Πρωτεΐνες του SARS-CoV-2 παραμένουν στο κεφάλι για χρόνια

Πρωτεΐνες που αποσπώνται από τον πανδημικό κορωνοϊό SARS-CoV-2 παραμένουν στο κρανίο και στις προστατευτικές μεμβράνες του εγκεφάλου για τουλάχιστον τέσσερα χρόνια μετά την αρχική λοίμωξη, ένα εύρημα που ενδέχεται να εξηγεί τα νευρολογικά συμπτώματα της μακράς COVID.

Γερμανική μελέτη στην επιθεώρηση «Cell Host & Microbe» χρησιμοποιεί προηγμένες τεχνικές απεικόνισης που ανιχνεύουν θραύσματα του ιού ακόμα και σε ιστούς που βγαίνουν αρνητικοί με άλλες μεθόδους όπως το PCR. Εντόπισαν έτσι πολυάριθμα αντίγραφα της λεγόμενης «πρωτεΐνης-ακίδας» (εικόνα) που εξέχει από την επιφάνεια του κορωνοϊού και του επιτρέπει να συνδέεται στα ανθρώπινα κύτταρα.

Η εξέταση δειγμάτων από ασθενείς που πέθαναν από COVID-19 αποκάλυψε συσσώρευση τέτοιων πρωτεϊνών στον εγκέφαλο, στον μυελό των οστών του κρανίου, καθώς και στις τρεις μήνιγγες, τις προστατευτικές μεμβράνες που τυλίγουν το κεντρικό νευρικό σύστημα. Οι ερευνητές εξέτασαν στη συνέχεια δείγματα ασθενών που πέθαναν από άσχετα αίτια – κάποιοι από αυτούς ήταν στατιστικά αναμενόμενο να είχαν νοσήσει παλαιότερα από COVID-19.

Πράγματι, αντίγραφα της πρωτεΐνης-ακίδας βρέθηκαν στο κρανίο και στις μήνιγγες, όπου δείχνουν να προκαλούν φλεγμονή που φτάνει μέχρι τον εγκέφαλο. Ο λόγος είναι ότι οι περιοχές αυτές είναι πλούσιες στους κυτταρικούς υποδοχείς ACE2, στους οποίους συνδέεται ο κορωνοϊός μέσω της πρωτεΐνης-ακίδας.

Η μελέτη δεν εξέτασε άμεσα τις πιθανές συνέπειες, ωστόσο οι ερευνητές υποψιάζονται ότι η φλεγμονή που προκαλούν οι ιικές πρωτεΐνες μπορεί να συνδέονται με τα νευρολογικά συμπτώματα της μακράς COVID-19, όπως η αδυναμία συγκέντρωσης και οι δυσκολίες στη μνήμη. Εκτιμούν επίσης ότι τα ιικά θραύσματα αυξάνουν τον κίνδυνο πρόωρης γήρανσης του εγκεφάλου, εγκεφαλικών επεισοδίων και νευροεκφυλιστικών νόσων όπως η Αλτσχάιμερ.

Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η πρωτεΐνη-ακίδα μπορεί να παραμένει στα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος για τουλάχιστον 15 μήνες και στο αίμα για τουλάχιστον έναν χρόνο. Η παρουσία αυτών των πρωτεΐνών δεν αποκλείεται να συνδέεται με τα «αυτοαντισώματα» που ανιχνεύονται σε ορισμένους ασθενείς με μακρά COVID και πιθανώς προκαλούν εσφαλμένη επίθεση του ανοσοποιητικού συστήματος σε υγιείς ιστούς.

Πειράματα που πραγματοποιήθηκαν σε ποντίκια έδειξαν ότι ο εμβολιασμός κατά της COVID-19 μειώνει τις πρωτεΐνες-ακίδες στον εγκέφαλο κατά 50%. Πιθανώς το ίδιο ισχύει και στον άνθρωπο, θα πρέπει όμως να επιβεβαιωθεί με περαιτέρω μελέτες.