Η θέσπιση μιας «ειδικής» Ελάχιστης Βάσης Εισαγωγής (ΕΒΕ) που θα συνδέσει τα νέα μη κρατικά, μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια της χώρας με το σύστημα εισαγωγής στα κρατικά ΑΕΙ αποτελεί το πρώτο βήμα που επέλεξε το υπουργείο Παιδείας στον δρόμο προς το Εθνικό (ή Ακαδημαϊκό) Απολυτήριο, η θέσπιση του οποίου έχει μπει πλέον στις προτεραιότητες της ηγεσίας του.

Ετσι, για τα επόμενα δύο ή τρία χρόνια το σύστημα αυτό θα επιτρέψει τη λειτουργία των νέων ανωτάτων ιδρυμάτων στη χώρα χωρίς να προκαλέσει νομικές αμφισβητήσεις ή κοινωνικές αντιπαραθέσεις περί ανισότητας στο σύστημα εισόδου μεταξύ κρατικών και μη κρατικών πανεπιστημίων.

Πέρυσι η κατώτερη ΕΒΕ στα κρατικά ΑΕΙ διαμορφώθηκε στο 8,34 (με άριστα το 20) και τοποθετήθηκε στο 4ο επιστημονικό πεδίο. Ωστόσο, και η βάση που διαμορφώνεται κατά τον πολύπλοκο νέο υπολογισμό του υπουργείου Παιδείας για το βαθμολογικό «πλαφόν» που θα επιτρέπει στους αποφοίτους των σχολείων να καταθέτουν αιτήσεις στα μη κερδοσκοπικά νέα ιδρύματα, εάν αφορούσε τα περυσινά δεδομένα θα ήταν η ίδια. Σε αυτή την περίπτωση βέβαια για όλες τις ειδικότητες.

Ας μην ξεχνάμε όμως ότι με τα χαμηλά βαθμολογικά όρια που ισχύουν, εκτός ΑΕΙ μένει τα τελευταία χρόνια περίπου το 1/3 των αποφοίτων των Γενικών Λυκείων και το 60% των Επαγγελματικών Λυκείων. Τα παραπάνω φανερώνουν ότι ήρθε η ώρα να αντιμετωπιστούν συνολικά η σταδιακή αποδόμηση και η πλήρης παιδαγωγική κατάρρευση της βαθμίδας του Λυκείου, το οποίο επί δεκαετίες ήταν επικεντρωμένο γύρω από τις πανελλαδικές εξετάσεις της τελευταίας τάξης του.

Το σενάριο

Ενα σενάριο που συζητείται σήμερα στο υπουργείο Παιδείας, το οποίο όπως επιβεβαίωσε και η ηγεσία του τις προηγούμενες ημέρες ανοίγει θέμα Εθνικού Απολυτηρίου, είναι το εξής:

  • Η ενίσχυση της Τράπεζας Θεμάτων του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΙΕΠ) ώστε να επιτευχθεί μέσω αυτής η αδιάβλητη επιλογή και αξιολόγηση θεμάτων στο τέλος των τάξεων του Λυκείου.
  • Η κατάργηση των αυστηρών περιορισμών που θέτουν οι διαφορετικές κατευθύνσεις μαθημάτων και τα επιστημονικά πεδία.
  • Η προαιρετική επιλογή 4 μαθημάτων από τον κάθε μαθητή ή μαθήτρια και των τριών τάξεων του Λυκείου στα οποία θα εξετάζεται σε εθνικού τύπου εξετάσεις (μέσω της Τράπεζας Θεμάτων) στο τέλος της κάθε σχολικής χρονιάς. Τα αποτελέσματα των εξετάσεων αυτών θα τα κρατούν στον φάκελό τους, ενώ τα 4 αυτά μαθήματα δεν θα είναι υποχρεωτικά τα ίδια την κάθε χρονιά.
  • Ο μέσος όρος των τριών παραπάνω επιδόσεων θα σχηματίζει ένα νούμερο, το οποίο θα συμψηφίζεται με το αποτέλεσμα μιας, αποδυναμωμένης βαθμολογικά, διαδικασίας πανελλαδικών εξετάσεων για την είσοδο των υποψηφίων στα πανεπιστήμια.
  • Επίσης, οι επιδόσεις των τριών ετών του Λυκείου θα συγκροτούν τελικά το βαθμολογικό αποτέλεσμα ενός στιβαρού Εθνικού Απολυτηρίου στο τέλος της βαθμίδας, το οποίο σε ποσοστό που θα κριθεί θα επηρεάζει την είσοδο στην τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας.

