Υπάρχει φαρμακευτική θεραπεία έναντι της παχυσαρκίας; Ναι, είναι η απάντηση – και μάλιστα περισσότερες από μία. Οχι όμως αυτή που λαμβάνεται με φρενήρεις ρυθμούς στη χώρα μας, με αποτέλεσμα να έχει δημιουργηθεί μια αλυσίδα παρενεργειών στην αγορά. Οι αναπόφευκτες ελλείψεις της δραστικής ουσίας σεμαγλουτίδη, με ένδειξη για τους ασθενείς με σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2, ήταν η αιτία έκτακτων εισαγωγών μέσω του Ινστιτούτου Φαρμακευτικής Ερευνας και Τεχνολογίας (ΙΦΕΤ).
Η τιμή του πολυσυζητημένου φαρμάκου εν τούτοις τριπλασιάστηκε – καθώς εξαντλήθηκε και λόγω της παράνομης και αλόγιστης χορήγησής του σε άτομα που δεν είναι διαβητικά αλλά ήθελαν μόνο να χάσουν βάρος -, αποτυπώνοντας τις λεπτές ισορροπίες στον χώρο του φαρμάκου όταν διαταράσσεται η τεκμηριωμένη σχέση προσφοράς και ζήτησης.
Τι δείχνουν τα στοιχεία
Οι αριθμοί αποκαλύπτουν την κατακόρυφη χρήση του εν λόγω σκευάσματος: Τον Ιούνιο του 2021 (όταν κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το ενέσιμο φάρμακο με ένδειξη για σακχαρώδη διαβήτη) και έως το τέλος του έτους διακινήθηκαν από τα φαρμακεία περίπου 49.000 σκευάσματα. Τον επόμενο χρόνο η διάθεσή του αυξήθηκε κατά 638%, με τους Ελληνες να… καταναλώνουν 30.166 συσκευασίες κάθε μήνα.
Το 2023 η ζήτηση συνεχίστηκε με αμείωτο ρυθμό. Τις τελευταίες 30 ημέρες, πριν στερέψει η ελληνική αγορά, πουλήθηκαν συνολικά 51.000 συσκευασίες.
Τα αντανακλαστικά του υπουργείου Υγείας ήταν άμεσα, με αποτέλεσμα ο ΙΦΕΤ να στραφεί προς τις κατά κανόνα ακριβότερες ευρωπαϊκές αγορές αναζητώντας διαθέσιμα σκευάσματα για εισαγωγή, ώστε να καλυφθούν οι ανάγκες των ασθενών. Η αποστολή επιτεύχθηκε για περίπου 15.000 κουτιά, πληρώνοντας εν τούτοις… βαρύ τίμημα. Οπως όλα δείχνουν και σύμφωνα πάντα με τις τελευταίες πληροφορίες, τα σκευάσματα θα φτάσουν στα φαρμακεία της χώρας με έως και τριπλάσια τιμή, αλλά και με το σταγονόμετρο.
Εξωφρενικές τιμές
Ενδεικτικά αναφέρεται πως η συσκευασία των 0,5 mg με μία πένα αναμένεται να λάβει τελική τιμή, εκτός απροόπτου, 413,20 ευρώ (αντί 111,23 ευρώ), ενώ η χονδρική τιμή του 1 mg με τρεις πένες (3μηνη θεραπεία) θα σκαρφαλώσει στα 975 ευρώ, που σημαίνει πως η λιανική θα ξεπεράσει τα 1.000 ευρώ.
Σε κάθε περίπτωση, το τιμολογιακό «άλμα» που συμπαρασύρει και τις συμμετοχές των ασφαλισμένων είναι προσωρινό – έως ότου να εξομαλυνθεί η κατάσταση -, ενώ η υπέρβαση της κρατικής δαπάνης αναμένεται να ισοσκελιστεί από το μέτρο του clawback. Καλά πληροφορημένες πηγές σημείωναν πάντως στο «Βήμα» πως, σύμφωνα με ενημέρωση της φαρμακευτικής εταιρείας, η τροφοδοσία της αγοράς με συσκευασίες του 1 mg θα είναι εφικτή περί τα τέλη Ιουλίου. Αντιθέτως, υπάρχει διαθεσιμότητα για περίπου 18.000 κουτιά του 0,5 mg.
