Ο Γιώργος Χριστοδουλάκης παραιτήθηκε από την παθολογική κλινική του Νοσοκομείου Αργοστολίου στα τέλη του 2020. Εφυγε τελευταίος, έχοντας δει νωρίτερα να αποχωρούν συνάδελφοί του είτε λόγω συνταξιοδότησης είτε λόγω παραίτησης. «Ηταν συνθήκες σκλαβιάς» λέει σήμερα. Λίγο πριν από την αποχώρησή του, εν μέσω πανδημίας, είδε γιατρό να λιποθυμά από την κούραση μέσα στο τμήμα COVID. Επρόκειτο για μια αναισθησιολόγο που αργότερα εγκατέλειψε όχι μόνο το Νοσοκομείο Αργοστολίου, αλλά και την Ελλάδα.
Πίεση, ευθύνες, χαμηλοί μισθοί και ένα εξοντωτικό περιβάλλον εργασίας έχουν προκαλέσει τα τελευταία χρόνια κύμα φυγής από το ΕΣΥ, και όχι μόνο. Σε τομείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα, όπως οι αστικές συγκοινωνίες της Αθήνας, αλλά και του στενού πυρήνα του κράτους, όπως οι Ενοπλες Δυνάμεις, παρατηρείται το τελευταίο διάστημα πλημμυρίδα παραιτήσεων. Μιλώντας στο «Βήμα» εργαζόμενοι και συνδικαλιστές αναλύουν τους λόγους για τους οποίους συγκεκριμένοι κλάδοι αποψιλώνονται από προσωπικό.
ΕΣΥ: Κάθε μήνα μείον 300 υπάλληλοι
Το ΕΣΥ νοσεί βαριά και αυτό, όσο τετριμμένο και αν ηχεί, αποτυπώνεται (και) στο κύμα φυγής γιατρών και νοσηλευτών. «Το 2022 οι παραιτήσεις μόνιμων ειδικευμένων γιατρών κόντεψαν να ξεπεράσουν τις συνταξιοδοτήσεις» λέει στο «Βήμα» ο γενικός γραμματέας της Ομοσπονδίας Ενώσεων Νοσοκομειακών Γιατρών Ελλάδος (ΟΕΝΓΕ) Παναγιώτης Παπανικολάου. «Το 2023 τις ξεπέρασαν κατά πολύ: Οι παραιτήσεις ήταν περίπου 650 και οι συνταξιοδοτήσεις 430» διευκρινίζει, τονίζοντας ότι τους πρώτους μήνες του 2024 ο ρυθμός των αποχωρήσεων βαίνει ήδη αυξανόμενος.
«Από το ΕΣΥ φεύγουν κάθε μήνα περίπου 300 υπάλληλοι. Το 1/3 περίπου αφορά συνταξιοδοτήσεις και τα υπόλοιπα 2/3 παραιτήσεις» επιβεβαιώνει από την πλευρά του και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημόσιων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ) Μιχάλης Γιαννάκος. Ο ίδιος αποδίδει τις μαζικές παραιτήσεις στις δυσμενείς συνθήκες εργασίας, στις χαμηλές αμοιβές που ενίοτε δεν καλύπτουν ούτε το κόστος διαβίωσης, στην εργασιακή ανασφάλεια των συμβασιούχων και στην έλλειψη κινήτρων, όπως η ένταξη στα Βαρέα και Ανθυγιεινά Επαγγέλματα και η εξασφάλιση στέγης. Ετσι, πολλοί εργαζόμενοι του ΕΣΥ στρέφονται στον ιδιωτικό τομέα ή φεύγουν για το εξωτερικό. «Αν δεν γίνουμε ανταγωνιστικοί ως σύστημα σε μισθούς και κίνητρα, θα φύγουν όλοι» προειδοποιεί.
Από τη Θεσσαλονίκη για εφημερία στη… Δράμα
Τρεις βασικούς παράγοντες πίσω από το κύμα παραιτήσεων διακρίνει ο Παναγιώτης Παπανικολάου. «Ενας λόγος είναι η εξοντωτική υπερεργασία, με έκνομες εντολές για διαρκείς μετακινήσεις» σημειώνει, εξηγώντας ότι παθολόγοι από τη Θεσσαλονίκη αναγκάζονται να εφημερεύουν στη Δράμα και γιατροί από το Κέντρο Υγείας Ψαχνών στη Σκύρο. «Ενας δεύτερος παράγοντας είναι η ετεροαπασχόληση» συνεχίζει, τονίζοντας ότι γιατροί κλινικών ειδικοτήτων τοποθετούνται στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών. Τρίτος παράγοντας είναι η μισθολογική απαξίωση, αφού, όπως υποστηρίζει ο γραμματέας της ΟΕΝΓΕ, «οι μισθοί είναι τρεις φορές χαμηλότεροι από αυτούς της Ρουμανίας» – και ακόμα χαμηλότεροι για νοσηλευτές και διοικητικό προσωπικό.
