Οι αιφνίδιες πλημμύρες (flash floods) πυκνώνουν στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, με την Ελλάδα να έχει βιώσει τα τελευταία χρόνια με τραγικό τρόπο τα αποτελέσματά τους. Τα πλημμυρικά φαινόμενα, δε, τα επόμενα χρόνια εκτιμάται ότι θα συνεχίζονται, άλλοτε αναπάντεχα ως προς τη σφοδρότητά τους, άλλοτε πιο ήπια, γεγονός που αναδεικνύει τις αντιπλημμυρικές παρεμβάσεις σε έργα πρώτης γραμμής, από τις τελευταίες θέσεις που καταλάμβαναν έως πρόσφατα στη λίστα προτεραιοτήτων των αρμόδιων αρχών.
Αλλωστε, η εκβάθυνση ενός ρέματος ή ένα φράγμα ανάσχεσης δεν περιλαμβάνονται στα έργα «βιτρίνας» που προσελκύουν κάμερες για το κόψιμο της κορδέλας. Ωστόσο, τα ολοένα και συχνότερα ακραία καιρικά φαινόμενα, ελέω κλιματικής αλλαγής, οδηγούν σε… αναδιάρθρωση των προτεραιοτήτων σε επίπεδο πολιτικής προστασίας.
Ο «Daniel», ο οποίος έπληξε αρχικά την Ελλάδα, τη Βουλγαρία και την Τουρκία και στη συνέχεια τη Λιβύη, ήταν η θεομηνία που έφερε στο προσκήνιο τα ξεπερασμένα – από άποψη χωρητικότητας, αλλά και τεχνικών προδιαγραφών – αντιπλημμυρικά έργα, όχι μόνο στη Θεσσαλία, αλλά σε όλη τη χώρα και κυρίως στην Αττική, όπου ζει το 40% του πληθυσμού.
Εργα που κατασκευάστηκαν πριν από μισό αιώνα δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη νέα κλιματική πραγματικότητα, η οποία επιβαρύνεται και από τις επεκτάσεις του αστικού ιστού που κάλυψε με τσιμέντο τις λεκάνες απορροής ρεμάτων και ποταμών.
«Ο αντιπλημμυρικός σχεδιασμός γίνεται με βάση κάποιες όμβριες καμπύλες. Από τη στιγμή που αυτές αναθεωρούνται, έργα τα οποία είχαν μελετηθεί με προηγούμενες καμπύλες θεωρείται ότι υπολείπονται αυτών που θα επιθυμούσαμε σήμερα. Η λογική δεν λέει να γκρεμίσουμε ό,τι έχουμε φτιάξει. Τα συντηρούμε και τα ενισχύουμε. Χρειάζεται συν-αξιολόγηση της επικινδυνότητας, της οικονομικότητας, της σημασίας κάθε έργου, δηλαδή υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες» εξηγεί στο «Βήμα» ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Τεχνικών Εργων στην Περιφέρεια Αττικής, δρ. Μιλτιάδης Κύρκος.
Στην Αττική, για την αντιμετώπιση των πλημμυρικών κινδύνων, σύμφωνα με τον περιφερειάρχη Νίκο Χαρδαλιά, έχουν δρομολογηθεί 54 έργα, με υψηλό δείκτη ωρίμασης και ορίζοντα ολοκλήρωσης στα τέλη του 2028, συνολικού προϋπολογισμού 447,5 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, εντός της επόμενης τριετίας θα τρέξουν μελέτες για άλλα 104 έργα. Εμφαση δίνεται σε παρεμβάσεις στη λεκάνη του Κηφισού, στον ποταμό Ιλισό και στο ρέμα της Πικροδάφνης.
Σύσκεψη για τις λίμνες στον Κηφισό
Ειδικά για τον Κηφισό, την περασμένη Πέμπτη πραγματοποιήθηκε σύσκεψη με τη συμμετοχή στελεχών του υπουργείου Υποδομών, της Περιφέρειας Αττικής και της ΕΥΔΑΠ. Στο επίκεντρο τα πρόσφατα ευρήματα ομάδας σπηλαιολόγων που εντόπισε μια τρίτη λίμνη στην υπόγεια κοίτη του ποταμού (στο σημείο που συμβάλλει με το ρέμα της Εσχατιάς), γεγονός που προκαλεί ανησυχία για την ασφάλεια των θεμελίων των πλευρικών τοίχων της κοίτης. Οι δύο άλλες λίμνες που είχαν φέρει στο φως οι σπηλαιολόγοι βρίσκονται στη συμβολή του Κηφισού με τον Ποδονίφτη και στο ύψος των ΚΤΕΛ.
Οι παρακηφίσιες περιοχές και ιδιαίτερα κοντά στις εκβολές – από τη λεωφόρο Αθηνών και κάτω – βρίσκονται στο «κόκκινο» στα σχέδια διαχείρισης κινδύνου της Αττικής. «Μετά τον καθαρισμό της υπόγειας κοίτης του Κηφισού (σ.σ.: είχε να καθαριστεί από το 2002) είμαστε πιο προετοιμασμένοι» τονίζει ο κ. Κύρκος, ο οποίος επισημαίνει ότι στις περιοχές κινδύνου εντάσσεται και εκείνη των εκβολών του Ιλισού, στο Φάληρο, από τους βασικούς φυσικούς αποδέκτες απορροής υδάτων στην Αττική.
«Είχε διευθετηθεί στο παρελθόν με κλειστή διατομή, πάνω στην οποία σήμερα έχουν αναπτυχθεί αστικές υποδομές περιορίζοντας σημαντικά την παροχετευτικότητά του, καθιστώντας τον ευάλωτο σε πλημμυρικά φαινόμενα σε περιόδους έντονης βροχόπτωσης» σημειώνει ο ίδιος. Το επόμενο διάστημα αναμένεται ότι θα ξεκινήσουν τα έργα εκβάθυνσης της κοίτης του και ανακατασκευής τριών γεφυρών.
Εκτός από τη διευθέτηση του Ιλισού (προϋπολογισμού 12,8 εκατ. ευρώ), στην πρώτη δεκάδα των σημαντικότερων έργων περιλαμβάνονται τα αντιπλημμυρικά στους Δήμους Ηλιούπολης και Βύρωνα (7,5 εκατ. ευρώ), το δίκτυο αποχέτευσης όμβριων υδάτων στις περιοχές Κοντόπευκο, Παράδεισος και Πευκάκια του Δήμου Αγίας Παρασκευής (14,6 εκατ. ευρώ), η διευθέτηση του ρέματος Σαπφούς Αμαρουσίου (27 εκατ. ευρώ), η αντιπλημμυρική προστασία των περιοχών Παπαρρηγοπούλου – Κωνσταντινουπόλεως σε Αγίους Αναργύρους – Καματερό (12 εκατ. ευρώ), οι αγωγοί όμβριων υδάτων Τερψιθέας – Ανω Γλυφάδας (3,5 εκατ. ευρώ) και η αντιπλημμυρική προστασία ευρύτερης περιοχής παλαιού οικισμού Αχαρνών και κατασκευή δεξαμενών ανάσχεσης (28 εκατ. ευρώ).
Επίσης, σε ρότα υλοποίησης έχει μπει η κατασκευή του κεντρικού συλλεκτήρα Δήμου Αιγάλεω (8 εκατ. ευρώ), του συλλεκτήριου αγωγού ομβρίων Μάσχα, μαζί με δεξαμενή ανάσχεσης, στον Δήμο Περιστερίου (26,3 εκατ. ευρώ) και του συλλεκτήρα Χαϊδαρίου (8,7 εκατ. ευρώ).