To μεγάλο ερώτημα, όμως, είναι το εξής: Τι ποσοστό από τις ποσότητες που διακινήθηκαν στην ελληνική αγορά είχε ως τελικό αποδέκτη ασθενείς με αρρύθμιστο σακχαρώδη διαβήτη; Και πόσοι το χρησιμοποίησαν (εκτός ενδείξεων) για απώλεια βάρους «τσιμπώντας» με το tweet του Ιλον Μασκ; Για την ιστορία, ήταν στα τέλη του περασμένου έτους όταν ο δισεκατομμυριούχος CEO της Tesla «μαρτύρησε» πως έχασε βάρος με τη βοήθεια της νηστείας και της σεμαγλουτίδης.
Εκτοτε, και με τη βοήθεια των celebrities και των Influencers, προκλήθηκε μια υστερία για γρήγορη και εύκολη απώλεια βάρους (ακόμη και για λίγα μόλις κιλά). «Είναι σημαντικό να εμπεδωθεί μια σημαντική διάκριση. Στις ΗΠΑ κυκλοφορούν δύο σκευάσματα με τη συγκεκριμένη δραστική ουσία, το Ozempic και το Wegovy. Το πρώτο – με περιεκτικότητα 0,25 mg, 0,5 mg και 1 mg, που κυκλοφορεί και στη χώρα μας – έχει λάβει ένδειξη για την αντιμετώπιση του σακχαρώδους διαβήτη τύπου 2. Το δεύτερο – με περιεκτικότητα 2,4 mg, που είναι διαθέσιμο στις ΗΠΑ – αποτελεί στοχευμένη θεραπεία για την παχυσαρκία» υπογραμμίζει μιλώντας στο «Βήμα» ο Ευθύμιος Καπάνταης, παθολόγος με εξειδίκευση στον σακχαρώδη διαβήτη και πρόεδρος της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρείας Παχυσαρκίας.
O ίδιος δεν αμφισβητεί τη δράση της σεμαγλουτίδης για μείωση βάρους. Υπογραμμίζει πως το Wegovy είναι ένα καλά μελετημένο και αποτελεσματικό φάρμακο. Εν τούτοις, διαπιστώνει πως στη χώρα μας γίνεται χρήση του Ozempic για λάθος θεραπευτικούς λόγους και χωρίς κανείς να μπορεί να αποκλείσει πιθανές παρενέργειες.
Αναζητούνται δικλίδες ασφαλείας
Ο ΕΟΠΥΥ βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο έλεγχος, με τη διοικήτρια του Οργανισμού Θεανώ Καρποδίνη να προειδοποιεί πως θα επιβληθούν πρόστιμα στις περιπτώσεις που διαπιστωθούν παρατυπίες. Στο πλαίσιο αυτό, αφενός εξετάζονται οι ποσότητες που έχουν συνταγογραφηθεί ανά άτομο και αφετέρου τα ΑΜΚΑ των ασθενών που έχουν «χρεωθεί» τις συνταγές. Ο ΕΟΠΥΥ έχει καταθέσει σχετικές προτάσεις για «κόφτες», υιοθετώντας ένα σφιχτό θεραπευτικό πρωτόκολλο για τη νόσο. Στόχος είναι έπειτα από την αυξανόμενη ζήτηση του σκευάσματος – και από υγιή άτομα για την απώλεια βάρους – να μη δημιουργηθούν ξανά οι συνθήκες ώστε να στερούνται το φάρμακο οι ασθενείς που το έχουν πραγματικά ανάγκη. Αυτός είναι και ο λόγος που τον περασμένο Δεκέμβριο το υπουργείο Υγείας και ο Εθνικός Οργανισμός Φαρμάκων (ΕΟΦ) προχώρησαν στην απαγόρευση της παράλληλης εξαγωγής του, με γνώμονα τις ανάγκες των ατόμων με διαβήτη τύπου 2.
