Ο ρόλος του ανθρώπου στην εξαφάνιση των μεγάλων θηρευτών

Η ιστορία της ζωής στη Γη συνοδεύεται από αρκετά γεγονότα μαζικών εξαφανίσεων, υπό την επίδραση των οποίων η βιοποικιλότητα μειώθηκε απότομα. Στις μέρες μας διανύουμε την έκτη μαζική εξαφάνιση. Ωστόσο, αυτή τη φορά η εξαφάνιση έχει δύο πολύ σημαντικές ιδιαιτερότητες: πρώτον, οφείλεται κατά κύριο λόγο στις επιδράσεις του είδους Homo sapiens, δηλαδή του ανθρώπου. Δεύτερον, χαρακτηρίζεται από την αυξημένη απώλεια των ζώων που έχουν μεγάλο μέγεθος, και συγκεκριμένα των ζώων που βρίσκονται στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας. Η μείωση του αριθμού των μεγάλων ζώων οφείλεται σε μία σειρά παραγόντων, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και η ανθρώπινη δραστηριότητα. Νέα έρευνα, τα αποτελέσματα της οποίας δημοσιεύθηκαν στην επιστημονική επιθεώρηση «Science Advances», έρχεται να καταδείξει με σαφή τρόπο ότι υπό τις κατάλληλες συνθήκες ο άνθρωπος μπορεί να συμβάλει καθοριστικά στην προστασία των ζώων αυτών.

Ενας από τους βασικότερους τρόπους με τους οποίους επιδρά ο άνθρωπος στην εξαφάνιση μεγάλων ζώων είναι το κυνήγι. Σε αυτή τη δραστηριότητα των ανθρώπων έρχονται να προστεθούν και άλλοι παράγοντες, όπως η επέκταση του αστικού ιστού σε δασικές περιοχές, η οποία στερεί ενδιαιτήματα από τα ζώα, η μόλυνση του περιβάλλοντος αλλά και η ανθρωπογενής κλιματική αλλαγή. «Σε παγκόσμιο επίπεδο παρατηρείται μια τάση «τροφικής υποβάθμισης» (trophic downgrading), ένας όρος που αναφέρεται στη δυσανάλογη απώλεια των μεγαλύτερων ζώων του κόσμου λόγω της ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως το κυνήγι και η υποβάθμιση των ενδιαιτημάτων» σημειώνει μιλώντας στο ΒΗΜΑ-Science ο δρ Μάθιου Λάσκιν, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Queensland της Αυστραλίας και επικεφαλής της έρευνας, συμπληρώνοντας ότι «η τροφική υποβάθμιση είναι συνήθως χειρότερη στους οικοτόπους οι οποίοι βρίσκονται κοντά στον άνθρωπο, επειδή οι κυνηγοί στοχεύουν τα μεγαλύτερα είδη, αλλά και στα μικρότερα δάση τα οποία είναι πιο προσιτά στους κυνηγούς». Στην πρόσφατη έρευνά τους οι επιστήμονες επέλεξαν να διερευνήσουν τη μεταβολή του αριθμού των μεγάλων ζώων τα τελευταία 12.000 χρόνια αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η δραστηριότητα του ανθρώπου έχει επηρεάσει αυτή τη μεταβολή.