Αμεσες ρυθμίσεις για μερική ή ακόμα και οριστική απόσυρση δικαστικών που υπηρετούν σε ποικίλες θέσεις της δημόσιας διοίκησης και της κρατικής μηχανής, παράλληλα με τα δικαστικά τους καθήκοντα, επεξεργάζεται συνολικά η κυβέρνηση και ειδικά το υπουργείο Δικαιοσύνης.

Η απασχόληση εκατοντάδων δικαστικών, κυρίως ανωτάτων, αλλά όχι μόνον, παράλληλα με τα δικαστικά τους καθήκοντα σε σωρεία κρατικών υπηρεσιών, όπως πειθαρχικά συμβούλια, επιτροπές, νευραλγικές θέσεις σε υπουργεία, όπως Αμυνας, Εξωτερικών, Εσωτερικών και λοιπά, απασχολεί από καιρό έντονα την κυβέρνηση.

Η παράλληλη απασχόληση με άλλα καθήκοντα των εν ενεργεία δικαστικών, και μάλιστα σε αριθμούς που εντυπωσιάζουν, έχει οδηγήσει το υπουργείο Δικαιοσύνης σε επεξεργασία ρύθμισης η οποία, σύμφωνα με πληροφορίες του «Βήματος», θα αξιοποιεί και συνταξιούχους δικαστικούς, κυρίως ανώτατους, σε κρατικές υπηρεσίες, προκειμένου να απαλλαγούν εν ενεργεία δικαστές και να αφοσιωθούν στα δικαστικά τους καθήκοντα.

Η ρύθμιση που δεν προσκρούει σε συνταγματικές διατάξεις και αναμένεται να προωθηθεί άμεσα στη Βουλή ετοιμάζεται ήδη από τον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη, που έχει από καιρό ενστερνιστεί σχετικές προτάσεις που έχουν γίνει ήδη και από ανώτατους δικαστικούς αλλά και από τις ηγεσίες των ανωτάτων δικαστηρίων.

Τρεις ή τέσσερις θέσεις

Αλλωστε τα στατιστικά δεδομένα που ανακοίνωσε το Συμβούλιο της Επικρατείας  (ΣτΕ) με τις παράλληλες απασχολήσεις των ανωτάτων δικαστικών σε σωρεία υπηρεσιών του κράτους, παράλληλα με τα δικαστικά τους καθήκοντα, προκαλούν έκπληξη για το πόσοι ανώτατοι δικαστικοί παρέχουν παράλληλα υπηρεσίες σε τρεις ή τέσσερις θέσεις.

Και ενώ το πρόβλημα με την παράλληλα απασχόληση ανωτάτων δικαστικών είναι έντονο στο ΣτΕ, όπου οι δικαστές του υπηρετούν σε πολλά, είτε με συνταγματική πρόβλεψη είτε με προβλέψεις νόμων, η κατάσταση δεν είναι καλύτερη στην πολιτική και την ποινική δικαιοσύνη.

Μόνον στο Πρωτοδικείο της Αθήνας σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή του το υπουργείο Δικαιοσύνης, 120 δικαστικοί έχουν παράλληλη απασχόληση και σε άλλες κρατικές υπηρεσίες εκτός από τα δικαστικά τους καθήκοντα.

Απόσυρση

Προς την κατεύθυνση να επικεντρωθούν οι δικαστές στα δικαστικά τους καθήκοντα, με στόχο την ταχύτερη και ποιοτικότερη απονομή στη Δικαιοσύνη, ήδη το υπουργείο Εσωτερικών κάνει το πρώτο σημαντικό βήμα, το οποίο σύμφωνα με πληροφορίες από κυβερνητικές πηγές εκτιμάται ότι θα εφαρμοστεί σταδιακά στο σύνολο της δημόσιας διοίκησης, «μαζεύοντας» τους δικαστές από διάφορες υπηρεσίες μόνον στα δικαστήρια.

Το υπουργείο Εσωτερικών, με πρωτοβουλία του υπουργού Θοδωρή Λιβάνιου, αποσύρει άμεσα τους δικαστικούς από επιτροπές, πειθαρχικά και λοιπά υπηρεσιών της αρμοδιότητάς του και τους αντικαθιστά με μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Προς την κατεύθυνση αυτήν θα αυξηθούν τα μέλη του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους για να μπορούν να καλύψουν τα κενά που αφήνουν οι δικαστικοί που αποσύρονται.

Αξιοποίηση

Πέραν όμως της απόσυρσης εν ενεργεία δικαστικών και την αντικατάστασή τους από μέλη του Νομικού Συμβουλίου, η ρύθμιση Φλωρίδη για αξιοποίηση των συνταξιούχων δικαστικών, που αφυπηρετούν στο 67ο έτος της ηλικίας τους από τη Δικαιοσύνη για να πάνε στο σπίτι τους, στερώντας το κράτος από τις γνώσεις και την εμπειρία τους, κρίνεται απαραίτητη και αναγκαία.

Ποικίλες υπηρεσίες, όπως πειθαρχικά συμβούλια, νομοπαρασκευαστικές επιτροπές, συμβουλευτικές θέσεις σε υπουργεία και λοιπά, εκτιμάται ότι μπορούν να καλυφθούν από επίτιμους δικαστικούς, κυρίως ανώτατους, που προέρχονται τόσο από το Συμβούλιο της Επικρατείας αλλά και από τον Αρειο Πάγο και το Ελεγκτικό Συνέδριο.

