Το γεγονός ότι τα βρετανικά αυτά νέα στοιχεία που σας παρουσιάζουμε σήμερα έχουν (δυστυχώς) σημαντική αντιστοίχιση και στην ελληνική πραγματικότητα, επιφέροντας μάλιστα καίριο πλήγμα στο «μέλλον του κόσμου» μας, τα παιδιά, αποδεικνύουν με τον πιο σκληρό τρόπο τα πιο πρόσφατα δεδομένα του προγράμματος Σίτισης και Προώθησης Υγιεινής Διατροφής – «ΔΙΑΤΡΟΦΗ» του Ινστιτούτου Προληπτικής, Περιβαλλοντικής και Εργασιακής Ιατρικής Prolepsis τα οποία εξασφάλισε το ΒΗΜΑ-Science. Με βάση τα τελευταία αυτά δεδομένα που αφορούν τον Ιούνιο του 2022, παιδιά στη χώρα μας όχι μόνο δεν καταναλώνουν τα απαιτούμενα φρούτα και λαχανικά, αλλά κυριολεκτικώς πεινούν – κάποια από αυτά αναφέρουν ότι δεν έχουν να φάνε τίποτα μέσα σε ένα ολόκληρο 24ωρο -, ενώ συγχρόνως υπάρχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να βρίσκονται σε τέτοια θέση παιδιά των οποίων οι οικογένειες αδυνατούν να πληρώσουν τους λογαριασμούς ενέργειας, με αποτέλεσμα να έχουν αντιμετωπίσει διακοπή ρεύματος για περισσότερο από μία εβδομάδα.

Οπως σημείωσε στο ΒΗΜΑ-Science η καθηγήτρια Επιδημιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και πρόεδρος του Ινστιτούτου Prolepsis, κυρία Αθηνά Λινού, στο πρόγραμμα «ΔΙΑΤΡΟΦΗ» συμμετέχουν σχολεία όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης από διαφορετικές περιοχές της χώρας – κυρίως από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, που τα τελευταία έτη συμμετέχει ενεργά στο πρόγραμμα, αλλά και από την Αττική, τη Μακεδονία, τη Θεσσαλία, τη Θράκη. «Παρέχουμε τα τελευταία χρόνια σίτιση σε περισσότερα από 5.000 παιδιά, ηλικίας 5 ως 18 ετών, κοινώς από το νηπιαγωγείο ως και τη Γ΄Λυκείου, που προέρχονται από περιοχές όπου διαβιούν οικογένειες με σοβαρές οικονομικές ανάγκες. Σε ό,τι αφορά την Αττική, τα περισσότερα οικονομικά προβλήματα, που αντικατοπτρίζονται και στη διατροφή των παιδιών, εντοπίζονται σε περιοχές όπως οι Αχαρνές, ο Ασπρόπυργος, σημεία γύρω από τον Πειραιά αλλά και στο κέντρο της Αθήνας».

Επισιτιστική
ανασφάλεια…

Από το σύνολο των παιδιών, οι γονείς περίπου τα μισών, δηλαδή 2.500 παιδιών, συμπληρώνουν δύο φορές ετησίως ερωτηματολόγια, στα οποία απαντούν σε πληθώρα ερωτήσεων που αποτυπώνουν την κοινωνικο-οικονομική κατάσταση της οικογένειάς τους αλλά και την ποιότητα της διατροφής της. Τα τελευταία στοιχεία που έχουν αναλυθεί αφορούν τον περασμένο Ιούνιο. Με βάση αυτή την ανάλυση, περίπου τα μισά από τα παιδιά είχαν επισιτιστική ανασφάλεια, γεγονός που σημαίνει με απλά λόγια ότι δεν υπήρχε επαρκές και κατάλληλο φαγητό στο σπίτι τους. Ποσοστό άνω του 17% ανέφεραν ότι ανήκουν στην κατηγορία που αντιμετωπίζει όχι μόνο επισιτιστική ανασφάλεια αλλά η οικογένειά τους βιώνει πείνα – εξ αυτών ποσοστό της τάξεως του 35% είχαν στο σπίτι τους διακοπή ρεύματος για διάστημα μεγαλύτερο της μίας εβδομάδας.

