάνι του Πειραιά, που μετά την άφιξη της COSCO σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο, αλλά και η σταδιακή ανάδειξη της Βόρειας Ελλάδας σε ενεργειακό κόμβο για την ευρύτερη περιοχή των Βαλκανίων ανοίγουν τον δρόμο για την εξέλιξη της χώρας μας σε διαμετακομιστικό κόμβο διεθνούς εμβέλειας. Οι αναπτυξιακές προοπτικές στους κλάδους των logistics και των μεταφορών φέρνουν τον σιδηρόδρομο στο προσκήνιο. Και από ένα μέσο που παρέμενε απαξιωμένο στα μάτια του επιβατικού κοινού, το τρένο διεκδικεί να γίνει πρωταγωνιστής στην οικονομία της χώρας.
Στη Βόρεια Ελλάδα, αυτή η εξέλιξη τροφοδοτείται όχι τόσο από τα εμπορεύματα αλλά από το πετρέλαιο. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο νεότερος παίκτης που δραστηριοποιήθηκε στον ελληνικό σιδηρόδρομο, η Rail Cargo Logistics Goldair, η οποία εγκαινίασε τα δρομολόγιά της στη Σίνδο στα τέλη του περασμένου Ιουνίου, βλέπει στην ευρύτερη περιοχή μεγάλες ευκαιρίες ανάπτυξης, με βασικό μοχλό τη μεταφορά πετρελαίου στη Βουλγαρία.
Σήμερα, η εταιρεία κάνει πλέον καθημερινά δρομολόγιο από Θεσσαλονίκη προς Βουλγαρία μέσω Προμαχώνα, διαθέτει ήδη τέσσερις μηχανές και θα αποκτήσει ακόμα δύο στις αρχές του 2019, ενώ εξετάζεται και περαιτέρω επένδυση λόγω της διαφαινόμενης αύξησης του εμπορευματικού έργου.
«Κόμβος» η Βόρεια Ελλάδα
Οπως αποκάλυψε στέλεχος της Rail Cargo Logistics Goldair σε συνάντηση με εκπροσώπους των μέσων ενημέρωσης, η Βόρεια Ελλάδα εξελίσσεται ταχύτατα σε σημαντικό ενεργειακό κόμβο και η στρατηγική της εταιρείας δομείται ήδη επάνω σε αυτό, χωρίς να αποκλείεται βέβαια η κάθοδός της και στην Αθήνα. Συνολικά, σε βάθος πενταετίας, η εταιρεία πρόκειται να επενδύσει 20 εκατ. ευρώ, με στόχο την ενίσχυση των εμπορευματικών ροών μεταξύ Ελλάδας και Κεντρικής Ευρώπης.
Η Θεσσαλονίκη κατέχει ήδη περίοπτη θέση σε αυτή τη σκακιέρα, καθώς το πετρέλαιο φτάνει διά θαλάσσης στα διυλιστήρια και φορτώνεται απευθείας στον σιδηρόδρομο με προορισμό τις γειτονικές χώρες. Αυτό εξασφαλίζει πιο οικονομική και άμεση μεταφορά, με ένα μέσο που θεωρείται μάλιστα και το πλέον αξιόπιστο, αλλά και περιβαλλοντικά υπεύθυνο.
Παράλληλα, ο ΟΛΘ προχωρεί στη δημιουργία του δικού του εμπορευματικού κέντρου και βρίσκεται σε συζητήσεις με εταιρείες που παρέχουν σιδηροδρομικό έργο και διαθέτουν ευρωπαϊκή άδεια, προκειμένου να λειτουργήσει με δικό του σιδηροδρομικό βραχίονα. Την ίδια στγμή όμως η ΓΑΙΑΟΣΕ, προχωρώντας προς τη δεύτερη φάση του διαγωνισμού για το logistics center στο Στρατόπεδο Γκόνου, αφήνει ανοιχτή την πόρτα για μετέπειτα συνέργειες με τον ΟΛΘ.
Εκτιμάται ότι ο ανάδοχος για το εμπορευματικό στο Στρατόπεδο Γκόνου θα αναδειχθεί το πρώτο εξάμηνο του 2019, ενώ σειρά θα πάρει η Αλεξανδρούπολη, με την προκήρυξη να τοποθετείται στο δεύτερο εξάμηνο της νέας χρονιάς. Ολη αυτή η κινητικότητα στη Βόρεια Ελλάδα δικαιολογεί και τη συγκέντρωση μεγάλου ενδιαφέροντος για δραστηριοποίηση εταιρειών στο σιδηροδρομικό δίκτυο της περιοχής.