Δικαστές-«λάστιχο»

Τα στατιστικά δεδομένα που ανακοίνωσε το ΣτΕ για τις παράλληλες απασχολήσεις των μελών του αποτελούν σαφή εικόνα του προβλήματος που έχει δημιουργηθεί με την παράλληλη απασχόληση δικαστικών σε ποικίλες κρατικές υπηρεσίες.

Για παράδειγμα, από το Συμβούλιο της Επικρατείας όπου συνολικά υπηρετούν 160 δικαστικοί, 133 απασχολούνται παράλληλα σε πειθαρχικά όργανα (μέλη ΔΕΠ και ΑΕΙ, ανεξαρτήτων αρχών, υπουργείου Εξωτερικών, Ιατροδικαστών, Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών, Προεδρίας της κυβέρνησης, ΑΔΜΗΕ, Επιτροπής Ανταγωνισμού και λοιπά).

Αλλοι 91 δικαστές από το ΣτΕ παράλληλα με τα δικαστικά τους καθήκοντα και άλλες υπηρεσίες θεσμικά προβλεπόμενες, στελεχώνουν επιτροπές, όπως η Επιτροπή Διαιτησίας, η επιτροπή διενέργειας διαγωνισμών πιστώσεων ΤΑΧΔΙΚ, το Δίκτυο Στελεχών Φορέων για Σύστημα Διαχείρισης Ανθρωπίνου Δυναμικού, η Επιτροπή για σχέδιο Κώδικα Τοπικής Αυτοδιοίκησης και λοιπά.

Μεγάλο πρόβλημα

Από το Συμβούλιο της Επικρατείας επίσης μετέχουν δικαστικοί στο νομικό γραφείο της Προεδρίας της Δημοκρατίας, στην Επιτροπή Πόθεν Εσχες, στον γενικό συντονισμό για την εφαρμογή του Ταμείου Ανάκαμψης και άλλα, εννοείται χωρίς πρόσθετη αμοιβή.

Σε όλα αυτά βέβαια δεν αναφέρονται θεσμικές υπηρεσίες στις οποίες υπηρετούν ανώτατοι δικαστικοί, όχι μόνον από το ΣτΕ αλλά και από τον Αρειο Πάγο και το Ελεγκτικό Συνέδριο, όπως είναι το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο που επιλύει τις διαφορές που προκύπτουν ανάμεσα στα ανώτατα δικαστήρια και όσες αφορούν το κύρος των εκλογικών αναμετρήσεων.

Παράλληλα μεγάλο είναι και το πρόβλημα με το Διοικητικό Πρωτοδικείο, όπου 90 δικαστές στελεχώνουν τις επιτροπές παροχής ασύλου σε πρόσφυγες και μετανάστες απασχολούμενοι (και αμειβόμενοι) – κάτι που δημιουργεί γενικότερα προβλήματα στην απόδοσή τους στο δικαστήριο με την υπερβολική παράλληλη εργασία τους για το άσυλο.

Για τον περιορισμό των παράλληλων απασχολήσεων δικαστικών σε κρατικές υπηρεσίες και την αξιοποίηση επίτιμων (συνταξιούχων δηλαδή) δικαστικών, προτάσεις που υιοθετούνται πλέον από το υπουργείο Δικαιοσύνης είχαν γίνει και από τον σημερινό αντιπρόεδρο του ΣτΕ που έχει την ευθύνη και του νομικού γραφείου στην Προεδρία της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Κουσούλη.

Ο ανώτατος δικαστικός είχε προτείνει την αξιοποίηση των συνταξιούχων με προϋποθέσεις και εθελοντικά ακόμα και σε πειθαρχικά των δικαστικών λειτουργών, ενώ ανάλογες προτάσεις έχουν υποστηριχθεί και από άλλους ανώτατους δικαστές αλλά και από τον πρόεδρο του ΣτΕ Μιχάλη Πικραμένο.

Ο Νίκος Σεκέρογλου, δικαστής στο ΣτΕ και εκπρόσωπος Τύπου του Δικαστηρίου, με δήλωσή του προς «Το Βήμα» τονίζει για το θέμα της παράλληλης απασχόλησης των δικαστών: «Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η βασική αποστολή των δικαστικών λειτουργών είναι η επίλυση των διαφορών που φτάνουν στα δικαστήρια με την έκδοση αποφάσεων.

Εν τούτοις, ειδικά οι δικαστές του ΣτΕ, λόγω της ενασχόλησής τους με τον έλεγχο της νομιμότητας της κρατικής δράσης, είναι σκόπιμο να εισφέρουν τη γνώση και την εμπειρία τους προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργία του κράτους (συμμετέχοντας π.χ. στην προετοιμασία της συνταγματικής αναθεώρησης, στο νομοπαρασκευαστικό έργο, στη διασφάλιση του σεβασμού των αρχών του Κράτους Δίκαιου από τα κρατικά όργανα κ.λπ.).

Ομως για να ασκήσουν αποτελεσματικά τόσο τα αμιγώς δικαιοδοτικά όσο και τα κρίσιμα κρατικά καθήκοντά τους θα πρέπει οι δικαστές του ΣτΕ να μην απασχολούνται με διοικητικά καθήκοντα (που αφορούν π.χ. τα δικαστικά κτίρια, την οικονομική διαχείριση, τη διεξαγωγή διαγωνισμών κ.λπ.), στα οποία η παρουσία τους δεν επιφέρει καμία προστιθέμενη αξία και τα οποία θα έπρεπε να ασκούνται από εξειδικευμένους υπαλλήλους».