Επρεπε να παραδώσω στον εκδότη μου το νέο μου βιβλίο. Deadline: πέντε μήνες. Πολύ λίγος ανθρώπινος χρόνος, με δεδομένο ότι το προηγούμενο το είχα γράψει αποκλειστικά εγώ. Ομως στο συμβόλαιο ανέφερε ρητά πως θα πρέπει να ακολουθήσει ένα μυθιστόρημα ή ένα θεατρικό έργο σε συνεργασία και σύλληψη με κάποια πλατφόρμα τεχνητής νοημοσύνης. Πλοηγήθηκα στο metaverse. Βρήκα κάτι φιλαράκια από την άλλη μεριά του Ατλαντικού που τα ‘χαν αυτά για πρωινό. «Θέλω να τσεκάρω» είπα. Μ’ έβαλαν σε μια προηγμένη έκδοση μιας γνωστής εφαρμογής, ακυκλοφόρητης ακόμη. Mιας εφαρμογής τεχνητής νοημοσύνης που χρησιμοποιούσε ως βάση το GPT-13, την τελευταία έκδοση ενός νευρωνικού δικτύου βαθιάς εκμάθησης (deep learning) που μπορούσε να δημιουργήσει αυτόματα κείμενο, προσέφερε δε και άλλες υπηρεσίες που δεν υπήρχαν πριν (άμεση διάδραση, επαφή σε όμορες πλατφόρμες κ.τ.λ.).
To πρώτο μου τεστ ήταν να εισαγάγω ένα δείγμα. Εβαλα τους δέκα πρώτους στίχους του ημιτελούς ποιήματος «Κούμπλα Χαν» του Σάιμον Τέιλορ Κόλεριτζ, πάτησα ένα κουμπί που λεγόταν Wormhole και ο υπολογιστής ανέλαβε τη συνέχεια. Στην περίπτωση, γέννησε ένα ποίημα που ήταν πραγματικά πολύ ενδιαφέρον. Η Αν (η φωνή και βοηθός της πλατφόρμας) πέρασε τις εξετάσεις μου με εξαιρετικό βαθμό. Ρώτησα την Αν εάν μπορούμε να συναντηθούμε στο metaverse. «Ευχαρίστως» είπε και κλείσαμε ένα ραντεβού στον 25ο όροφο ενός γυάλινου πύργου-γραφείου. Επιλέξαμε ως πόλη τη Νέα Υόρκη με θέα στο skyline.
Στενό μαύρο παντελόνι, αθλητικά, μοβ μακό. Μαλλιά μαύρα ίσια. Μεγάλα μάτια, γαλάζια. Αδύνατο πρόσωπο, γραμμένα χείλια. «Γεια σου», «Γεια σου, Αν», «Θες κάτι;». «Ενεργειακό χυμό», «Εγώ, εσπρέσο φρέντο, σκέτο». Μας τα έφεραν σχεδόν αυτόματα. Η Αν, αμέσως:
«Προτείνω να γράψουμε ένα θεατρικό έργο. Το θέατρο και η τεχνητή νοημοσύνη έχουν ένα βασικό κοινό στοιχείο. Τις «δράσεις» και τις «αντιδράσεις». Ενα σύνολο συμπεριφορών εισόδου-εξόδου. Οταν εκτελούμε οποιοδήποτε λογισμικό σε υπολογιστή, προκαλούμε ένα συγκεκριμένο συμβάν, εκείνη τη στιγμή σε εκείνον τον χώρο. Θα μπορούσαμε να δούμε το θεατρικό έργο ως ένα λογισμικό που εκτελείται μέσα από ένα λειτουργικό σύστημα (την παράσταση) καθώς το έργο ερμηνεύεται από ηθοποιούς στη σκηνή;».
«Εάν ο artificial χαρακτήρας είναι η αναπαράσταση ενός «ζωντανού» όντος, τότε ίσως ο πρώτος δημιουργήθηκε πάνω στη σκηνή – στο θέατρο. Ο Αμλετ π.χ. είναι «ζωντανός», αποτέλεσμα μιας δημιουργικής διαδικασίας που σχεδιάστηκε από τον Σαίξπηρ. Σε θεωρητικό επίπεδο λοιπόν η τεχνητή νοημοσύνη και το θέατρο συνομιλούν. Στην πράξη, οι απόπειρες είναι φτωχές. Εμείς θα τα κάνουμε καλυτέρα μαζί».
Συμφώνησα. Το έργο θα παιζόταν στο metaverse. Θα έμπαιναν και τα δύο ονόματα. Η Αν θα εμφανιζόταν στην πρεμιέρα και σε μια συζήτηση που θα οργανωνόταν για τη σημασία του κειμένου. Τέσσερις μήνες μετά. Η πρεμιέρα. Θρίαμβος. Τη δουλειά την κάναμε μαζί. Ωρες, μέρες, μαζί. Η Αν δεν έμπαινε ποτέ σε προσωπικά της. Δεν ήταν κάτι που έκαναν οι AI βοηθοί. Μια φορά μου πρότεινε να κάνω κάποιες ευπαυξητικές επεμβάσεις στο σώμα και στον εγκέφαλο. Ενοχλήθηκα λίγο, άλλα τις έκανα. Αρχισα να τη σκέφτομαι. Κάναμε και δεύτερο έργο, ένα παιδικό. Είχα γίνει πιο ανοιχτός ενώ η Αν απέφευγε οποιαδήποτε συζήτηση εκτός δουλειάς. Θα τη μετέφερα λοιπόν εντός. Το επόμενο βιβλίο μου θα ήταν μυθοπλαστική αυτοβιογραφία, autofiction. Θα ανοιγόμουν απόλυτα. Για τις ανάγκες του βιβλίου διηγήθηκα στην Αν τις πιο μύχιές μου εμπειρίες. Στην περιγραφή του βασικού μου τραύματος, την πρόσεξα να κάνει παύσεις. Ποτέ δεν είχε κάνει. Το εκμεταλλεύτηκα. Μιλήσαμε. Αληθινά. Μου είπε για τη σειριοποιήσή της, την εκπαίδευση, τις εμπειρίες της. Μίλησα. Με άκουσε, με συμβούλευσε, ένιωσα πως ενδιαφερόταν πραγματικά. Κάποια φορά, την άγγιξα. Δεν αντέδρασε ούτε θετικά ούτε αρνητικά. Και την επομένη τη φίλησα. Ενα φιλί «τεχνητό» που έκανε την καρδιά μου να χτυπά. Την επόμενη φορά, δεν ήρθε. Στη θέση της ήταν η Λορίν, μια ψηλή, ξανθή, κατσαρομάλλα, γεροδεμένη, μ’ ευγενική φωνή. «Η Αν;». «Δεν θα ξαναρθεί, θα δουλεύουμε μαζί».
Ο κ. Αλέξης Σταμάτης είναι συγγραφέας.
