Τις τελευταίες ημέρες τη σκέψη μου κατακλύζει η Γενετική. Αφορμή στάθηκε η συνέντευξη με τον μεγάλο έλληνα γενετιστή κ. Στυλιανό Αντωναράκη, που θα τιμηθεί εφέτος με το μεγάλο βραβείο William Allan της Αμερικανικής Εταιρείας Γενετικής του Ανθρώπου (American Society of Human Genetics, ASHG), την οποία μπορείτε να διαβάσετε σε αυτό το BHMA-Science. Μιλώντας λοιπόν με αυτόν τον τόσο καλό γνώστη ενός πεδίου της επιστήμης, που δεν πατά μόνο σε θεωρητικά μονοπάτια αλλά μπορεί να επηρεάσει τη ζωή όλων μας, άρχισε να στριφογυρίζει στο μυαλό μου ακριβώς αυτό. Οτι υπάρχουν φόβοι, οι οποίοι όσο η γενετική γνώση προχωρεί θεριεύουν, σχετικά με το ότι η Γενετική μπορεί τελικώς να επηρεάσει αρκετές φορές τις ζωές μας περισσότερο για κακό παρά για καλό.
Διότι είναι αδιαμφισβήτητο ότι η γενετική γνώση – αν και πάντα ελλιπής μπροστά σε αυτά που περιμένουν να ανακαλυφθούν – έχει αυξηθεί. Μετά την αποκωδικοποίηση του ανθρώπινου γονιδιώματος, από την ανακοίνωση της οποίας έχει παρέλθει πλέον σχεδόν μία εικοσαετία, έρχονται συνεχώς στο φως διαφορετικά γονίδια που συνδέονται με νόσους, ενώ εμφανίζονται και νέα «εργαλεία» που επιτρέπουν παρέμβαση στο γενετικό υλικό. Ολα αυτά όμως γεννούν πλήθος ερωτημάτων τα οποία είναι τόσο πρακτικά, καθώς αφορούν την ασφάλεια των μεθόδων που μπορούν να «κόψουν και να ράψουν» το γονιδίωμα κατά βούληση, όσο και ηθικά (ακόμη και αν κάτι μπορεί να γίνει, πρέπει να γίνει;). Είναι χαρακτηριστικό το πρόσφατο παράδειγμα του κινέζου ερευνητή Χε Τζιανκούι, ο οποίος στα τέλη του 2018 ανακοίνωσε σε συνέδριο – αν και δεν έχει παράσχει μέχρι στιγμής απτές επιστημονικές αποδείξεις μέσω δημοσίευσης σε κάποια επιστημονική επιθεώρηση – ότι με χρήση του άκρως δημοφιλούς, τα τελευταία χρόνια, μοριακού «ψαλιδιού» CRISPR τροποποίησε γενετικώς δίδυμα κοριτσάκια, ενόσω ήταν έμβρυα, ώστε να εμφανίζουν φυσική ανοσία στον ιό HIV του ΑΙDS. Τα παιδιά γεννήθηκαν και σύμφωνα με τον Τζιανκούι χαίρουν άκρας υγείας. Μάλιστα λίγους μήνες αργότερα ο ερευνητής ανέφερε ότι άλλη μια γυναίκα κυοφορεί έμβρυο γενετικώς τροποποιημένο με τη μέθοδο CRISPR. Αυτό μπορεί σε πρώτη ανάγνωση να φαίνεται και θετικό, ωστόσο μελέτες που έχουν δημοσιευτεί το τελευταίο διάστημα (και έχουν περάσει από επιστημονικό «κόσκινο», σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς του Τζιανκούι) δείχνουν ότι το CRISPR είναι ένα εργαλείο που μπορεί να επηρεάσει και τμήματα του DNA εκτός από τα επιθυμητά, με άγνωστες αυτή τη στιγμή συνέπειες. Στοιχεία δείχνουν ακόμη και ότι η παρέμβαση με CRISPR μπορεί να μειώσει το προσδόκιμο ζωής, με βάση πειράματα σε ζώα. Αρα μήπως τέτοιου είδους παρεμβάσεις που «κόβουν και ράβουν» το γονιδίωμα σαν ψαλίδι αποτελούν δίκοπο μαχαίρι για το μέλλον μας; Και αυτό είναι μόνο ένα από τα ερωτήματα που γεννιούνται καθώς το (γενετικό) μέλλον θα γεννά συνεχώς περισσότερα.
Περιεχόμενο για συνδρομητές
Το παρόν άρθρο, όπως κι ένα μέρος του περιεχομένου από tovima.gr, είναι διαθέσιμο μόνο σε συνδρομητές.