Αδεια λειτουργίας σιδηροδρομικής επιχείρησης έχει λάβει ήδη μετά τη Rail Cargo Logistics Goldair και η Μakios Logistics με έδρα επίσης τη Θεσσαλονίκη. Οι τελευταίοι όμως μήνες έφεραν και ρουμανικό ενδιαφέρον στον ελληνικό σιδηρόδρομο, με προγεφύρωμα το λιμάνι της Θεσσαλονίκης. Μετά την κατάθεση φακέλου στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ) από την Grup Feroviar Roman SA για την απόκτηση πιστοποιητικών ασφαλείας, καθώς διαθέτει ευρωπαϊκή σιδηροδρομική άδεια, την ίδια διαδικασία ακολούθησε και η TEF Logistica Feroviara SRL. Η εταιρεία, η οποία εγκατέστησε επίσης υποκατάστημα στην Ελλάδα, εκτιμά ότι με τη λήψη του πιστοποιητικού θα δραστηριοποιηθεί στη χώρα μας στις αρχές του 2019.
Τα «κλειδιά» για το ενδιαφέρον στην Αθήνα
Η Αθήνα μοιάζει μεν να έρχεται σε δεύτερη μοίρα, όμως δύο είναι τα «κλειδιά» που θα ξεκλειδώσουν το ενδιαφέρον. Από τη μια μεριά, η ολοκλήρωση των εργασιών στον βασικό σιδηροδρομικό άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης και, από την άλλη, η πλήρης δρομολόγηση της ανάπτυξης του Θριασίου. Μετά την ολοκλήρωση της παραχώρησης των 588 στρ. της ΓΑΙΑΟΣΕ που θα φέρει την έναρξη των εργασιών κατασκευής στο πρώτο εξάμηνο του 2019, το μεγάλο πρότζεκτ είναι το Θριάσιο ΙΙ των 1.450 στρ., που περιλαμβάνει και το σύνολο της σιδηροδρομικής υποδομής.
Ο διεθνής διαγωνισμός για το ΣΔΙΤ βρίσκεται λίγο πριν από τη δημοσίευση, που προσδιορίζεται για τις αρχές του χρόνου. Εξάλλου, σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΟΣΕ, κ. Γιώργο Κακουλάκη, η έναρξη του διαγωνισμού είναι απολύτως απαραίτητη ώστε να ληφθεί παράταση από την Κομισιόν στην προθεσμία της 31ης Μαρτίου 2019 προκειμένου να μη ζητηθεί επιστροφή της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης του έργου.
Ο ΟΣΕ θα συμμετάσχει ενεργά στο επενδυτικό σχήμα έχοντας ποσοστό που θα καθοριστεί από τη διαγωνιστική διαδικασία. Το Θριάσιο ΙΙ θα είναι το μεγαλύτερο Logistics Park της Ανατολικής Μεσογείου και θα συμπεριλαμβάνει μεταφορά και μεταφόρτωση εμπορευμάτων. Η λειτουργία του θα μεταμορφώσει τον χάρτη των επαγγελματικών μεταφορών της χώρας και θα βοηθήσει να ανέβει το ποσοστό από το 2,2% της μεταφοράς εμπορευμάτων με τον σιδηρόδρομο και να πλησιάσει τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι γύρω στο 17%.
Η σύνδεση του βασικού δικτύου με τις βιομηχανικές περιοχές, στα πρότυπα της συμφωνίας με τη Motοr Oil για τα διυλιστήρια της Κορίνθου, μια επένδυση 10 εκατ. ευρώ, αποτελεί προτεραιότητα για τον ΟΣΕ. Το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο έχει ήδη εκπονηθεί και τα επόμενα βήματα πρόκειται να γίνουν με τις ΒΙΠΕ Κιλκίς, Αλεξανδρούπολης, αλλά και με τα ΕΛΠΕ στην Αττική, όπου και θα αναβιώσει η γραμμή και στις επιβατικές μεταφορές παίζοντας τον ρόλο Προαστιακού.
Η δυναμική που θα προσφέρει στο δίκτυο αυτή η πρωτοβουλία γίνεται ξεκάθαρη από το γεγονός ότι οι προγραμματικές συμβάσεις για τη διασύνδεση διυλιστηρίων και βιομηχανικών μονάδων πέριξ της Κορίνθου με το δίκτυο εκτιμάται ότι θα δημιουργήσουν μεταφορική ικανότητα 300.000 τόνων ετησίως. Εν τω μεταξύ, ο σιδηροδρομικός βραχίονας της COSCO, η PEARL, υπέγραψε στο τέλος Νοεμβρίου σύμβαση για την πρόσβαση στο δίκτυο του διαχειριστή της σιδηροδρομικής υποδομής στην Ελλάδα. Η εταιρεία έχει ήδη μισθώσει για τις ανάγκες διαμεταφοράς 408 φορταμαξών, χωρητικότητας πλέον των 1.300 TEUs, ενώ βρίσκεται σε ώριμες διαπραγματεύσεις συμβολαίων μίσθωσης και συντήρησης τροχαίου υλικού με το ελληνικό Δημόσιο.