Τι πρέπει να αλλάξει

«Μετά από 33 χρόνια ενασχόλησής μου με τις πανελλαδικές εξετάσεις έχω κατασταλαγμένες απόψεις για δύο πολύ σημαντικά θέματα» λέει στο «Βήμα» ο πρόεδρος του Εθνικού Οργανισμού Εξετάσεων κ. Γ. Δάσιος. «Το πρώτο έχει να κάνει με την πολυσυζητημένη αποστήθιση (παπαγαλία). Η αποστήθιση είναι νομοτελειακή συνέπεια της πολύ αυστηρά διατυπωμένης ύλης (π.χ. από τη σελίδα 38, παράγραφος 3, ως τη σελίδα 131, παράγραφος 5 κ.λπ. του κάθε βιβλίου)» εξηγεί. «Αν δεν είναι αυτό συνταγή παπαγαλίας δεν ξέρω τι ακριβώς είναι» λέει χαρακτηριστικά. «Η περιγραφή της ύλης θα πρέπει να γίνεται με περιγραφικούς όρους και προφανώς χωρίς να καθορίζεται το βιβλίο, π.χ. Μικρασιατική Καταστροφή. Επίσης, θεωρώ ότι το δεύτερο σημαντικό σημείο είναι ότι όσο μειώνεται η έκταση της εξεταζόμενης ύλης τόσο πιο απαιτητικά γίνονται τα θέματα. Ετσι έχουμε φτάσει σε ένα σημείο, σε ορισμένα μαθήματα, μερικές από τις ερωτήσεις να είναι τόσο απαιτητικές ώστε ακόμα και αυτοί που τις απαντούν συχνά να μην κατανοούν σε βάθος την ουσία της ερώτησης. Για αυτό μετά οι καθηγητές ΑΕΙ αναρωτιούνται πώς οι φοιτητές τους δεν έχουν κατανοήσει στο σχολείο βασικές έννοιες της διδασκαλίας. Ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων ευρωπαϊκών χωρών, θα πρέπει η ύλη να είναι πολύ πιο εκτεταμένη και τα θέματα εξαιρετικά πιο απλά και συνεπώς πιο προσιτά στα παιδιά».

Για τα παραπάνω ο εκπαιδευτικός Γ. Χατζητέγας που προετοιμάζει χρόνια υποψηφίους για τις πανελλαδικές εξετάσεις λέει ότι «η υποχρέωση της εξέτασης μέσω πανελλαδικών σε όσους επιθυμούν να φοιτήσουν στα υπό σύσταση μη κερδοσκοπικά πανεπιστήμια είναι ασφαλώς το ελάχιστο αποδεκτό αντίβαρο στην ύπαρξη του εξεταστικού φραγμού της ΕΒΕ για τα δημόσια πανεπιστήμια». «Δεν αναιρείται ωστόσο η άμεση ανάγκη να οδηγηθούμε τάχιστα σε μια εκπαιδευτική ολοκλήρωση, με την απόκτηση ενός αξιόπιστου Ακαδημαϊκού Απολυτηρίου που θα αναζωογονήσει το Λύκειο και θα είναι το διαβατήριο για την τριτοβάθμια. Σήμερα το σχολείο στην ανώτερη δευτεροβάθμια είναι κέντρο προετοιμασίας τεσσάρων μαθημάτων, με ακώλυτη την προαγωγή από τάξη σε τάξη» αναφέρει.