Η ψήφος εμπιστοσύνης, που έδωσε πρόσφατα και μάλιστα με ευρεία πλειοψηφία η Βουλή, στο νομοσχέδιο του υπουργείου Δικαιοσύνης για τη σύσταση της δικαστικής αστυνομίας σηματοδοτεί την αρχή ενός νέου κεφαλαίου στο πεδίο της Δικαιοσύνης. Αναμφισβήτητα πρόκειται για μία από τις εμβληματικότερες μεταρρυθμίσεις στα χρόνια της μεταπολίτευσης, που δεν έχει μόνο θεωρητικό πρόσημο, αλλά κυρίως ουσιαστικό, καθώς η ίδρυσή της θα έχει άμεση αντανάκλαση σε «σκληρούς» δείκτες της δικαιοσύνης, όπως η αποτελεσματικότητα και η ταχύτερη απονομή της και κατ’ επέκταση θα λειτουργήσει υπέρ των πολιτών.

Επιπλέον, η μεταρρύθμιση, που έφερε στη Βουλή ο υπουργός Δικαιοσύνης Κώστας Τσιάρας, προέρχεται από τα ίδια τα «σπλάχνα» της Δικαιοσύνης αφού εδώ και δεκαετίες αποτελούσε αίτημα των δικαστικών και εισαγγελικών λειτουργών, των δικαστικών υπαλλήλων και εν γένει του νομικού κόσμου.

Πολλαπλή χρησιμότητα

Η λειτουργία του θεσμού της δικαστικής αστυνομίας με απτά αποτελέσματα και σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης… μαρτυρεί από μόνη της τη χρησιμότητα ενός τέτοιου σώματος και στην Ελλάδα. Σκοπός της δικαστικής αστυνομίας, όπως ρητά περιγράφεται στον ίδιο τον νόμο, είναι «κυρίως, η υποβοήθηση του έργου των δικαστικών και εισαγγελικών αρχών και η διασφάλιση της εύρυθµης λειτουργίας των δικαστικών υπηρεσιών µε την ανάθεση σε εξειδικευµένο προσωπικό του υπουργείου Δικαιοσύνης αστυνοµικών καθηκόντων, καθώς και καθηκόντων που απαιτούν ειδικές επιστηµονικές γνώσεις, τα οποία, κατά το υφιστάµενο κανονιστικό πλαίσιο, ασκούνται από το προσωπικό της Ελληνικής Αστυνοµίας και ιδιώτες, αντιστοίχως, µε αποτέλεσµα την εµφάνιση πρακτικών δυσχερειών ή δυσλειτουργιών και την καθυστέρηση στην απονοµή της δικαιοσύνης».

Πόσες φορές δεν έχουν φτάσει στα δικαστήρια υποθέσεις με ιδιαίτερο και σύνθετο αντικείμενο, όπως συμβάσεις με εξοπλιστικά, σύνθετα χρηματοοικονομικά θέματα, ζητήματα που αφορούν το κυβερνοέγκλημα, πολύπλοκες ηλεκτρονικές απάτες και δικογραφίες με ιατρικές παραμέτρους, όπως πρόσφατα αυτή με κατηγορούμενη τη Ρούλα Πισπιρίγκου.

Απαντήσεις σε γρίφους

Τα ερευνώμενα επιστημονικά πεδία υπάρχουν φορές που μοιάζουν σαν «γρίφος» για τους δικαστές, οι οποίοι καλούνται να δώσουν τη λύση για να γίνει η υπαγωγή της κάθε αξιόποινης πράξης στον σωστό νομικό κανόνα, ώστε και να μην αδικηθεί κανένα από τα διάδικα μέρη και να επέλθει με τον σωστό δικονομικό τρόπο η τιμωρία κάθε υπαιτίου.

Ετσι με τη σύσταση της Δικαστικής Αστυνοµίας ως µιας εξειδικευµένης υπηρεσίας του υπουργείου Δικαιοσύνης επιδιώκονται η αποτελεσµατική άσκηση των καθηκόντων του προσωπικού που πρόκειται να τη στελεχώσει, η λειτουργική κατανοµή των αρµοδιοτήτων µεταξύ των τοµέων της, η ύπαρξη της αναγκαίας υπηρεσιακής συνοχής για την εκπλήρωση των σκοπών της και η επιτάχυνση των διαδικασιών απονοµής της δικαιοσύνης.

Η Δικαστική Αστυνομία θα λειτουργήσει σε πρώτο στάδιο πιλοτικά στα δικαστήρια Αθήνας και Θεσσαλονίκης και για τη στελέχωσή της θα προσληφθούν συνολικά 600 άτομα, πεντακόσια άτομα στο ένστολο τμήμα και άλλα εκατό στο πολιτικό.

Τα καθήκοντα του ένστολου και του πολιτικού τμήματος

Μέσα στη Δικαστική Αστυνομία θα λειτουργεί το πολιτικό και το ένστολο τμήμα. Οι εξειδικευμένοι επιστήμονες που θα ενταχθούν στον πολιτικό τομέα:
– Θα αναλαμβάνουν τη διενέργεια προκαταρκτικής εξέτασης, προανάκρισης και ανακριτικών πράξεων, κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας ή παραγγελίας του ανακριτή.
– Θα παρέχουν επιστηµονική και τεχνική συνδροµή στους δικαστικούς και εισαγγελικούς λειτουργούς επί θεµάτων των οποίων η µελέτη και η ανάλυση απαιτούν ειδικές γνώσεις.
– Θα βοηθούν τις αρμόδιες δικαστικές και εισαγγελικές αρχές στην εκτέλεση αιτηµάτων δικαστικής συνδροµής, γεγονός που θα εξοικονομεί πολύτιμο χρόνο ως προς τη διερεύνηση σημαντικών υποθέσεων.

Ειδικότερα, κατόπιν σχετικών γραπτών αιτηµάτων από δικαστικές ή εισαγγελικές αρχές ή προδικαστικών αποφάσεων ή διατάξεων δικαστηρίων, οι υπάλληλοι του πολιτικού τοµέα της Δικαστικής Αστυνοµίας θα συντάσσουν γραπτές εκθέσεις επί επιστηµονικών ή τεχνικών θεµάτων. Οι δικαστικές και εισαγγελικές αρχές δύνανται να διατάξουν, είτε κατόπιν αιτήµατος των διαδίκων, είτε αυτεπάγγελτα, τη διενέργεια πραγµατογνωµοσύνης επί των επιστηµονικών ή τεχνικών θεµάτων, για τα οποία προηγήθηκε γραπτή επιστηµονική ή τεχνική έκθεση της Δικαστικής Αστυνοµίας. Οι εκθέσεις που συντάσσονται από υπαλλήλους του πολιτικού τοµέα της Δικαστικής Αστυνοµίας είναι πλήρως αιτιολογηµένες.
Ο ένστολος κλάδος θα είναι επιφορτισμένος με την επίδοση δικογράφων και διαδικαστικών εγγράφων, την εκτέλεση των αποφάσεων των ποινικών δικαστηρίων, που θα φέρουν έσοδα στα δημόσια ταμεία, την ευταξία των δικαστικών συνεδριάσεων και τη φύλαξη των δικαστικών καταστηµάτων.