Από τα παιδιά τα οποία ζούσαν σε σπίτια με διακοπή ρεύματος για πάνω από μία εβδομάδα, το 42% δεν κατανάλωνε ούτε ένα φρούτο μέσα στην ημέρα και το 58% ούτε ένα λαχανικό. Σε όσα παιδιά πάλι βίωναν πείνα αλλά δεν υπήρξε διακοπή ρεύματος στο σπίτι τους τα πράγματα ήταν λίγο καλύτερα: το 25% δήλωσε ότι κατανάλωνε λιγότερο από ένα φρούτο την ημέρα και το 46% λιγότερο από μία μερίδα λαχανικών την ημέρα. Συνολικά, σύμφωνα με την κυρία Λινού, «περισσότερο από όλα τα παιδιά με επισιτιστική ανασφάλεια φάνηκε να πλήττονται εκείνα που είχαν επισιτιστική ανασφάλεια και συγχρόνως είχαν βιώσει και διακοπή ρεύματος στο σπίτι τους, γεγονός που σημαίνει ότι η οικογένειά τους δεν μπορούσε να αντεπεξέλθει στις ενεργειακές ανάγκες της. Αυτά τα παιδιά έτρωγαν κατά μέσο όρο μία φορά ανά τρεις ημέρες κάποιο φρούτο και μία φορά ανά έξι ημέρες κάποιο λαχανικό».


…συνδεδεμένη με
την ενεργειακή ένδεια

Η καθηγήτρια τόνισε ότι, όπως δείχνουν και αυτά τα νέα στοιχεία επιβεβαιώνοντας και τα δεδομένα των παγκόσμιων αρμόδιων οργανισμών, «δυστυχώς οι συνέπειες της ακρίβειας και της φτώχειας πλήττουν περισσότερο τα παιδιά και δη εκείνα των πολυμελών οικογενειών. Στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή μεγάλος αριθμός παιδιών δεν στερείται μόνο τα καινούργια ρούχα και παπούτσια, τις εξωσχολικές δραστηριότητες ή το φροντιστήριό του, αλλά κυριολεκτικώς πεινά και την ίδια στιγμή η οικογένειά του αντιμετωπίζει ενεργειακή φτώχεια. Πολλά παιδιά λοιπόν έχουν ανάγκη από τη μέγιστη δυνατή βοήθεια και έτσι, στο πλαίσιο του προγράμματος «ΔΙΑΤΡΟΦΗ», έχουμε απευθύνει επανειλημμένως έκκληση προς όλες τις Περιφέρειες για ένταξη στο πρόγραμμα. Ωστόσο, τα τελευταία 4-5 χρόνια μόνο η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ανταποκρίνεται συστηματικά, παρέχοντας έτσι μια διέξοδο σε παιδιά της περιοχής που έχουν επισιτιστική ανασφάλεια».

Υπάρχουν βέβαια και τα γεύματα του υπουργείου Παιδείας, τα οποία όμως παρέχονται αποκλειστικώς σε δημοτικά σχολεία – και όχι στο σύνολό τους αλλά στο ⅓ εξ αυτών, σύμφωνα με την κυρία Λινού. «Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι παιδιά νηπιαγωγείου αλλά και γυμνασίου και λυκείου που έχουν ανάγκη μένουν ακάλυπτα. Πρέπει να υπάρξει πιο συστηματική και οργανωμένη δράση καθώς η κατάσταση, και λόγω της ενεργειακής κρίσης, δυσχεραίνει και θα δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο για ολοένα και περισσότερες οικογένειες».

Ως φαίνεται, λοιπόν, το «heat or eat» έχει χτυπήσει την πόρτα και πολλών ελληνικών σπιτιών με ό,τι αυτό συνεπάγεται για το… παράθυρο σε ένα υγιές μέλλον που κλείνει για χιλιάδες παιδιά και τις οικογένειές τους. Αδιανόητα διλήμματα αλλά πλήρως υπαρκτά, που όλα δείχνουν ότι θα γίνουν ακόμη σκληρότερα στις μέρες μας. Και αποδεικνύεται περίτρανα ότι πρέπει όλοι να έχουν τον νου τους στο παιδί, γιατί μόνο αν γλιτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα.