Ο αυτοματισμός είναι ήδη πανταχού παρών διασπώντας τους παραδοσιακούς κρίκους στην αλυσίδα της εργασίας και της κοινωνίας. Επαγγέλματα χάνονται, ενώ ο ψηφιακός αναλφαβητισμός αφήνει μέρος του εργατικού δυναμικού στο περιθώριο, δημιουργώντας συνθήκες επισφάλειας. «Οσο ενισχύεται η οικονομία της πλατφόρμας, θα γινόμαστε μάρτυρες της υποχώρησης του κοινωνικού συμβολαίου, οι ανισότητες θα εντείνονται και θα υποβαθμίζεται το ανθρώπινο κεφάλαιο. Η ανάγκη για πολιτικές που θα ενισχύσουν την κοινωνική συνοχή και θα κάνουν πιο συμπεριληπτικό το πεδίο της εργασίας θα είναι επιτακτική» επισημαίνει μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Χαράλαμπος Τσέκερης, αντιπρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Βιοηθικής και Τεχνοηθικής και ερευνητής του Εθνικού Κέντρου Κοινωνικών Ερευνών (ΕΚΚΕ).
Οπως λέει χαρακτηριστικά, «η τεχνολογία είναι ο ελέφαντας στο δωμάτιο». Η διατάραξη της κοινωνικής σφαίρας γεννά αρνητισμό, ρητορική μίσους, περιβάλλοντα συλλογικής τυφλότητας. Η μετάβαση στην ψηφιακή δημόσια σφαίρα ευνοεί τις ακραίες συμπεριφορές και νοοτροπίες, όσο η τεχνολογία παραμένει αρρύθμιστη ηθικά, ενώ «η αίσθηση αδικίας και ανισότητας είναι η κινητήρια δύναμη του λαϊκισμού».
Η εξέλιξη όμως είναι αναπόφευκτη και η Τεχνητή Νοημοσύνη θα είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της. «Ζητούμενο είναι να αγκαλιάσουμε την τεχνολογία και να την κάνουμε κομμάτι της ζωής μας. Σήμερα, έχουμε έλλειμμα κατανόησης της τεχνολογικής πραγματικότητας και αυτό φέρνει εσωστρέφεια και οπισθοδρόμηση. Ωστόσο το μέλλον απαιτεί ευθύνη και δράση. Για να προχωρήσουμε, χρειάζεται εγγραμματοσύνη του μέλλοντος, να μην εγκλωβιστούμε στο σημερινό status quo» σημειώνει, υπογραμμίζοντας τη σημασία να επιβραδύνουμε από τους ιλιγγιώδεις ρυθμούς των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, να συζητήσουμε και να σχεδιάσουμε πώς θα είναι το κοινό μας μέλλον, οι θεσμοί και οι αξίες μας.
Στο κακό σενάριο για τη συνύπαρξη ανθρώπου και τεχνολογίας, ο ψηφιακός κόσμος κάνει τους ανθρώπους απαθείς, δημιουργούν τις δικές τους επιμέρους αλήθειες χωρίς να αναζητούν την κοινή αλήθεια, ενώ επικρατούν προχωρημένος ατομικισμός, πολιτισμική υποχώρηση και αλλοίωση του δημοκρατικώς σκέπτεσθαι. «Η άυλη κατανάλωση της εμπειρίας στον ψηφιακό κόσμο μάς κάνει εν αναμονή πολίτες» αναφέρει ο κ. Τσέκερης, τονίζοντας ότι όλες οι κρίσεις από εδώ και πέρα θα συνδέονται με τη Δημοκρατία.
Στο μονοπάτι της εξέλιξης, η κατάκτηση μιας βιώσιμης ψηφιακής Δημοκρατίας που θα στηρίζεται στη ρύθμιση, στην ψηφιακή εποπτεία και στον δημόσιο έλεγχο, υψώνοντας ανάχωμα στον ψηφιακό αυταρχισμό, είναι η λύση για να αποφύγουμε το σκοτεινό σενάριο. Το μεγάλο στοίχημα είναι να γίνει μια επανάσταση στην Παιδεία και στην εκπαίδευση με το βλέμμα στο μέλλον. Η χώρα μας σε αυτό το πεδίο μπορεί να φωτίσει τον δρόμο, πιάνοντας τον μίτο από την αριστοτελική ηθική και αρθρώνοντας τον δικό της λόγο για την Ηθική στην τεχνολογία και την επιστήμη και συμβάλλοντας στη διάπλαση του ενάρετου ψηφιακού πολίτη. «Αυτή είναι η αξία της προσαρμογής σε μια διαφορετική κοινωνία που επηρεάζεται από τα δεδομένα, τους αλγορίθμους, τα ψηφιακά δίκτυα. Εχουμε χάσει τις προηγούμενες επαναστάσεις. Σήμερα όμως μπορούμε να παίξουμε ρόλο στην υπό διαμόρφωση νέα εποχή».
