Ούτε λίγο ούτε πολύ 56 δράστες ενδοοικογενειακής βίας – κυρίως πρώην σύντροφοι γυναικών θυμάτων – έχουν παραβιάσει τις τελευταίες εβδομάδες τους περιοριστικούς όρους που τους έχουν επιβληθεί κι έχουν προσεγγίσει, οι περισσότεροι με άγριες διαθέσεις, τα θύματά τους. Τον περασμένο Σεπτέμβριο ήταν 15 οι άνδρες που παραβίασαν αυτούς τους όρους, τον Οκτώβριο 26 και έως τις 13 Νοεμβρίου άλλοι 15 πλησίασαν με ύποπτους σκοπούς τις γυναίκες που τους είχαν καταγγείλει και είχαν ζητήσει να απομακρυνθούν από κοντά τους.
Τα στοιχεία που αποκαλύπτει «Το Βήμα της Κυριακής» προκύπτουν από τα αρχεία που διατηρεί πλέον η ΕΛ.ΑΣ. η οποία ενημερώνεται από τις γυναίκες που έχουν καταγγείλει επιθέσεις εναντίον τους για την «επάνοδο» των πρώην συντρόφων τους, ζητώντας νέα επέμβαση και προστασία από τις αστυνομικές αρχές καθώς φοβούνται για άλλη μια εκδικητική επίθεση από τους μαινόμενους πρώην συντρόφους τους. Κι αυτό σε συνέχεια της εν ψυχρώ δολοφονίας της 43χρονης στο Αγρίνιο, αλλά και του θανάτου της 41χρονης Γαρυφαλλιάς, που είχε ξυλοκοπηθεί άγρια στην Πάτρα, από τους συντρόφους τους.
Η κίνηση των γυναικών να καταφύγουν στην αστυνομία για να καταγγείλουν τη βία σε βάρος τους και να συνταχθεί σχετική δικογραφία οδηγεί πολλούς «οργισμένους» δράστες σε κλιμάκωση των ενεργειών τους. Και δυστυχώς, πολλές φορές οι περιορισμοί που τους επιβάλλονται δικαστικά δεν λειτουργούν αποτρεπτικά. Ενδεικτικό είναι ότι αυξάνεται ο αριθμός των θυτών οι οποίοι, παρά τις δικαστικές απαγορεύσεις, εξακολουθούν να περιτριγυρίζουν τα θύματά τους.
Οι παραινέσεις δεν αποδίδουν
Σε αυτό συντείνει το γεγονός ότι πολλές από τις άτυχες γυναίκες θεωρούν ότι με τις παραινέσεις θα καθησυχάσουν τους δράστες και θα υπάρξει «εξομάλυνση». Ετσι αποφεύγουν να ενημερώσουν την ΕΛ.ΑΣ. ότι ο πρώην σύντροφός τους έχει δημιουργήσει ξανά «κλοιό» γύρω τους. Οπως δηλαδή συνέβη και με τη δολοφονία της 43χρονης στην Αιτωλοακαρνανία, η οποία απέφυγε να ειδοποιήσει την ΕΛ.ΑΣ. έχοντας την ψευδαίσθηση ότι θα διευθετούσε η ίδια την επικίνδυνη «εκκρεμότητα» με τον 30χρονο, ο οποίος τελικά τη δολοφόνησε την προηγούμενη Δευτέρα. Η σκληρή γλώσσα των αριθμών καταδεικνύει την κατάσταση. Εντός του 2024 ο αριθμός των γυναικοκτονιών έχει ανέλθει στις 13, ενώ 686 θύματα ενδοοικογενειακής βίας έχουν οδηγηθεί τραυματισμένα σε ιατροδικαστές. Επίσης, από τις αρχές του χρόνου έως σήμερα έχουν οδηγηθεί στη φυλακή συνολικά 254 άτομα για ενδοοικογενειακή βία – από τους οποίους οι 53 είχαν κατηγορίες και για άλλα αδικήματα – επί συνόλου 11.308 συλλήψεων για το συγκεκριμένο αδίκημα.
Οι 4 «οδηγίες»
Τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. μιλούν για τον τρόπο που τα θύματα πρέπει να αντιμετωπίζουν τους πρωταγωνιστές τέτοιου είδους εγκληματικών επιθέσεων οι οποίοι βρίσκονται σε κατάσταση αμόκ… Σύμφωνα με τους αξιωματικούς της Αστυνομίας, «το αρχικό μοιραίο λάθος είναι ότι πολλά από τα θύματα παραβλέπουν τα ψυχολογικά προβλήματα ή τις βίαιες συμπεριφορές των συντρόφων τους». Αυτό για παράδειγμα συνέβη με την άτυχη 28χρονη Κυριακή Γρίβα που δολοφονήθηκε τον περασμένο Απρίλιο έξω από το Αστυνομικό Τμήμα Αγίων Αναργύρων, η οποία είχε καταγγείλει τον σύντροφό της για βίαιες ενέργειες σε βάρος της. Το ίδιο συνέβη και με την 54χρονη που σκότωσε τον Ιανουάριο του 2023 στη Νίκαια ο 50χρονος σύζυγός της, ο οποίος είχε συλληφθεί το 2017 και το 2019 για ενδοοικογενειακή βία, ωστόσο η γυναίκα δήλωνε ότι δεν επιθυμούσε την ποινική δίωξή του, με δραματικές συνέπειες. Παρόμοια δεδομένα υπήρχαν και για τη δολοφονία τον Μάιο του 2023 στη Στρατονίκη Χαλκιδικής μιας 39χρονης από τον 36χρονο σύζυγό της, ο οποίος είχε κακοποιητική συμπεριφορά αρκετό καιρό πριν την σκοτώσει. «Η ανοχή και η πίστη των θυμάτων ότι η κακοποιητική συμπεριφορά των συντρόφων τους θα σταματήσει αποδεικνύεται σε αρκετές περιπτώσεις επικίνδυνη ουτοπία» επισημαίνουν αρμόδιες αστυνομικές πηγές.
