Συντονισμός, Άγγελος Σκορδάς
Επιμέλεια, Παναγιώτης Σωτήρης
Το ντιμπέιτ για τα μη κρατικά πανεπιστήμια έχει πάρει «φωτιά» με τις συνεχόμενες καταλήψεις σχολών και την εξεταστική του χειμερινού εξαμήνου να βρίσκεται στον αέρα. Από τη μεριά τους, ειδικευμένοι νομικοί καλούνται να αναλύσουν τη συνταγματικότητα ή μη της αναμενόμενης ρύθμισης, ενώ το πολιτικό προσωπικό διαλέγει πλευρές υπέρ ή κατά αυτής – ακόμα κι αν δεν την έχουμε δει ακόμα. Ωστόσο, οι μαθητές που θα βρουν μπροστά τους τα επόμενα χρόνια ένα νέο ακαδημαϊκό τοπίο έχουν μείνει εν πολλοίς εκτός της συζήτησης.
«Το Βήμα» δίνει τον λόγο στους άμεσα ενδιαφερομένους, μαθητές της Β’ Λυκείου, δημόσιων και ιδιωτικών σχολείων, που σύμφωνα με τον προγραμματισμό του υπουργείου Παιδείας το 2025 θα έχουν τη δυνατότητα να εισαχθούν σε κάποιο από τα νέα μη κρατικά πανεπιστήμια. Οι μαθητές αναλύουν τις απόψεις και τις προσδοκίες τους για το νέο ακαδημαϊκό περιβάλλον, το οποίο πλέον θα τους δίνει δύο διαφορετικές πόρτες εισόδου στην τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Τα μη κρατικά πανεπιστήμια θα λειτουργήσουν ανταγωνιστικά με τα υπάρχοντα δημόσια πανεπιστήμια, οδηγώντας στη βελτίωσή τους ή θα επιφέρουν την περαιτέρω απαξίωσή τους; Η πρόσβαση σε αυτά θα περιορίζεται σε λίγους έχοντες ή θα υπάρχει δυνατότητα φοίτησης και σε παιδιά από μη προνομιούχα κοινωνικά στρώματα; Και, το κυριότερο, θα είναι αρκούντως υψηλό το επίπεδο εκπαίδευσης που θα παρέχεται σε αυτά; Οι μαθητές απαντούν.
«Λύση τα προγράμματα υποτροφιών»
«Μέχρι και σήμερα δεν είχε περάσει από το μυαλό μου η ιδέα της ύπαρξης μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα. Παρόλο που έχω πολλούς γνωστούς που φοιτούν σε ιδιωτικά πανεπιστήμια σε κάθε γωνιά της Γης, δεν είχα μπει ποτέ στη διαδικασία να ερευνήσω τη λειτουργία τους. Έτσι, ύστερα από πολλή έρευνα και μελέτη, κατάφερα να σχηματίσω μία άποψη. Κατ’ αρχάς, με μία τέτοια καινοτομία θα μειωθεί σημαντικά το φαινόμενο του brain drain που κλονίζει τις τελευταίες δεκαετίες τη χώρα μας.
Πολλοί μελλοντικοί υποψήφιοι φοιτητές, συμπεριλαμβανομένου ίσως και του εαυτού μου, ύστερα από εξαντλητική προσπάθεια για την εισαγωγή τους σε ένα δημόσιο πανεπιστήμιο, είναι πολύ πιθανό να καταφύγουν στην «ευκολότερη» λύση του ιδιωτικού πανεπιστημίου, ιδιαίτερα εάν αυτό βρίσκεται στο εσωτερικό, σε περίπτωση που δεν καταφέρουν να «πιάσουν» τη βάση της σχολής επιθυμίας τους. Άλλωστε, ο υγιής ανταγωνισμός μεταξύ κρατικών και ιδιωτικών πανεπιστημίων θα μπορούσε να βελτιώσει την ποιότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και κατ’ επέκταση να εξελιχθούν και τα δημόσια πανεπιστήμια.
Από την άλλη, βασικό ενδοιασμό μου αποτελεί το γεγονός ότι τα ιδιωτικά πανεπιστήμια αποτελούν επιλογή μόνο για τους εύπορους, αποκλείοντας άλλους εξίσου ικανούς υποψηφίους. Για να αποφευχθεί κάτι τέτοιο, μία μέση λύση θα ήταν η ύπαρξη εκτεταμένων προγραμμάτων υποτροφιών. Όλα τα παραπάνω, βέβαια, ισχύουν υπό την προϋπόθεση να μην υποβαθμιστεί η αξία του πτυχίου του δημόσιου πανεπιστημίου».
Νίκη Καρδασιλάρη Μαθήτρια Β’ Λυκείου, 3ο ΓΕΛ Χίου
«Γιατί ανησυχώ για τα δημόσια ΑΕΙ»
«Οφείλω να ομολογήσω ότι τη συγκεκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης την αντιμετωπίζω λιγότερο ως μαθητής που σε δύο χρόνια θα βρίσκεται στα φοιτητικά έδρανα και περισσότερο ως πολίτης της Ελλάδας. Ως πολίτης της Ελλάδας, λοιπόν, είμαι υπερήφανος για την ποιότητα της παιδείας που παρέχει το ελληνικό πανεπιστήμιο, για το καταρτισμένο και αφοσιωμένο καθηγητικό προσωπικό του και για τους επίμονους φοιτητές και τις επίμονες φοιτήτριές του. Δεν μπορώ, όμως, παρά να ανησυχώ.
Ανησυχώ για τη διαρκώς επιδεινούμενη υποχρηματοδότηση και υποστελέχωση των πιο σημαντικών ιδρυμάτων της χώρας – εκείνων στα οποία διαπλάθεται η Ελλάδα τού αύριο. Και ντρέπομαι που στης Ελλάδας τού αύριο το κεφάλι – σήμερα – μπορεί να πέσει μια οροφή.
Η εξωστρέφεια και η καινοτομία, ναι, είναι σημαντικές. Δεν κρύβω, άλλωστε, ότι φοιτώ σε ένα ιδιωτικό σχολείο με μακρά ιστορία. Στο πεδίο, όμως, της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, η λειτουργία μη κρατικών ιδρυμάτων είναι ένα επιπρόσθετο προνόμιο· επ’ ουδενί αυτά δεν θα καλύψουν τα κενά του υπάρχοντος συστήματος, που επιτάσσουν διαφορετικές προτεραιότητες. Το Χάρβαρντ δεν θα έρθει στην Ελλάδα.
Οταν, λοιπόν, εγώ θα συμπληρώνω το μηχανογραφικό μου, δεν θα επιλέξω ένα τέτοιο πανεπιστήμιο· γιατί σε εμένα, έναν μαθητή που προς το παρόν δεν τον ενδιαφέρουν οι σπουδές στο εξωτερικό, ένα τέτοιο ίδρυμα δεν έχει κάτι να προσφέρει. Πιστεύω πως η προτεραιότητα της πολιτείας θα έπρεπε να ταυτίζεται με την προτεραιότητα του μέσου μαθητή – την ποιοτική δωρεάν εκπαίδευση στα υπάρχοντα πανεπιστήμια της χώρας – ώστε η αναβάθμιση της εκπαίδευσης να μην είναι απλώς ένας τρόπος προσέλκυσης όσων δύνανται να φύγουν από τη χώρα, αλλά να προσφέρεται σε όλους/-ες όσοι/-ες την αξίζουν».
Νικόλας Σκορίνης, Μαθητής Β’ Λυκείου, Σχολή Μωραΐτη
«Θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά»
«Η ίδρυση των μη κρατικών πανεπιστημίων στην Ελλάδα πιστεύω πως θα είναι ένα σημαντικό βήμα που θα κάνει η χώρα μας προς την εναρμόνισή της με την ευρωπαϊκή και παγκόσμια πραγματικότητα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Κατ’ αρχάς, θα δώσει τη δυνατότητα σε όσα ελληνόπουλα δεν κατόρθωσαν να επιτύχουν την εισαγωγή τους στη σχολή που επιθυμούσαν να φοιτήσουν στη χώρα τους και όχι να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε κάποια χώρα του εξωτερικού – όπου και συνήθως παραμένουν μετά την απόκτηση του πτυχίου τους.
Με αυτό τον τρόπο όχι μόνο δεν θα υπάρχει φυγή ελλήνων επιστημόνων από τη χώρα αλλά και τα χρήματα που δαπανούνται κατά τη φοίτησή τους θα παραμένουν στην Ελλάδα. Επίσης, θεωρώ ότι η ύπαρξη μη κρατικών πανεπιστημίων θα λειτουργήσει ανταγωνιστικά με τα ελληνικά δημόσια πανεπιστήμια ώστε να επιδιώξουν και αυτά να βελτιωθούν κυρίως ως προς τις κτιριακές και εργαστηριακές τους εγκαταστάσεις».
Ευδοξία Χαραλαμπίδη Μαθήτρια Β’ Λυκείου, 3ο ΓΕΛ Κομοτηνής