Η ασφυκτική κατάσταση που έχει διαμορφωθεί στα νοσοκομεία ξεκίνησε την περίοδο των μνημονίων και έκτοτε επιδεινώνεται. «Συνέβαλε και η κρίση της πανδημίας κατά την οποία χειροτέρευσαν οι συνθήκες εργασίας. Το προσωπικό εξουθενώθηκε καθώς δεν δίνονταν άδειες και ρεπό» περιγράφει ο Μιχάλης Γιαννάκος. Οσο για τις αποχωρήσεις, υπογραμμίζει πως την κατάσταση στα δημόσια νοσοκομεία δυσχεραίνει η δυνατότητα που δίνεται πλέον στους γιατρούς οι οποίοι έχουν θεμελιώσει δικαίωμα σύνταξης να φεύγουν δικαιούμενοι το 100% της, συν τον μισθό του ιδιωτικού τομέα. «Για να αντιστραφεί αυτή η εικόνα, χρειάζονται προσλήψεις μόνιμου προσωπικού, μονιμοποίηση συμβασιούχων, αυξήσεις μισθών και παροχή κινήτρων».
Ο Παναγιώτης Παπανικολάου εξηγεί ότι τα ρεύματα αποχώρησης από το ΕΣΥ διακρίνονται ανά ηλικιακή κατηγορία στους παλιούς μόνιμους γιατρούς, στους νεότερους επικουρικούς και, τέλος, στους νέους πτυχιούχους. Οσο για τα επόμενα βήματα αυτών που εγκαταλείπουν το δημόσιο σύστημα Υγείας; «Οι περισσότεροι ανοίγουν ιδιωτικό ιατρείο, ιδίως οι παθολόγοι. Αλλοι, κυρίως οι αναισθησιολόγοι, φεύγουν για την Κύπρο. Και κάποιο νέοι πτυχιούχοι Ιατρικής πάνε στο εξωτερικό για ειδικότητα και δεν γυρίζουν ποτέ». Σήμερα οι μεγαλύτερες ελλείψεις παρατηρούνται στους ακτινοδιαγνώστες, οι οποίοι απορροφώνται κατά βάση από τον ιδιωτικό τομέα. Σοβαρές ελλείψεις υπάρχουν και στους αναισθησιολόγους, ενώ τελευταία καταγράφεται πρόβλημα και με τους παθολόγους, ιδίως στην περιφέρεια.
ΟΣΥ: Η εμπειρία δεν πληρώνεται
«Πληγή» αποτελούν οι παραιτήσεις και στην ΟΣΥ, που διαχειρίζεται τα λεωφορεία και τα τρόλεϊ της Αθήνας. Από τους 367 οδηγούς που προσελήφθησαν με βάση την προκήρυξη 1/2020 του ΑΣΕΠ, το 25%-30% έχει ήδη αποχωρήσει, σύμφωνα με υπολογισμούς του Συνδικάτου Εργαζομένων ΟΑΣΑ, με αποτέλεσμα να καλούνται διαρκώς νέοι επιλαχόντες οι οποίοι πρέπει να εκπαιδευτούν από την αρχή. «Εχουν γίνει έξι αναπληρώσεις» λέει στο «Βήμα» ο Κυριάκος Κωστάκος, πρόεδρος του Συνδικάτου. Το βασικό πρόβλημα είναι ότι στους νεοπροσλαμβανόμενους οδηγούς δεν αναγνωρίζεται η προϋπηρεσία στον ιδιωτικό τομέα. «Ετσι προσλαμβάνονται εργαζόμενοι που δούλευαν 10-15 χρόνια ως επαγγελματίες οδηγοί και ξεκινούν από τα 858 ευρώ μεικτά» λέει, τονίζοντας ότι «δεν μπορείς να φέρεις έναν 40άρη που κουβαλά 20 χρόνια στα πούλμαν να δουλέψει με αυτά τα χρήματα».
«Κάθονται το πολύ δυο μήνες, κάνουν τα δρομολόγια, βλέπουν την κόλαση που επικρατεί και μόλις αντιλαμβάνονται ότι δεν αξίζει τον κόπο φεύγουν» υπογραμμίζει ο Σταύρος Μανίκας, οδηγός της ΟΣΥ και μέλος του ΔΣ του Συνδικάτου. «Αν τους αναγνωριζόταν η προϋπηρεσία, το κόστος θα ήταν μικρότερο από αυτό της εκπαίδευσης που απαιτείται πάνω στα λεωφορεία» καταλήγει.
ΕΔ: Διαγωνισμός χωρίς υποψηφίους
Σε μια άλλη κατηγορία υπαλλήλων, αυτή τη φορά στον σκληρό πυρήνα του κράτους, τις Ενοπλες Δυνάμεις, οι συνδικαλιστικές ενώσεις κάνουν λόγο επίσης για κύμα μαζικής φυγής στελεχών που οδηγεί σε υποστελέχωση ακόμη και νευραλγικών μονάδων των τριών κλάδων. Τα ενδεικτικά παραδείγματα που επικαλούνται περιλαμβάνουν αποστρατείες αξιωματικών και υπαξιωματικών που έχουν συμπληρώσει τα απαιτούμενα έτη, με το παλαιό ή το νέο συνταξιοδοτικό σύστημα, αλλά και παραιτήσεις νέων που μόλις είχαν εισαχθεί στα παραγωγικές σχολές. Είναι ενδεικτικό, υπογραμμίζουν, ότι πριν από λίγους μήνες ανακοινώθηκε παράταση διαγωνισμού πρόσληψης νέων επαγγελματιών οπλιτών (ΕΠΟΠ) εξαιτίας αδυναμίας πλήρωσης των θέσεων που είχαν προκηρυχθεί.
Συντονισμός: Αγγελος Σκορδάς
Επιμέλεια: Παναγιώτης Σωτήρης