Παράλληλα, εντοπίζεται «κενό» στις ενέργειες των αστυνομικών υπηρεσιών, αν και τους τελευταίους μήνες καταγράφεται βελτίωση της απόκρισης της ΕΛ.ΑΣ. Αυτό καταγράφηκε τον Ιούλιο του 2021 με τη δολοφονία 31χρονης γυναίκας στη Δάφνη. Λίγα 24ωρα πριν από την εγκληματική ενέργεια και ενώ υπήρχε ειδοποίηση για κρούσμα ενδοοικογενειακής βίας, το πλήρωμα του περιπολικού που έφθασε στο σημείο αρκέστηκε να χτυπήσει το κουδούνι κι ουδέποτε επενέβη. Η ίδια προβληματική αντίδραση της ΕΛ.ΑΣ. υπήρξε με την αδιαφορία των αστυνομικών για την ασφάλεια της 28χρονης στους Αγίους Αναργύρους και σε σειρά άλλων περιπτώσεων. Ωστόσο, μετά τη δολοφονία στους Αγίους Αναργύρους, η ΕΛ.ΑΣ. έχει, από τις αρχές του χρόνου, μεταφέρει σε ειδικές δομές 308 γυναίκες, ενώ έχουν ενεργοποιηθεί 3.595 panic buttons.
Κρίσιμο λάθος θεωρούν οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. την απόφαση της γυναίκας να ανακοινώνει πρόσωπο με πρόσωπο στον σύντροφό της που ήδη έχει δώσει δείγματα επιθετικής ή ιδιόμορφης συμπεριφοράς την επιθυμία της να χωρίσουν. Οπως τονίζουν στελέχη της αστυνομίας, «το 60%-80% των γυναικοκτονιών συμβαίνει τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, αλλά και στην πορεία των φιλονικιών που οι άτυχες γυναίκες δείχνουν αμετάπειστες να υποχωρήσουν». Αυτό συνέβη στην περίπτωση της δολοφονίας της 43χρονης στο Αγρίνιο, η οποία στην τελευταία της συνάντηση με τον 30χρονο του ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να παντρευτεί άλλον άντρα. Το ίδιο είχε συμβεί στις δολοφονίες της 26χρονης Γαρουφαλλιάς στη Φολέγανδρο, της 36χρονης στον Βλαχιώτη Λακωνίας, της 45χρονης φαρμακοποιού στην Καβάλα και σε δεκάδες άλλες. Οι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. επισημαίνουν ότι οι γυναίκες πρέπει να αποφεύγουν αυτές τις συζητήσεις διά ζώσης με τους αδίστακτους συντρόφους τους, να ζητούν τη συνδρομή άλλων προσώπων και να ειδοποιούν τις αστυνομικές αρχές όταν διαπιστώνουν απειλητικές συμπεριφορές.
Ο τέταρτος κίνδυνος για τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας προκύπτει όταν ενημερώνεται η ΕΛ.ΑΣ. και κινούνται δικαστικές διαδικασίες. Οπως επισημαίνουν τα στελέχη των αρχών ασφαλείας, «αυτή τη χρονική περίοδο, πέρα από τις ψυχοφθόρες διαδικασίες για τα θύματα σε αστυνομικά τμήματα, δικαστήρια κ.λπ., ελλοχεύει ο κίνδυνος ανταποδοτικής κίνησης από τον δράστη που θεωρεί ότι χάνει οριστικά το «παιχνίδι», εκτίθεται δημοσίως και μπαίνει σε περιπέτειες με ποινικές διώξεις, φυλάκιση κ.λπ.».
Οι γυναικοκτονίες σε Αγία Βαρβάρα, Ρόδο, Αγίους Αναργύρους, Σαλαμίνα, Μενίδι και εκείνη προ ημερών στο Αγρίνιο αποδίδονται στην οργή των δραστών για την καταφυγή των συντρόφων τους στην ΕΛ.ΑΣ. και τη Δικαιοσύνη. Ετσι, δεν είναι σπάνιο να προχωρούν σε άμεσες επιθέσεις, όπως συνέβη με την 28χρονη Κυριακή τον περασμένο Απρίλιο έξω από την αστυνομική υπηρεσία ή στο μεσοδιάστημα των δικαστικών διαδικασιών όπου αρχικά δίνονται αναβολές, όπως στην περίπτωση του Αγρινίου και στη δολοφονία 45χρονης από τον σύντροφό της τον περασμένο Μάιο στο Περιστέρι.
Το «κουμπί πανικού»
Οι αστυνομικοί είναι κατηγορηματικοί ότι οι κακοποιημένες γυναίκες πρέπει να δείχνουν αποφασιστικότητα, να αποδέχονται την ενεργοποίηση του panic button (κουμπί πανικού) ή τη μεταφορά τους σε ειδικές δομές. Ζωτικής σημασίας είναι, όπως σημειώνουν, να ειδοποιούν την αστυνομία για την παραβίαση τυχόν περιοριστικών μέτρων που έχουν επιβληθεί στους συντρόφους τους ώστε να προσαγάγουν και να συγκρατήσουν τον δράστη. Επίσης, θεωρούν παρακινδυνευμένες τις προσπάθειες των θυμάτων να νουθετήσουν τους επικίνδυνους πρώην συντρόφους τους σε νέο κύκλο συναντήσεων, έχοντας την ψευδαίσθηση ότι μπορούν να διαχειριστούν την κατάσταση.
